Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (6.1938)

18

T. MAKOWIECKI

(2)


Lubomirski, dla którego tak „osobliwy respekt" odczuwał król i szlachta
mazowiecka, — nie był postacią przeciętną. Magnat, syn wielkiego rokosza-
nina, odziedziczył po nim daleko sięgające ambicje, skoro ubocznie pretendował
o koronę węgierską, a na miejscu, w kraju starania czynił aby po Sobieskim kró-
lować Rzeczypospolitej 1). Oprócz politycznych i dyplomatycznych posunięć,
które go miały doprowadzić do tego celu, oprócz działalności publicystycznej
(licznych broszur i paszkwilów) — używać musiał i innych dróg do zjednania
szlachty.
Jedną z dróg wiodących do popularności 1 rozgłosu była wzniesiona pod
samą stolicą wspaniała rezydencja z rozległym parkiem i teatrem, której
łatwo było przyćmić skromną wówczas ,,Villa nuova“ królewskiego sąsiada.
A kiedy Jan III, fundując kościół kapucynów w Warszawie, jako votum za
zwycięstwo wiedeńskie, wkrótce potem rozpoczął wznosić Sakramentki — niby
rodzinne mauzoleum— przystąpił i Marszałek do budowy swego „familijnego
kościoła".
Taka jest geneza budowy kościoła w Czerniakowie.
Lubomirski wyjeżdża do Rzymu, sprowadza relikwie św. Bonifacego
i cudowny obraz św. Antoniego, otrzymuje od Innoncentego XII specjalną
bullę z odpustami i nabożeństwami dla przywiezionych świętości i tak stwarza
w Czemiakowie na długie lata najważniejszy ośrodek kultu pod Warszawą.

-1) ST. MORAWIECKI. Poglądy polityczne St. Lubomirskiego. Tarnów 1903, s.
12; A. MARYLSKI. Przedmowa do książki St. Lubomirskiego ,,0 znikomości rad". War-