DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Książek, Andrzej: Historia polskiej sztuki Władysława Tatarkiewicza: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0551
541
ANDRZEJ KSIĄŻEK
tfrr.szawa, AtsfyfM/ F/'/ozq/;;' (/If
/V/storU /^o/.sT/'ey' .sz/rAt
lTń7rń-.s7aw<r/ 7ć//(//*A/Ew/('r<2
ilozoEa i sztuka to dwie współistniejące obok siebie, odrębne dziedziny (abstrak-
cyjny świat idei i historia przedmiotów przez łudzi wytworzonych), którymi zajmo-
^ wał się Władysław Tatarkiewicz od wczesnych lat swojej działalności naukowej.
Najpierw filozofia, studia filozoficzne (1907-1910) w Marburgu uwieńczone doktoratem
„Die Disposition der Aristotelischen Prinzipien" (1910) i prawie równolegle sztuka; do-
kładnie historia sztuki. Nie miał regularnych studiów z historii sztuki. Sztuka była i po-
została jego pasją. Zainteresowania historią sztuki można już zauważyć podczas studiów
uniwersyteckich w Berlinie (1905), gdzie słuchał wykładów Heinricha Wólfflina. W 1910 r.
Tatarkiewicz podjął się opracowania katalogu wystawy malarstwa Aleksandra Orłowskie-
go. W tym czasie drukował krótkie prace o malarstwie zachodnioeuropejskim, np. naj-
ważniejsze dziedziny malarstwa obcego albo nowe malarstwo francuskie, jak również
o malarstwie polskim, np. o starych rycinach polskich, o wileńskiej szkole malarstwa.
W 1913 r. ukazała się jego nowatorska rozprawa „Rozwój w sztuce". W tym samym roku
Tatarkiewicz wydrukował pracę o twórczości swego dziadka „Rzeźbiarz polskiego klasy-
cyzmu - Jakub Tatarkiewicz".
W maju 1913 r. odbył podroż do Petersburga, której celem było zapoznanie się z mate-
riałami archiwalnymi, jakie pozostawił po sobie ostatni król Polski Stanisław August Po-
niatowski, m.in. korespondencję króla z Bacciarellim i Kamsetzerem, plany prac, ryciny,
kosztorysy, rachunki, materiały dotyczące Zamku Królewskiego w Warszawie oraz budo-
wy Łazienek Królewskich. Pobyt w Petersburgu skierował zainteresowania Tatarkiewi-
cza z malarstwa na architekturę, szczególnie na XVIIl-wieczną klasycystyczną sztukę
polską. Patrząc retrospektywnie na działalność naukową Tatarkiewicza z zakresu historii
sztuki, można powiedzieć, iż przedmiotem jego zainteresowań była architektura polska
w wieku XVI-XVIII oraz rzeźba polska XIX w. Najwięcej prac poświęcił sztuce epoki
Stanisława Augusta. O wyborze zadecydował osobisty stosunek do klasycyzmu, który
cenił i który był przedmiotem jego podziwu. Prace oparte na niewykorzystanych dotych-
czas źródłach archiwalnych mają w wielu przypadkach charakter odkrywczyh Ukazują
w nowym świetle działalność króla Stanisława Augusta oraz rozwój sztuki polskiej w tym
okresie. W takich pracach, jak: „Akademia sztuk pięknych za Stanisława Augusta"
(1915), „Historia budowy Łazienek" (1916), „Rządy artystyczne Stanisława Augusta"
' Por. także Izydora DĄMBSKA, „Władysław Tatarkiewicz", U7ozo/iczny 1948 nr F , s. 118-120.
ANDRZEJ KSIĄŻEK
tfrr.szawa, AtsfyfM/ F/'/ozq/;;' (/If
/V/storU /^o/.sT/'ey' .sz/rAt
lTń7rń-.s7aw<r/ 7ć//(//*A/Ew/('r<2
ilozoEa i sztuka to dwie współistniejące obok siebie, odrębne dziedziny (abstrak-
cyjny świat idei i historia przedmiotów przez łudzi wytworzonych), którymi zajmo-
^ wał się Władysław Tatarkiewicz od wczesnych lat swojej działalności naukowej.
Najpierw filozofia, studia filozoficzne (1907-1910) w Marburgu uwieńczone doktoratem
„Die Disposition der Aristotelischen Prinzipien" (1910) i prawie równolegle sztuka; do-
kładnie historia sztuki. Nie miał regularnych studiów z historii sztuki. Sztuka była i po-
została jego pasją. Zainteresowania historią sztuki można już zauważyć podczas studiów
uniwersyteckich w Berlinie (1905), gdzie słuchał wykładów Heinricha Wólfflina. W 1910 r.
Tatarkiewicz podjął się opracowania katalogu wystawy malarstwa Aleksandra Orłowskie-
go. W tym czasie drukował krótkie prace o malarstwie zachodnioeuropejskim, np. naj-
ważniejsze dziedziny malarstwa obcego albo nowe malarstwo francuskie, jak również
o malarstwie polskim, np. o starych rycinach polskich, o wileńskiej szkole malarstwa.
W 1913 r. ukazała się jego nowatorska rozprawa „Rozwój w sztuce". W tym samym roku
Tatarkiewicz wydrukował pracę o twórczości swego dziadka „Rzeźbiarz polskiego klasy-
cyzmu - Jakub Tatarkiewicz".
W maju 1913 r. odbył podroż do Petersburga, której celem było zapoznanie się z mate-
riałami archiwalnymi, jakie pozostawił po sobie ostatni król Polski Stanisław August Po-
niatowski, m.in. korespondencję króla z Bacciarellim i Kamsetzerem, plany prac, ryciny,
kosztorysy, rachunki, materiały dotyczące Zamku Królewskiego w Warszawie oraz budo-
wy Łazienek Królewskich. Pobyt w Petersburgu skierował zainteresowania Tatarkiewi-
cza z malarstwa na architekturę, szczególnie na XVIIl-wieczną klasycystyczną sztukę
polską. Patrząc retrospektywnie na działalność naukową Tatarkiewicza z zakresu historii
sztuki, można powiedzieć, iż przedmiotem jego zainteresowań była architektura polska
w wieku XVI-XVIII oraz rzeźba polska XIX w. Najwięcej prac poświęcił sztuce epoki
Stanisława Augusta. O wyborze zadecydował osobisty stosunek do klasycyzmu, który
cenił i który był przedmiotem jego podziwu. Prace oparte na niewykorzystanych dotych-
czas źródłach archiwalnych mają w wielu przypadkach charakter odkrywczyh Ukazują
w nowym świetle działalność króla Stanisława Augusta oraz rozwój sztuki polskiej w tym
okresie. W takich pracach, jak: „Akademia sztuk pięknych za Stanisława Augusta"
(1915), „Historia budowy Łazienek" (1916), „Rządy artystyczne Stanisława Augusta"
' Por. także Izydora DĄMBSKA, „Władysław Tatarkiewicz", U7ozo/iczny 1948 nr F , s. 118-120.