DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Artykuły
DOI article:Poksińska, Maria: Gotycka polichromia tympanonu portalu południowego kaplicy ¬św. Anny na Zamku Wysokim w Malborku: Wyniki badañ i interpretacja
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71009#0065
63
MARIA POKSIŃSKA
Toruń, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Gotycka polichromia tympanonu portalu
południowego kaplicy św. Anny
na Zamku Wysokim w Malborku.
Wyniki badań i interpretacja
Przedmiotem niniejszego opracowania, przygotowanego dla potrzeb badań ikono-
graficznych, które prowadzi Tadeusz Jurkowlaniec1 nad portalami w kaplicy
św. Anny w Malborku, jest:
1. Określenie pierwotnej (XIV-wiecznej) kolorystyki tympanonu portalu południowe-
go kaplicy św. Anny z płaskorzeźbionymi scenami z legend o „Znalezieniu Krzyża Świę-
tego" i „Podwyższeniu Krzyża Świętego". Szczególną uwagę skierowano na centralną
część płaskorzeźby oraz fragment w jej lewym dolnym rogu (próbki a-k pobrane 4 lipca
2016 r. wspólnie z Tadeuszem Jurkowlańcem; identyfikowane cząstki farby były dobrze
zespolone z podłożem).
2. Identyfikacja składu najwcześniejszych warstw malarskich wymienionego wyżej
tympanonu na podstawie wyników badań próbek pobranych w lipcu 2016 r. oraz próbek
analizowanych uprzednio w ramach projektu „Prace konserwatorskie i roboty budowla-
ne w zespole kościoła NMP w Muzeum Zamkowym w Malborku" w latach 2014-2015
(próbki serii VII.1.3.l)2. Do badań włączono też materiał zebrany podczas realizacji
interdyscyplinarnego projektu badań Zamku Wysokiego w Malborku w latach 2003-
2006 oraz prac konserwatorskich prowadzonych przy portalach kaplicy św. Anny
w latach 1984-1995 (próbki 1, 2, 4, 5, 7, 10, 11, 18, 30, 31, 44-49, 50-57, 60-62)3.
1 Tadeusz JURKOWLANIEC, „Ze studiów nad portalami kaplicy św. Anny na Zamku Wysokim w Malborku", [w:]
Kaplica św. Anny na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje, wyposażenie, konserwacja, red. Janusz HOCHLEITNER
i Mariusz MIERZWIŃSKI, Malbork 2016, s. 41-76; id., „Chłopiec na drzewie. Z badań nad portalami kaplicy św. Anny
na Zamku Wysokim w Malborku", [w:] Claritas et consonantia. Funkcje, formy i znaczenia w sztuce średniowiecza,
red. Juliusz RACZKOWSKI, Toruń 2016, s. (w druku); id., „Historie Krzyża Chrystusa na portalu kaplicy św. Anny
w Malborku", w niniejszym numerze, s. 5-61.
2 Maria POKSIŃSKA, Badania portali kaplicy św. Anny, Malbork - Toruń 2015-2016, mpis (Prace konserwatorskie
i roboty budowlane w zespole kościoła NMP w Muzeum Zamkowym w Malborku, t. 6c). Jeden z egzemplarzy dokumen-
tacji przekazano firmie „Monument Service" Marcin Kozarzewski, zleceniodawcy badań.
3 Maria POKSIŃSKA, „Średniowieczny wystrój malarski i rzeźbiarski północnego skrzydła Zamku Wysokiego w Malbor-
ku", [w:] Zamek Wysoki w Malborku. Interdyscyplinarne badania skrzydła północnego, red. Maria POKSIŃSKA, [Mal-
bork - Toruń 2006], s. 161-181; POKSIŃSKA, Badania portali, ibid. Tamże opisano metodykę badań. Stosowano metodę
rentgenowskiej spektrometrii fluorescencyjnej XRF in situ, analizy mikrochemiczne, metody SEM-EDS, XRD i inne.
MARIA POKSIŃSKA
Toruń, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Gotycka polichromia tympanonu portalu
południowego kaplicy św. Anny
na Zamku Wysokim w Malborku.
Wyniki badań i interpretacja
Przedmiotem niniejszego opracowania, przygotowanego dla potrzeb badań ikono-
graficznych, które prowadzi Tadeusz Jurkowlaniec1 nad portalami w kaplicy
św. Anny w Malborku, jest:
1. Określenie pierwotnej (XIV-wiecznej) kolorystyki tympanonu portalu południowe-
go kaplicy św. Anny z płaskorzeźbionymi scenami z legend o „Znalezieniu Krzyża Świę-
tego" i „Podwyższeniu Krzyża Świętego". Szczególną uwagę skierowano na centralną
część płaskorzeźby oraz fragment w jej lewym dolnym rogu (próbki a-k pobrane 4 lipca
2016 r. wspólnie z Tadeuszem Jurkowlańcem; identyfikowane cząstki farby były dobrze
zespolone z podłożem).
2. Identyfikacja składu najwcześniejszych warstw malarskich wymienionego wyżej
tympanonu na podstawie wyników badań próbek pobranych w lipcu 2016 r. oraz próbek
analizowanych uprzednio w ramach projektu „Prace konserwatorskie i roboty budowla-
ne w zespole kościoła NMP w Muzeum Zamkowym w Malborku" w latach 2014-2015
(próbki serii VII.1.3.l)2. Do badań włączono też materiał zebrany podczas realizacji
interdyscyplinarnego projektu badań Zamku Wysokiego w Malborku w latach 2003-
2006 oraz prac konserwatorskich prowadzonych przy portalach kaplicy św. Anny
w latach 1984-1995 (próbki 1, 2, 4, 5, 7, 10, 11, 18, 30, 31, 44-49, 50-57, 60-62)3.
1 Tadeusz JURKOWLANIEC, „Ze studiów nad portalami kaplicy św. Anny na Zamku Wysokim w Malborku", [w:]
Kaplica św. Anny na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje, wyposażenie, konserwacja, red. Janusz HOCHLEITNER
i Mariusz MIERZWIŃSKI, Malbork 2016, s. 41-76; id., „Chłopiec na drzewie. Z badań nad portalami kaplicy św. Anny
na Zamku Wysokim w Malborku", [w:] Claritas et consonantia. Funkcje, formy i znaczenia w sztuce średniowiecza,
red. Juliusz RACZKOWSKI, Toruń 2016, s. (w druku); id., „Historie Krzyża Chrystusa na portalu kaplicy św. Anny
w Malborku", w niniejszym numerze, s. 5-61.
2 Maria POKSIŃSKA, Badania portali kaplicy św. Anny, Malbork - Toruń 2015-2016, mpis (Prace konserwatorskie
i roboty budowlane w zespole kościoła NMP w Muzeum Zamkowym w Malborku, t. 6c). Jeden z egzemplarzy dokumen-
tacji przekazano firmie „Monument Service" Marcin Kozarzewski, zleceniodawcy badań.
3 Maria POKSIŃSKA, „Średniowieczny wystrój malarski i rzeźbiarski północnego skrzydła Zamku Wysokiego w Malbor-
ku", [w:] Zamek Wysoki w Malborku. Interdyscyplinarne badania skrzydła północnego, red. Maria POKSIŃSKA, [Mal-
bork - Toruń 2006], s. 161-181; POKSIŃSKA, Badania portali, ibid. Tamże opisano metodykę badań. Stosowano metodę
rentgenowskiej spektrometrii fluorescencyjnej XRF in situ, analizy mikrochemiczne, metody SEM-EDS, XRD i inne.