Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (6.1938)

SPRAWOZDANIA I RECENZJE

93

(13)

pieniężnych, która przy tak wielkim zakresie przedsięwzięcia musiały sięgać
sum znacznych. Podejmując to zadanie, Ministerstwo Wyznań Religijnych
i Oświecenia Publicznego powierzyło je do wykonania Centralnemu Biuru
Inwentaryzacji Zabytków Sztuki. Pierwszy zeszyt pierwszego tomu ,,Zabytków
Sztuki w Polsce“ zawierający inwentarz topograficzny powiatu nowotarskiego
w opracowaniu dr Tadeusza Szydłowskiego, profesora U. J., już się ukazał,
zapoczątkowując wydawnictwo Ministerstwa W. R. i O. P. w takim układzie
i w takiej formie, która zaszczyt przynosi autorowi a także redaktorowi
wydawnictwa dr Jerzemu Szabłowskiemu, kierownikowi Centralnego Biura
Inwentaryzacji Zabytków Sztuki.
Stanęliśmy tym sposobem w rzędzie państw od dawna prowadzących tę
pracę, niezbędną w staraniach o utrzymanie kultury narodowej; brak tego wy-
dawnictwa odczuwali bowiem dotkliwie nie tylko pracownicy naukowi, ale
i każdy obywatel światły, z pewnym wstydem, aczkolwiek dotychczasowe za-
niedbanie aż nadto było usprawiedliwione warunkami odradzającej się państwo-
wości. Pozostaje wypowiedzieć życzenia, aby Państwo zapewniło dla realizacji
przedsięwzięcia środki dostateczne, aby praca w terenie mogła być prowadzona
w takim tempie, które pozwoliłoby wydawać 10—12 zeszytów rocznie w ciągu
jakichś 20 lat, w okresie jednego pokolenia.
Oskar Sosnowski

TADEUSZ SEWERYN, Polskie malarstwo ludowe. Kra-
ków 1937. Wydawnictwo Muzeum Etnograficznego
w Krakowie nr 10, z 37 rycinami jednobarwnymi i 4 wie-
lobarwnymi. Wydano z zasiłku Min. W. R. i O. P.
Badania nad sztuką ludową w Polsce, tak zaniedbane w czasach przed-
wojennych, rozwijają się obecnie coraz pomyślniej. Coraz więcej gałęzi twór-
czości ludowej zostaje opracowanych bądź to w rozprawach syntetycznych
obejmujących całą Polskę, bądź to w grupach regionalnych. Znamy już do-
kładniej rzeźbę śląską, ceramikę pokucką, skrzynie malowane krakowskie i wi-
leńskie, pisanki Lubelszczyzny, drzeworyt ludowy, malarstwo na szkle pod-
halańskie i pokuckie, hafciarstwo różnych okolic Polski, kilimy podolskie.
Równocześnie pogłębiają się bardzo wyraźnie same metody badania. Od ściśle
etnograficznego inwentaryzacyjnego —- rzec można botanicznego — opisu
samych faktów artystycznych, do konstrukcyj starających się interpretować
formę dzieł ludowych pod względem stylowym oraz wnikać w podstawy psycho-
logiczne twórczości ludowej. Jest rzeczą charakterystyczną, że sztuką ludową
interesuje się coraz większe grono historyków sztuki oraz etnografów, posia-
dających przygotowanie z dziedziny historii sztuki. W ten sposób postulaty
wysunięte ongiś przeze mnie w rozprawce o zagadnieniu metody badań nad
sztuką ludową — są powoli realizowane i nawet uczeni, którzy dotąd nie inte-
resowali się problematami formy stylowej i psychologią twórczości ludowej,
obecnie coraz więcej miejsca im poświęcają.
Badaczem najbardziej zasłużonym w omawianej dziedzinie jest bezsprzecz-
nie Tadeusz Seweryn. Z wykształcenia etnograf i historyk sztuki, artysta-
malarz, znający świetnie różnorodne techniki artystyczne, związany wieloma
więzami z wsią, rozumie ją i chłopa ,,na wylot" —• posiada więc świetne warunki