DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Karczewski, Antoni J. M.: W sprawie regulacji placu Krasińskich w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0084
76
A. I. M. KARCZEWSKI
(5)
Ryc. 49. F. Dietrich. Widok Placu Krasińskich.
sowym miejscu; wskazywałoby to na poniechanie myśli gruntowniejszego upo-
rządkowania wnętrza placu. Dalsze losy placu wiążą się z kwestią przebudowy
kościoła i klasztoru pijarów na prawosławny sobór i rezydencję prawosławnego
biskupa.
Po powstaniu 1830—1831 r. władze rosyjskie powzięły zamiar budowy
reprezentacyjnego prawosławnego soboru na trasie oficjalnych przejazdów cara
przez Warszawę1); sobór postanowiono wykształcić w drodze przebudowy
kościoła pijarów, położonego przy ul. Długiej. Sporządzony przez A. Gorazziego
i zrealizowany w latach 1832—1835 projekt przebudowy2) naruszył zasady
równowagi i symetrii, cechujące, główną fasadę kościoła i klasztoru pijarów;
autor projektu bowiem zdecydował się złączyć w organiczną całość nadbudo-
wany o jedną kondygnację gmach Szkoły Aplikacyjnej przy ul. Miodowej
z sąsiadującym skrzydłem klasztornym, wskutek czego zostało ono znacznie
wydłużone w stosunku do drugiego skrzydła (ryc. 52).
Nowy sobór wymagał utworzenia obszernego placu dla świty i oddziałów
wojskowych asystujących oficjalnym nabożeństwom. Ponieważ kościół i klasztor
pijarów usytuowane w licu pierzei ulicznej nie posiadały nie tylko placu, lecz
nawet poszerzenia ulicy przed swą główną fasadą, przeto wysunięto myśl utwo-
rzenia placu naprzeciw kościoła, po przeciwległej stronie ul. Długiej i sporzą-
dzono odpowiedni projekt3) (ryc. 47), przewidujący taką regulację Placu Kra-
sińskich, która by soborowi zapewniła dominujące znaczenie. Projektodawca,
Bibl. Ord. Krasińskich. Plany rozstawienia wojsk na trasie przejazdów cesarza.
2) Archiwum Akt Dawnych, plany XXXVIII—18.
3) Archiwum Akt Dawnych, plany 640 , ,,Projet de regularisation et d’agrandissment
XXVIII—18
de la place vis—a—vis 1’Eglise Cathedral Greco-Russe a Varsovie“. Plan w skali 1 : 1060; na-
pisy w jęz. francuskim. Analogiczny w wielkości i wykonaniu plan z napisami polskimi — Księga
hipoteczna Nr 549 a m. st. Warszawy: Zbiór dokumentów 1. 1, załącznik do pisma Komisji
Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego z dn. 2/14 stycznia
1836 r. Taż Komisja do Rady Administracyjnej 26. XI./8. XII. 1835 — Archiwum Akt Daw-
nych, A. K. Rz. Spr. W. D. i O. P. 6404 k. 101.
A. I. M. KARCZEWSKI
(5)
Ryc. 49. F. Dietrich. Widok Placu Krasińskich.
sowym miejscu; wskazywałoby to na poniechanie myśli gruntowniejszego upo-
rządkowania wnętrza placu. Dalsze losy placu wiążą się z kwestią przebudowy
kościoła i klasztoru pijarów na prawosławny sobór i rezydencję prawosławnego
biskupa.
Po powstaniu 1830—1831 r. władze rosyjskie powzięły zamiar budowy
reprezentacyjnego prawosławnego soboru na trasie oficjalnych przejazdów cara
przez Warszawę1); sobór postanowiono wykształcić w drodze przebudowy
kościoła pijarów, położonego przy ul. Długiej. Sporządzony przez A. Gorazziego
i zrealizowany w latach 1832—1835 projekt przebudowy2) naruszył zasady
równowagi i symetrii, cechujące, główną fasadę kościoła i klasztoru pijarów;
autor projektu bowiem zdecydował się złączyć w organiczną całość nadbudo-
wany o jedną kondygnację gmach Szkoły Aplikacyjnej przy ul. Miodowej
z sąsiadującym skrzydłem klasztornym, wskutek czego zostało ono znacznie
wydłużone w stosunku do drugiego skrzydła (ryc. 52).
Nowy sobór wymagał utworzenia obszernego placu dla świty i oddziałów
wojskowych asystujących oficjalnym nabożeństwom. Ponieważ kościół i klasztor
pijarów usytuowane w licu pierzei ulicznej nie posiadały nie tylko placu, lecz
nawet poszerzenia ulicy przed swą główną fasadą, przeto wysunięto myśl utwo-
rzenia placu naprzeciw kościoła, po przeciwległej stronie ul. Długiej i sporzą-
dzono odpowiedni projekt3) (ryc. 47), przewidujący taką regulację Placu Kra-
sińskich, która by soborowi zapewniła dominujące znaczenie. Projektodawca,
Bibl. Ord. Krasińskich. Plany rozstawienia wojsk na trasie przejazdów cesarza.
2) Archiwum Akt Dawnych, plany XXXVIII—18.
3) Archiwum Akt Dawnych, plany 640 , ,,Projet de regularisation et d’agrandissment
XXVIII—18
de la place vis—a—vis 1’Eglise Cathedral Greco-Russe a Varsovie“. Plan w skali 1 : 1060; na-
pisy w jęz. francuskim. Analogiczny w wielkości i wykonaniu plan z napisami polskimi — Księga
hipoteczna Nr 549 a m. st. Warszawy: Zbiór dokumentów 1. 1, załącznik do pisma Komisji
Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego z dn. 2/14 stycznia
1836 r. Taż Komisja do Rady Administracyjnej 26. XI./8. XII. 1835 — Archiwum Akt Daw-
nych, A. K. Rz. Spr. W. D. i O. P. 6404 k. 101.