Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (6.1938)

(i5)

CHOROSZCZ

191


Fot. autora 1938
Ryc. 116. Choroszcz, kościół. Ryc. 117.
jedynie dwa freski figuralne na sklepieniach nawy i prezbiterium doznały prze-
malowania. Motywy dekoracji wzorowane były na płaskorzeźbionych w stiuku
1 boazerii ścianach dwóch sał pałacu białostockiego, na parterze w lewo od wiel-
kiej klatki schodowej. Przepysznie rzeźbiona rokokowa chrzcielnica choroska
jest identyczna z białostocką, poza drobną różnicą w kompozycji figur Chry-
stusa i św. Jana Chrzciciela. Posadzkę dotąd pokrywa szachownica z czerwonego
i szarego marmuru. W tej aurze jednolitej, ołtarz główny niespodzianie występuje
zrębem klasycystycznym. Konstrukcyjna jego sztywność przezwycięża ruchliwe
krzywizny ozdób antepedium, tabernakulum, a nawet rozwichrzonego szczytu
ponad tympanonem (ryc. 118). Ozdoby te nikną wobec spokojnego przepychu
kolumnady ołtarzowej; dla nas przydatne są jako metryka zbudowania ołtarza
współcześnie z kościołem, co jest tym bardziej prawdopodobne, że fundator
wielkimi środkami rozporządzał i w dziedzinie sztuki hojnie nimi szafował. Wy-
mowna prostota antykizującej konstrukcji ołtarza musiała wydać się pomysłem
nazbyt śmiało naprzód wybiegającym, więc do ażurowych przestrzeni między-
kolumnowych z obu stron wbudowano rzeźby, które wyglądały tu jak wyszu-
kany archaizm i miały aktywnością swoją przywracać związek z duchem
rokoka (ryc. 119 i 120). Białe — niegdyś wyzłacane — figury drewniane
św. Jana Ewangelisty i Marii Magdaleny 1), wielkości więcej niż natura-
Ó Arch. kościoła w Choroszczy, inwentarz kościoła 28 II 1839.