Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]
Biuletyn Historii Sztuki i Kultury — 6.1938

DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:
Wojciechowski, Jaroslaw: Stary zamek w Grodnie
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0150

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
140

JAROSŁAW WOJCIECHOWSKI

(22)


Klisza ARKAD
Ryc. 68. Kazamat gotycki.
lochu gotyckiego (kazamatu) z Witoldowego okresu budowy (ryc. 68).
Prócz murów gotyckich, pochodzących z czasów Witolda, w części zamku przy
murach górnej świątyni od strony Horodniczanki, zostało odkrytych kilka frag-
mentów murów późnogotyckich z XV—XVI w., ale przeznaczenie
ich pozostało niewyjaśnione, gdyż są zbyt już drobnymi okruchami; mogą być
pozostałością tylko jakichś budynków gospodarczych (śpichrz ?) z czasów, kiedy
zamek górny przestał być głównym i odgrywał rolę folwarku przy zamku dolnym,
gdzie stał już Dom Królewski. Tam też — w Domu Królewskim — znajdować
się wtedy musiała kaplica zamkowa. Za czasów Witolda kaplica była w zamku
górnym. Ale gdzie, w jakim miejscu ? Nie może być jej śladem żaden z frag-
mentów murów późnogotyckich. Mało jest też prawdopodobne, aby mogła
się znajdować w części mieszkalnej zamku. Najprawdopodobniej kaplicą zam-
kową była w zamku Witoldowym ta stojąca już z dawna, ale teraz po gotycku
przebudowana górna świątynia ■— ta kaplica z XIII w., której szczątki odkopano
w 1932 r. W obrębie i w pobliżu jej murów są znajdowane wśród gruzu liczne,
żebrowe cegły gotyckie, pochodzące ze sklepień, które faktem swego istnienia
kojarzą się doskonale z przypuszczalną gotycką przebudową kaplicy. Są one
w kilku odmianach, kaplica zaś była bardzo niewielka i do jej sklepień wystarczał
jeden — najwyżej dwa profile żeber. Widać z tego, że prócz kaplicy musiały
znajdować się w gotyckim zamku i inne jeszcze sklepione pomieszczenia —
mianowicie w części mieszkalnej, o czym już wyżej wzmiankowano.
W każdym zamku średniowiecznym znajdowało się więzienie, nazywane
,,turmą" lub ,,wieżą". Turmą taka istniała i na zamku grodzieńskim i była
umieszczona, jak mówi inwentarz z roku 1578, ,,pod wrotami", to znaczy
w zwykłym swym miejscu — w lochu podziemnym w baszcie wjazdowej
(więzienie ,,in fundo“).
 
Annotationen