DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Wojciechowski, Jaroslaw: Zamek Batorego w Grodnie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0269
(55)
GRODNO
259
Komunikacji wewnętrznej parteru z pię-
trem właściwie nie było — i słusznie, gdyż
ta na poły koszarowa, na poły magazynowa,
podrzędniejsza część zamku bezpośredniego
połączenia z pokojami królewskimi nie po-
winna była mieć. Z pierwszej izby przy bra-
mie wiodły wprawdzie schody na piętro w mu-
rze ściany zewnętrznej -— zachowane do dzi-
siaj — z których podobno król korzystał, lecz
przeznaczeniem tych schodów było połącze-
nie piętra z podwórzem, a nie z pomieszcze-
niami parteru. Podobną rolę odgrywała klat-
ka schodowa boczna (,,wschód kręcony")
w części zamku od strony Horodniczanki,
gdyż głównym jej celem było, jak się zdaje, połączenie pokoi królewskich z mie-
szkaniem dwornego, którędy, a nie przez podwórze, były zapewne noszone po-
trawy z kuchni królewskiej, której budynek stykał się z oficyną dwornego.
Schody główne, prowadzące na piętro, znajdowały się, jak już powiedziano,
w pośrodku fasady od podwórza, przy wejściu do sieni, w opisanym wyżej
ganku. Były to schody zewnętrzne.
Właściwy pałac Batorego stanowiło piętro zamku, gdyż tam mieściły
się pokoje królewskie, typowa pałacowa enfilada. Nazwy poszczególnych
pomieszczeń według opisu i w kolejności, podanej w inwentarzu z r. 1653,
są następujące:
1. Ganek ze ,.wschodem wielkim", 2. sień, 3. izba stołowa, 4. pokój z po-
dwórza, 5. sionki, 6. pokój od miasta (narożny, przy nim alkierz -— w wykuszu),
7. pokój ,,bokowy", 8. drugi pokój „bokowy", 9. trzeci pokój boczny — z tego
pokoju „tranzit" (w wykuszu środko-
wym), 10. czwarty pokój (boczny) także
od miasta, 11. pokój od miasta (piąty),
12. pokój ,,w bok od podwórza", 13.
izba dla drabantów, 14. pokój ,,także
od podwórza", z tego pokoju drzwi do
sieni na ganek murowany, 15. pokój ,,na
wschód słońca od miasta" (sypialnia kró-
lewska) przy nim alkierz (w wykuszu).
W tym pokoju umarł król Stefan Batory
dnia 12 grudnia 1586 r.
Odtworzenie układu parteru nie
przedstawiało zasadniczo większych trud-
ności, gdyż myśl pierwotnego rozpla-
nowania zarysowywała się w planie Ryc. 170. Cokół filara.
Ryc. 169. Kapitel filara.
GRODNO
259
Komunikacji wewnętrznej parteru z pię-
trem właściwie nie było — i słusznie, gdyż
ta na poły koszarowa, na poły magazynowa,
podrzędniejsza część zamku bezpośredniego
połączenia z pokojami królewskimi nie po-
winna była mieć. Z pierwszej izby przy bra-
mie wiodły wprawdzie schody na piętro w mu-
rze ściany zewnętrznej -— zachowane do dzi-
siaj — z których podobno król korzystał, lecz
przeznaczeniem tych schodów było połącze-
nie piętra z podwórzem, a nie z pomieszcze-
niami parteru. Podobną rolę odgrywała klat-
ka schodowa boczna (,,wschód kręcony")
w części zamku od strony Horodniczanki,
gdyż głównym jej celem było, jak się zdaje, połączenie pokoi królewskich z mie-
szkaniem dwornego, którędy, a nie przez podwórze, były zapewne noszone po-
trawy z kuchni królewskiej, której budynek stykał się z oficyną dwornego.
Schody główne, prowadzące na piętro, znajdowały się, jak już powiedziano,
w pośrodku fasady od podwórza, przy wejściu do sieni, w opisanym wyżej
ganku. Były to schody zewnętrzne.
Właściwy pałac Batorego stanowiło piętro zamku, gdyż tam mieściły
się pokoje królewskie, typowa pałacowa enfilada. Nazwy poszczególnych
pomieszczeń według opisu i w kolejności, podanej w inwentarzu z r. 1653,
są następujące:
1. Ganek ze ,.wschodem wielkim", 2. sień, 3. izba stołowa, 4. pokój z po-
dwórza, 5. sionki, 6. pokój od miasta (narożny, przy nim alkierz -— w wykuszu),
7. pokój ,,bokowy", 8. drugi pokój „bokowy", 9. trzeci pokój boczny — z tego
pokoju „tranzit" (w wykuszu środko-
wym), 10. czwarty pokój (boczny) także
od miasta, 11. pokój od miasta (piąty),
12. pokój ,,w bok od podwórza", 13.
izba dla drabantów, 14. pokój ,,także
od podwórza", z tego pokoju drzwi do
sieni na ganek murowany, 15. pokój ,,na
wschód słońca od miasta" (sypialnia kró-
lewska) przy nim alkierz (w wykuszu).
W tym pokoju umarł król Stefan Batory
dnia 12 grudnia 1586 r.
Odtworzenie układu parteru nie
przedstawiało zasadniczo większych trud-
ności, gdyż myśl pierwotnego rozpla-
nowania zarysowywała się w planie Ryc. 170. Cokół filara.
Ryc. 169. Kapitel filara.