DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Polemiki i recenzje
DOI article:Zalewska-Lorkiewicz, Katarzyna: [Rezension von: Zdzisław Kliś, Pasja]
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0247
241
KATARZYNA ZALEWSKA-LORKIEWICZ
WGrvzowo, /nvtytof Drstori; Rztoki (/W
Ks. Zdzisław Kliś, P;/.syo. L'vA*/e po.sy/ne C/nystoso
w .średn/ouieez/n'/;; mo/orvtwie .śeie/;/ą/n Lnropy vrodLow^*.
Wydawnictwo WAM, Kraków 2006, ss. 378, 552 ił. barw. - CD ROM
bfitość i różnorodność przedstawień pasyj-
ł łnych w sztuce średniowiecza sprawia, że
badania mediewistów zajmujących się tą
tematyką przynoszą ciągle nowe rezultaty. Już po
roku 2000 pojawiły się publikacje dotyczące zarów-
no ikonografii Pasji na wybranych obszarach - w
Sabaudii, Danii, Finlandii', jak i związków między
obrazami pasyjnymi a pewnymi typami pobożności,
praktykowanymi przede wszystkim w środowiskach
zakonnych, np. u klarysek i beginekf Problem nar-
racji obrazowej w dużych cyklach scen pasyjnych
był rozpatrywany także w odniesieniu do malarstwa
tablicowego^. W ten nurt włącza się niedawno opu-
blikowana książka ks. Zdzisława Klisia, która zawie-
ra prezentację malowideł pasyjnych, jakie między
XH1 a początkiem XVI stulecia powstawały w ko-
ściołach i kaplicach na terenie obecnej Polski, Czech
i Słowacji. Autor już wcześniej sygnalizował swoje
zainteresowanie tymi zagadnieniami^. Obecnie nadał
' Véronique PLESCH, Le Cfrivtpeint ; /e cyc/e de /o pov-
vion dany /ev cdope/iev peinte y dey etaty de 6'ovoie an Xke
yiècie, Chambéry 2004; Helena EDGREN, "The Passion
of Christ in late medieval wall-paintings: an example of
the impact of new forms of devotion on the composition
and use of ecclesiastical art in Finland at the end of the
Middle Ages", [w:] 7/nogev ofcnit and devotion;fonction
and reception of Cdrivtiun i/nagey in medievo/ and povt-
medievo/ Ldrope, Copenhagen 2004, s. 215-228; Richard
VI LADES AU, Dde deooty of tde crow; tde payyion of
Cdrivt in tdeo/ogy and tde a/*ty, from tde cotocon?dv to tde
eve of tde Renaiyyance, Oxford 2006.
- Adrian S. HOCH, "The 'Passion' cycle: images to con-
template and imitate amid Clarissan 'clausura'", [w:] Lde
edored of óanta Mario Donna Regina; art, iconography
and patronage in fonrteentf-centnry Aap/ey, Ashgate
2004; Anna BERGMANS, "Femmes saintes, la Passion
im postać obszernej rozprawy, obejmującej ponad
140 zespołów obrazów. Szczegółową analizę tema-
tów Autor poprzedził krótkim przeglądem dzieł i ich
charakterystyką formalno-stylistyczną. W rozdziale
drugim swej pracy zamieścił omówienie źródeł lite-
rackich ikonografii pasyjnej oraz zwięźle zreferował
stan badań w tej dziedzinie od początku XX w.
Trzon pracy stanowi bardzo obszerny rozdział trzeci,
zawierający analizę malowideł podzielonych według
tematów i uszeregowanych zgodnie z przebiegiem
wydarzeń, poczynając od Wjazdu do Jerozolimy aż
po Złożenie do grobu. Zasadniczo przedmiotem roz-
ważań Autora są obrazy o charakterze narracyjnym,
historycznym, natomiast bezpośrednio z tematyką
pasyjną związane przedstawienia dewocyjne takie jak
Chrystus frasobliwy czy Pieta zostały przez niego
uwzględnione tylko wówczas, gdy malarze włączyli
je w szerszy kontekst. Kolejny rozdział przynosi
charakterystykę miejsca i funkcji przedstawień
du Christ et l'amour mystique : les peintures murales
médiévales dans les églises des béguinages de Louvain et
de Saint-Trond", [w:] Mn/ierev re/igiovoe et /enrnniverv ;
o.s/;ect.s* dev ètod/iwementv PegninuM.x un Moyen Âge tar-
dif Amiens 2003; Germaine LECLERC, "Franciscains et
Dominicains : iconographie de la passion, iconographie
de la gloire chez les 'Primitifs niçois"', [w:] Lev domini-
coinv et Limoge ; de /o Provence o Gênev, X///e - AV///e
vièc/ev, Nice 2006, s. 23-37
' Wilfried FRANZEN, Die Lor/vroder Po.s.s;'on nnd dov
,,Lrzô'd/en in Pi/dern" ; Ptodien znr vöddentveden 7dfd-
n;a/erei dev /J. dodrdnndort.s', Berlin 2002
4 Zdzisław KL1S, „Proweniencja niektórych schematów
ikonograficznych pasji Chrystusa w malarstwie ściennym
średniowiecza na Słowacji i w Czechach", w: Księga Pa-
miątkowo d/o oczczenio o. prof Penignovo iłdnotn OCD,
Kraków 2004, s. 207-219
KATARZYNA ZALEWSKA-LORKIEWICZ
WGrvzowo, /nvtytof Drstori; Rztoki (/W
Ks. Zdzisław Kliś, P;/.syo. L'vA*/e po.sy/ne C/nystoso
w .średn/ouieez/n'/;; mo/orvtwie .śeie/;/ą/n Lnropy vrodLow^*.
Wydawnictwo WAM, Kraków 2006, ss. 378, 552 ił. barw. - CD ROM
bfitość i różnorodność przedstawień pasyj-
ł łnych w sztuce średniowiecza sprawia, że
badania mediewistów zajmujących się tą
tematyką przynoszą ciągle nowe rezultaty. Już po
roku 2000 pojawiły się publikacje dotyczące zarów-
no ikonografii Pasji na wybranych obszarach - w
Sabaudii, Danii, Finlandii', jak i związków między
obrazami pasyjnymi a pewnymi typami pobożności,
praktykowanymi przede wszystkim w środowiskach
zakonnych, np. u klarysek i beginekf Problem nar-
racji obrazowej w dużych cyklach scen pasyjnych
był rozpatrywany także w odniesieniu do malarstwa
tablicowego^. W ten nurt włącza się niedawno opu-
blikowana książka ks. Zdzisława Klisia, która zawie-
ra prezentację malowideł pasyjnych, jakie między
XH1 a początkiem XVI stulecia powstawały w ko-
ściołach i kaplicach na terenie obecnej Polski, Czech
i Słowacji. Autor już wcześniej sygnalizował swoje
zainteresowanie tymi zagadnieniami^. Obecnie nadał
' Véronique PLESCH, Le Cfrivtpeint ; /e cyc/e de /o pov-
vion dany /ev cdope/iev peinte y dey etaty de 6'ovoie an Xke
yiècie, Chambéry 2004; Helena EDGREN, "The Passion
of Christ in late medieval wall-paintings: an example of
the impact of new forms of devotion on the composition
and use of ecclesiastical art in Finland at the end of the
Middle Ages", [w:] 7/nogev ofcnit and devotion;fonction
and reception of Cdrivtiun i/nagey in medievo/ and povt-
medievo/ Ldrope, Copenhagen 2004, s. 215-228; Richard
VI LADES AU, Dde deooty of tde crow; tde payyion of
Cdrivt in tdeo/ogy and tde a/*ty, from tde cotocon?dv to tde
eve of tde Renaiyyance, Oxford 2006.
- Adrian S. HOCH, "The 'Passion' cycle: images to con-
template and imitate amid Clarissan 'clausura'", [w:] Lde
edored of óanta Mario Donna Regina; art, iconography
and patronage in fonrteentf-centnry Aap/ey, Ashgate
2004; Anna BERGMANS, "Femmes saintes, la Passion
im postać obszernej rozprawy, obejmującej ponad
140 zespołów obrazów. Szczegółową analizę tema-
tów Autor poprzedził krótkim przeglądem dzieł i ich
charakterystyką formalno-stylistyczną. W rozdziale
drugim swej pracy zamieścił omówienie źródeł lite-
rackich ikonografii pasyjnej oraz zwięźle zreferował
stan badań w tej dziedzinie od początku XX w.
Trzon pracy stanowi bardzo obszerny rozdział trzeci,
zawierający analizę malowideł podzielonych według
tematów i uszeregowanych zgodnie z przebiegiem
wydarzeń, poczynając od Wjazdu do Jerozolimy aż
po Złożenie do grobu. Zasadniczo przedmiotem roz-
ważań Autora są obrazy o charakterze narracyjnym,
historycznym, natomiast bezpośrednio z tematyką
pasyjną związane przedstawienia dewocyjne takie jak
Chrystus frasobliwy czy Pieta zostały przez niego
uwzględnione tylko wówczas, gdy malarze włączyli
je w szerszy kontekst. Kolejny rozdział przynosi
charakterystykę miejsca i funkcji przedstawień
du Christ et l'amour mystique : les peintures murales
médiévales dans les églises des béguinages de Louvain et
de Saint-Trond", [w:] Mn/ierev re/igiovoe et /enrnniverv ;
o.s/;ect.s* dev ètod/iwementv PegninuM.x un Moyen Âge tar-
dif Amiens 2003; Germaine LECLERC, "Franciscains et
Dominicains : iconographie de la passion, iconographie
de la gloire chez les 'Primitifs niçois"', [w:] Lev domini-
coinv et Limoge ; de /o Provence o Gênev, X///e - AV///e
vièc/ev, Nice 2006, s. 23-37
' Wilfried FRANZEN, Die Lor/vroder Po.s.s;'on nnd dov
,,Lrzô'd/en in Pi/dern" ; Ptodien znr vöddentveden 7dfd-
n;a/erei dev /J. dodrdnndort.s', Berlin 2002
4 Zdzisław KL1S, „Proweniencja niektórych schematów
ikonograficznych pasji Chrystusa w malarstwie ściennym
średniowiecza na Słowacji i w Czechach", w: Księga Pa-
miątkowo d/o oczczenio o. prof Penignovo iłdnotn OCD,
Kraków 2004, s. 207-219