DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Miscellanea
DOI article:Karczewski, Antoni J. M.: W sprawie regulacji placu Krasińskich w Warszawie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0085
(6)
W SPRAWIE REGULACJI PLACU KRASIŃSKICH
77
Ryc. 50 .„Targ na wełnę w Warszawie", ryt. według Polkowskiego.
zapewne Henryk Marconix) proponował wyburzenie kilku prywatnych budyn-
ków oraz skasowanie głównego podjazdu i przebudówek byłego Teatru Naro-
dowego 2), aby obniżyć w ten sposób architektoniczne znaczenie gmachu teatral-
nego, a przed soborem uzyskać wolną przestrzeń, obszarem przewyższającą archi-
tektonicznie ukształtowany w XVII w. dziedziniec pałacu Krasińskich. Reali-
zacja tego projektu miała stworzyć zespół dwóch placów, z wyraźną przewagą
placu przedsoborowego. Dla wydobycia maksimum estetycznych wrażeń, autor
projektu proponował nadać placowi przedsoborowemu architektoniczną oprawę
i perspektywicznie zwiększyć jego głębokość przez nachylenie w planie bocznych
jego pierzei w kierunku fasady soboru.
Na podstawie postanowienia Rady Administ racyjnej Królestwa Polskiego
Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego
z dn. 2 I. 1836 r. upoważniła swego radcę prawnego ,,do odstąpienia na własność
Radcy Stanu Badeniemu plac Rządowy między bramą Ogrodu Pałacu Kra-
sińskich zwanym a odwachem formującym narożnik ulicy Długiej położony
z obowiązkiem wystawienia na nim domu murowanego, wybudowanie własnym
kosztem muru i stosownej wystawy z drugiej strony przylegającego dom jego
z odwachem, przyozdobienia tegoż muru i wzniesienia wzdłuż odwachu nowego
frontu odpowiadającego frontowi jego domu“ 3). Akt kupna— sprzedaży został
x) S. ŁOZA o. c. 104. Nazwisko autora projektu jest nie znane; w rachubę mogą wcho-
dzić: Corazzi, Gołoński i Marconi. Gołoński występuje zazwyczaj jako faktyczny kierownik
robót budowlanych, np. jako współpracownik Corazziego przy przebudowie soboru i jako
budowniczy pałacu I. Badeniego; projektodawcą fasady pałacu Badeniego jest prawdopodobnie
Gołoński (Arch. GL, Akta Arch. Gł. 1900 voł. 1 s. 494, art. 5 umowy z dn. 28. IV. 1836
między Rządem a Badenim). Autorstwo Corazziego wydaje się wątpliwe, gdyż: 1) urba-
nistyczne jego projekty są zawsze wykończone, przy czym autor nie liczy się z kosztami regulacji;
2) Corazzi naruszył symetrię i równowagę założenia popijarskiego, a więc nie przewidywał utwo-
rzenia placu przedsoborowego.
2) W 1833 r. teatr zamknięto, a gmach obrócono na skład wełny i wyrobów wełnianych
Banku Polskiego.
3) Decyzja Rady Adm. zapadła 29.XI/ii. XII. 1835 -— Księga hipotyczna 549 a, zbiór
dokumentów. Poddano ją aprobacie cesarza — Archiwum Akt Dawnych A. K. Rz. Spr. W. D.
i O. P. 6404 k. 45 sq. Arch. Gł. Akta Arch. Gł. 1900 vol. 1 s. 495 sq.
W SPRAWIE REGULACJI PLACU KRASIŃSKICH
77
Ryc. 50 .„Targ na wełnę w Warszawie", ryt. według Polkowskiego.
zapewne Henryk Marconix) proponował wyburzenie kilku prywatnych budyn-
ków oraz skasowanie głównego podjazdu i przebudówek byłego Teatru Naro-
dowego 2), aby obniżyć w ten sposób architektoniczne znaczenie gmachu teatral-
nego, a przed soborem uzyskać wolną przestrzeń, obszarem przewyższającą archi-
tektonicznie ukształtowany w XVII w. dziedziniec pałacu Krasińskich. Reali-
zacja tego projektu miała stworzyć zespół dwóch placów, z wyraźną przewagą
placu przedsoborowego. Dla wydobycia maksimum estetycznych wrażeń, autor
projektu proponował nadać placowi przedsoborowemu architektoniczną oprawę
i perspektywicznie zwiększyć jego głębokość przez nachylenie w planie bocznych
jego pierzei w kierunku fasady soboru.
Na podstawie postanowienia Rady Administ racyjnej Królestwa Polskiego
Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego
z dn. 2 I. 1836 r. upoważniła swego radcę prawnego ,,do odstąpienia na własność
Radcy Stanu Badeniemu plac Rządowy między bramą Ogrodu Pałacu Kra-
sińskich zwanym a odwachem formującym narożnik ulicy Długiej położony
z obowiązkiem wystawienia na nim domu murowanego, wybudowanie własnym
kosztem muru i stosownej wystawy z drugiej strony przylegającego dom jego
z odwachem, przyozdobienia tegoż muru i wzniesienia wzdłuż odwachu nowego
frontu odpowiadającego frontowi jego domu“ 3). Akt kupna— sprzedaży został
x) S. ŁOZA o. c. 104. Nazwisko autora projektu jest nie znane; w rachubę mogą wcho-
dzić: Corazzi, Gołoński i Marconi. Gołoński występuje zazwyczaj jako faktyczny kierownik
robót budowlanych, np. jako współpracownik Corazziego przy przebudowie soboru i jako
budowniczy pałacu I. Badeniego; projektodawcą fasady pałacu Badeniego jest prawdopodobnie
Gołoński (Arch. GL, Akta Arch. Gł. 1900 voł. 1 s. 494, art. 5 umowy z dn. 28. IV. 1836
między Rządem a Badenim). Autorstwo Corazziego wydaje się wątpliwe, gdyż: 1) urba-
nistyczne jego projekty są zawsze wykończone, przy czym autor nie liczy się z kosztami regulacji;
2) Corazzi naruszył symetrię i równowagę założenia popijarskiego, a więc nie przewidywał utwo-
rzenia placu przedsoborowego.
2) W 1833 r. teatr zamknięto, a gmach obrócono na skład wełny i wyrobów wełnianych
Banku Polskiego.
3) Decyzja Rady Adm. zapadła 29.XI/ii. XII. 1835 -— Księga hipotyczna 549 a, zbiór
dokumentów. Poddano ją aprobacie cesarza — Archiwum Akt Dawnych A. K. Rz. Spr. W. D.
i O. P. 6404 k. 45 sq. Arch. Gł. Akta Arch. Gł. 1900 vol. 1 s. 495 sq.