DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Sprawozdania i recenzje
DOI Artikel:Herbst, Stanisław: Polonica Szwedzkie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0111
(21)
SPRAWOZDANIA I RECENZJE
101
POLONICA SZWEDZKIE
1. K. E. STENEBERG. Bidrag till svensk fursteikono-
g r a f i. Tidskrift for Konstvetenskap 1937, XX : 4, s. 97—116.
2. R. CEDERSTROM. Kung Sigismunds polska trumpet-
f a n o r. Livrustkammaren 1937, 1 : 2 s. 25—8 z pl.
3. I. WILGKE LINQVIST. Krigsbyten fran G u s t a v Adolfs
polska krig bevarade i en Roslagskyrka. Butin
provenant de la guerre de Gustave -Adolphe en
Pologne, et conserve dans une eglise d’Uppland.
Upplands fornminnes Fórenings Tidskrift 1936, XLV : 2 s. 224—8.
4. R. CEDERSTROM. Mazepas kalk iMalmo Garoli Kyrka.
Malmo Fornminnesf órenings Arsskrift 1937, s. 61—7.
Dla sztuki portretowej drugiej połowy XVI w. wielkie znaczenie miał
proceder wzajemnej wymiany podobizn: od wymiany portretów zaczynały się
wszelkie rokowania matrymonialne, zwłaszcza śród panujących, i tym się tłuma-
czy fakt, iż najpiękniejsze podobizny panujących szwedzkich (i nie tylko szwedz-
kich) zachowały się za granicą.
„Przyczynek do ikonografii panujących szwedzkich" (1) stanowi uzupeł-
nienie pracy tegoż autora ,,Vasarenassansens portrattkonst" (1935) — publi-
kuje m. in. dotychczas nie reprodukowane portrety Katarzyny Jagiellonki
i Zygmunta III. Portret kobiety z Germanisch.es Nationalmuseum w Norym-
berdze autor określa na podstawie podobieństwa ze znaną podobizną Katarzyny
z Muzeum Czartoryskich, a przede wszystkim dzięki wyobrażeniu klejnotu wy-
mienionego w najdawniejszych inwentarzach kosztowności królowej i dotych-
czas zachowanego. Zdaniem autora obraz norymberski powstał przed zamąż-
pójściem Katarzyny (1561).
Portret Zygmunta III z Schónbrunnu jest, zdaniem autora, repliką boga-
ciej wykończoną portrecika ad vivum z Muzeum Lubomirskich malowanego
przez Marcina Kobera w r. 1591. Powstanie tego obrazu autor wiąże z zabie-
gami matrymonialnymi króla uwieńczonymi w r. 1592 małżeństwem z Anną
Austriaczką. W Szwecji istnieją — jak autor informuje, dwie późniejsze kopie
koberowskiego portretu; od siebie dodam, iż jeszcze jeden egzemplarz posiada
hanowerskie K astner-Museum, a pochodnym od tego typu jest i królewiecki
portret Zygmunta.
Pozostałe trzy polonica dotyczą szwedzkich łupów artystycznych z Polski,
od Gustawa Adolfa do Karola XII i dają w sumie charakterystykę szwedzkiego
postępowania. Ogólniejsze tło wyziera z krótkiej lecz wymownej zapiski archi-
walnej z 1656 r. przytoczonej przez dyrektora zbrojowni stockholmskiej —
Livrustkammaren -— bar. Gederstróma w artykule o proporcach na fanfary
dworskie Zygmunta III (2): w r. 1656 wciągnięto do inwentarza zamku stock-
holmskiego mnóstwo przywiezionych z Warszawy posągów brązowych, sprzę-
tów inkrustowanych drogim drewnem lub nabijanych srebrem, relikwiarz św.
Brygidy, instrumenty muzyczne, obrazy (ok. 200), _ przedmioty marmurowe,
chińską porcelanę, broń, chorągwie, hafty, tkane obicia ścienne, 20 dywanów
tureckich, plafony malowane z 5 pokoi, 28 namiotów tureckich, wiele pościeli
itd., wreszcie 21 skrzyń książek i starych rękopisów.
SPRAWOZDANIA I RECENZJE
101
POLONICA SZWEDZKIE
1. K. E. STENEBERG. Bidrag till svensk fursteikono-
g r a f i. Tidskrift for Konstvetenskap 1937, XX : 4, s. 97—116.
2. R. CEDERSTROM. Kung Sigismunds polska trumpet-
f a n o r. Livrustkammaren 1937, 1 : 2 s. 25—8 z pl.
3. I. WILGKE LINQVIST. Krigsbyten fran G u s t a v Adolfs
polska krig bevarade i en Roslagskyrka. Butin
provenant de la guerre de Gustave -Adolphe en
Pologne, et conserve dans une eglise d’Uppland.
Upplands fornminnes Fórenings Tidskrift 1936, XLV : 2 s. 224—8.
4. R. CEDERSTROM. Mazepas kalk iMalmo Garoli Kyrka.
Malmo Fornminnesf órenings Arsskrift 1937, s. 61—7.
Dla sztuki portretowej drugiej połowy XVI w. wielkie znaczenie miał
proceder wzajemnej wymiany podobizn: od wymiany portretów zaczynały się
wszelkie rokowania matrymonialne, zwłaszcza śród panujących, i tym się tłuma-
czy fakt, iż najpiękniejsze podobizny panujących szwedzkich (i nie tylko szwedz-
kich) zachowały się za granicą.
„Przyczynek do ikonografii panujących szwedzkich" (1) stanowi uzupeł-
nienie pracy tegoż autora ,,Vasarenassansens portrattkonst" (1935) — publi-
kuje m. in. dotychczas nie reprodukowane portrety Katarzyny Jagiellonki
i Zygmunta III. Portret kobiety z Germanisch.es Nationalmuseum w Norym-
berdze autor określa na podstawie podobieństwa ze znaną podobizną Katarzyny
z Muzeum Czartoryskich, a przede wszystkim dzięki wyobrażeniu klejnotu wy-
mienionego w najdawniejszych inwentarzach kosztowności królowej i dotych-
czas zachowanego. Zdaniem autora obraz norymberski powstał przed zamąż-
pójściem Katarzyny (1561).
Portret Zygmunta III z Schónbrunnu jest, zdaniem autora, repliką boga-
ciej wykończoną portrecika ad vivum z Muzeum Lubomirskich malowanego
przez Marcina Kobera w r. 1591. Powstanie tego obrazu autor wiąże z zabie-
gami matrymonialnymi króla uwieńczonymi w r. 1592 małżeństwem z Anną
Austriaczką. W Szwecji istnieją — jak autor informuje, dwie późniejsze kopie
koberowskiego portretu; od siebie dodam, iż jeszcze jeden egzemplarz posiada
hanowerskie K astner-Museum, a pochodnym od tego typu jest i królewiecki
portret Zygmunta.
Pozostałe trzy polonica dotyczą szwedzkich łupów artystycznych z Polski,
od Gustawa Adolfa do Karola XII i dają w sumie charakterystykę szwedzkiego
postępowania. Ogólniejsze tło wyziera z krótkiej lecz wymownej zapiski archi-
walnej z 1656 r. przytoczonej przez dyrektora zbrojowni stockholmskiej —
Livrustkammaren -— bar. Gederstróma w artykule o proporcach na fanfary
dworskie Zygmunta III (2): w r. 1656 wciągnięto do inwentarza zamku stock-
holmskiego mnóstwo przywiezionych z Warszawy posągów brązowych, sprzę-
tów inkrustowanych drogim drewnem lub nabijanych srebrem, relikwiarz św.
Brygidy, instrumenty muzyczne, obrazy (ok. 200), _ przedmioty marmurowe,
chińską porcelanę, broń, chorągwie, hafty, tkane obicia ścienne, 20 dywanów
tureckich, plafony malowane z 5 pokoi, 28 namiotów tureckich, wiele pościeli
itd., wreszcie 21 skrzyń książek i starych rękopisów.