DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Zgórniak, Marek: Matejko jako przedstawiciel szkoły Fortuny'ego: Uwagi Edmonda About o Salonie 1874
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0311
Matejko jako przedstawiciel szkoły Fortuny'ego
305
3. Mariano Fortuny y Marsal, Ślub w XVIII wieku w zakrystii kościoła w Madrycie,
1868-1870.
Barcelona, Museu Nacional d'Art de Catalunya
franków35. Pół roku później, w kwietniu 1875, na aukcji pośmiertnej kupił go nowojorski
kolekcjoner Alexander T. Stewart za niespełna 50 000. Wystawa i kilkudniowa wyprzedaż
pracowni i kolekcji Fortuny'ego cieszyła się jeszcze wielkim zainteresowaniem, ale
w prasie trafiały się też głosy sceptyczne. Felietonista jednego z czasopism złośliwie ko-
mentował przesadnie wysokie oceny jego obrazów: „Fortuny to coś niezwykłego, olbrzy-
miego, niemożliwego, zachwycającego, szalonego i porywającego; to malarz hiszpański,
lecz arabskiego pochodzenia, Abenserag albo Zegr koloru; dziki, który nie przysłał naj-
mniejszej pracy na żadną wystawę i za astronomiczne sumy sprzedawał swoje obrazy
Jankesom, którzy strzałami z rewolwerów walczyli o nie w jego pracowni w Rzymie,
gdzie niedawno zmarł". Pisał dalej, że wizja orientu prezentowana przez Fortuny'ego nie
jest ani pierwsza, ani ostatnia, przewidywał, że wkrótce moda się zmieni i życzył swemu
rozmówcy powodzenia na aukcji36. Aukcja była udana: za same tylko obrazy Fortuny'ego,
jego studia, akwarele i rysunki (w liczbie około 200) przyniosła 660 000 franków37. Mają-
tek pozostawiony przez artystę, wypracowany przez niego w ciągu siedmiu lat, oszacowa-
no na 1 200 OOO38. Wśród nabywców na aukcji pośmiertnej znalazły się osobistości
kształtujące przyszłe trendy, jak Alexandre Dumas (syn)39 znani malarze (Couture, de
darrera etapa artistica", Butlleti del Museu Nacional d'Art de Catalunya, 9:2008, s. 113-133.
35 DAVILLIER, Fortuny, sa vie, son oeuvre..., s. 134-135.
36 X... [Louis ULBACH?], „Notes et impressions", Revue Politique et Litteraire, 1875, nr 40 (3 IV), s. 954. Abensera-
gowie i Zegrowie (Zirydzi) - rody w Grenadzie w XV w.
37 Atelier de Fortuny. (Euvre posthume... (oraz adnotacje i wklejone wycinki w egzemplarzu ze zbiorów Moreau-Nela-
ton dostępnym w serwisie Gallica).
38 STEWART, op. cit., s. 216.
39 [„Vente Fortuny"], Le XIXe Siecle, 1875, 29 IV, s. 3.
305
3. Mariano Fortuny y Marsal, Ślub w XVIII wieku w zakrystii kościoła w Madrycie,
1868-1870.
Barcelona, Museu Nacional d'Art de Catalunya
franków35. Pół roku później, w kwietniu 1875, na aukcji pośmiertnej kupił go nowojorski
kolekcjoner Alexander T. Stewart za niespełna 50 000. Wystawa i kilkudniowa wyprzedaż
pracowni i kolekcji Fortuny'ego cieszyła się jeszcze wielkim zainteresowaniem, ale
w prasie trafiały się też głosy sceptyczne. Felietonista jednego z czasopism złośliwie ko-
mentował przesadnie wysokie oceny jego obrazów: „Fortuny to coś niezwykłego, olbrzy-
miego, niemożliwego, zachwycającego, szalonego i porywającego; to malarz hiszpański,
lecz arabskiego pochodzenia, Abenserag albo Zegr koloru; dziki, który nie przysłał naj-
mniejszej pracy na żadną wystawę i za astronomiczne sumy sprzedawał swoje obrazy
Jankesom, którzy strzałami z rewolwerów walczyli o nie w jego pracowni w Rzymie,
gdzie niedawno zmarł". Pisał dalej, że wizja orientu prezentowana przez Fortuny'ego nie
jest ani pierwsza, ani ostatnia, przewidywał, że wkrótce moda się zmieni i życzył swemu
rozmówcy powodzenia na aukcji36. Aukcja była udana: za same tylko obrazy Fortuny'ego,
jego studia, akwarele i rysunki (w liczbie około 200) przyniosła 660 000 franków37. Mają-
tek pozostawiony przez artystę, wypracowany przez niego w ciągu siedmiu lat, oszacowa-
no na 1 200 OOO38. Wśród nabywców na aukcji pośmiertnej znalazły się osobistości
kształtujące przyszłe trendy, jak Alexandre Dumas (syn)39 znani malarze (Couture, de
darrera etapa artistica", Butlleti del Museu Nacional d'Art de Catalunya, 9:2008, s. 113-133.
35 DAVILLIER, Fortuny, sa vie, son oeuvre..., s. 134-135.
36 X... [Louis ULBACH?], „Notes et impressions", Revue Politique et Litteraire, 1875, nr 40 (3 IV), s. 954. Abensera-
gowie i Zegrowie (Zirydzi) - rody w Grenadzie w XV w.
37 Atelier de Fortuny. (Euvre posthume... (oraz adnotacje i wklejone wycinki w egzemplarzu ze zbiorów Moreau-Nela-
ton dostępnym w serwisie Gallica).
38 STEWART, op. cit., s. 216.
39 [„Vente Fortuny"], Le XIXe Siecle, 1875, 29 IV, s. 3.