DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Wojciechowski, Jaroslaw: Stary zamek w Grodnie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0144
134
JAROSŁAW WOJCIECHOWSKI
(x6)
Ryc. 65. Oba zamki połockie. Wy-
cinek z miedziorytu Pachołowiec-
kiego z 1580 r.
Zamek Witoldowy, jak każdy większy zamek średniowieczny, składał się
z dwóch zamków: górnego, który stanowił twierdzę, i dolnego, który
był jej przedpiersiem i odgrywał rolę fortu. J)
Źródła historyczne mówią o istnieniu zamku dolnego w Grodnie już w XIVw.
co zgadza się z czasem założenia zamku przez Witolda. Zamek górny — z mu-
rami obwodowymi i basztami — był założony na wzgórzu obecnego zamku sta-
rego, na miejscu poprzedniego grodziska; zamek zaś dolny mieścił się tuż obok
na sąsiednim oddzielonym fosą wzgórzu obecnie zamku nowego (nazywanego
tak w odróżnieniu od zamku starego od czasu wybudowania nowego zamku przez
Augusta III). Jak można sądzić z konfiguracji terenu oraz na zasadzie dawnych
widoków (sztychy z XVI w.), zamek dolny był założony w kształcie barbakanu, czyli
okrągłego dzieła, okolonego murem obronnym, może z wieżyczkami, na podo-
bieństwo krakowskiego rondla.
h Nazw górny i dolny czyli wyższy i niższy — arx superior et inferior nie należy
brać dosłownie w tym znaczeniu, że każdy zamek górny leżał wysoko na górze, a każdy zamek
dolny — nisko w dole. Zamek górny nie zawsze bywał położony wyżej od dolnego. Nizinne
założenie zamków dolnych wynikające z przyrodzonych warunków danego miejsca, było tylko
w tych wypadkach, kiedy wzgórze właściwego zamku stanowiło jedyne wzniesienie w danej
okolicy. W wypadkach, kiedy zamek dolny mógł być założony również na wzgórzu, jak to
jest właśnie z zamkiem grodzieńskim — tak go tylko zakładano, z tej racji, że wzgórze lepiej
się nadaje do celów obronnych, aniżeli miejsce położone na nizinie. Oba zamki leżały zawsze
obok siebie.
JAROSŁAW WOJCIECHOWSKI
(x6)
Ryc. 65. Oba zamki połockie. Wy-
cinek z miedziorytu Pachołowiec-
kiego z 1580 r.
Zamek Witoldowy, jak każdy większy zamek średniowieczny, składał się
z dwóch zamków: górnego, który stanowił twierdzę, i dolnego, który
był jej przedpiersiem i odgrywał rolę fortu. J)
Źródła historyczne mówią o istnieniu zamku dolnego w Grodnie już w XIVw.
co zgadza się z czasem założenia zamku przez Witolda. Zamek górny — z mu-
rami obwodowymi i basztami — był założony na wzgórzu obecnego zamku sta-
rego, na miejscu poprzedniego grodziska; zamek zaś dolny mieścił się tuż obok
na sąsiednim oddzielonym fosą wzgórzu obecnie zamku nowego (nazywanego
tak w odróżnieniu od zamku starego od czasu wybudowania nowego zamku przez
Augusta III). Jak można sądzić z konfiguracji terenu oraz na zasadzie dawnych
widoków (sztychy z XVI w.), zamek dolny był założony w kształcie barbakanu, czyli
okrągłego dzieła, okolonego murem obronnym, może z wieżyczkami, na podo-
bieństwo krakowskiego rondla.
h Nazw górny i dolny czyli wyższy i niższy — arx superior et inferior nie należy
brać dosłownie w tym znaczeniu, że każdy zamek górny leżał wysoko na górze, a każdy zamek
dolny — nisko w dole. Zamek górny nie zawsze bywał położony wyżej od dolnego. Nizinne
założenie zamków dolnych wynikające z przyrodzonych warunków danego miejsca, było tylko
w tych wypadkach, kiedy wzgórze właściwego zamku stanowiło jedyne wzniesienie w danej
okolicy. W wypadkach, kiedy zamek dolny mógł być założony również na wzgórzu, jak to
jest właśnie z zamkiem grodzieńskim — tak go tylko zakładano, z tej racji, że wzgórze lepiej
się nadaje do celów obronnych, aniżeli miejsce położone na nizinie. Oba zamki leżały zawsze
obok siebie.