DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Sęczykowski, Zygmunt: Z badań nad odtworzeniem planu starożytnej Palmiry
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37718#0285
(5)
PALMIRA
275
Posuwając się zaś wzdłuż bie-
gu kanału pod ziemią (kanał
ten ciągnie się i pod wielką
ulicą kolumnową, omijając je-
dynie lukiem sam tetrapylon,
posiadający znaczne pogłębie-
nia fundamentów), natrafiłem
na wyloty mniejszych kanałów
dopływowych, które były pro-
wadzone, rzecz jasna, pod dru-
gorzędnymi ulicami zbiorczy-
mi. W ten sposób można by
odtworzyć rozmiary insul
wzdłuż całej długości wielkiej
ulicy kolumnowej, a wraz z tym
i szachownicę tej części Pal-
miry. Poszukiwanie tej siatki
ulicznej od góry, na powie-
rzchni ziemi szczególnie w
części miasta wschodniej nie
dałoby prawdopodobnie rezul-
tatu, gdyż tą dzielnicę jak
i część północno-zachodnią
i południowo-zachodnią miasta
wielokrotnie przebudowywano
podczas panowania Islamu.
Prócz tego znacznemu znisz-
czeniu uległy one w XIX i XX w. z winy Turków czy Francuzów, którzy nad
starym miastem budowali forty. Dopiero w ostatnim czasie po wojnie świa-
towej forty te są usuwane, a ludność cywilna osiedli tu powstałych, przesie-
dlana na inne miejsca. Śladów ulic zachowanych tak dobrze jak w innych
częściach miasta nietkniętych przebudowaniami — w tej części nie ma. Dlatego
też sądzę, iż jedynym racjonalnym i szybkim sposobem byłoby odkopanie kana-
lizacji i ustalenie jej sieci, tym bardziej, że zagadnienie takie jak kanalizacja
i higiena miejska, jak to stwierdzają studia Schlumbergera, A. Gabriela, Roberta
Amy i innych, stały w Palmirze na bardzo wysokim poziomie. Należy więc
przypuszczać, że dałoby się nie tylko zupełnie dokładnie oznaczyć sieć uliczną
oraz rozmiary insul, ale nawet określić położenie oddzielnych domów i willi
patrycjuszów palmirańskich, kierując się jedynie miejscem połączeń kanalików,
doprowadzających i odprowadzających wodę i nieczystości z poszczególnych
parcel. W r. 1937 podczas powtórnej bytności na miejscu, przeprowadziłem
dalsze studia nad możliwościami odtworzenia podanym sposobem planu urba-
PALMIRA
275
Posuwając się zaś wzdłuż bie-
gu kanału pod ziemią (kanał
ten ciągnie się i pod wielką
ulicą kolumnową, omijając je-
dynie lukiem sam tetrapylon,
posiadający znaczne pogłębie-
nia fundamentów), natrafiłem
na wyloty mniejszych kanałów
dopływowych, które były pro-
wadzone, rzecz jasna, pod dru-
gorzędnymi ulicami zbiorczy-
mi. W ten sposób można by
odtworzyć rozmiary insul
wzdłuż całej długości wielkiej
ulicy kolumnowej, a wraz z tym
i szachownicę tej części Pal-
miry. Poszukiwanie tej siatki
ulicznej od góry, na powie-
rzchni ziemi szczególnie w
części miasta wschodniej nie
dałoby prawdopodobnie rezul-
tatu, gdyż tą dzielnicę jak
i część północno-zachodnią
i południowo-zachodnią miasta
wielokrotnie przebudowywano
podczas panowania Islamu.
Prócz tego znacznemu znisz-
czeniu uległy one w XIX i XX w. z winy Turków czy Francuzów, którzy nad
starym miastem budowali forty. Dopiero w ostatnim czasie po wojnie świa-
towej forty te są usuwane, a ludność cywilna osiedli tu powstałych, przesie-
dlana na inne miejsca. Śladów ulic zachowanych tak dobrze jak w innych
częściach miasta nietkniętych przebudowaniami — w tej części nie ma. Dlatego
też sądzę, iż jedynym racjonalnym i szybkim sposobem byłoby odkopanie kana-
lizacji i ustalenie jej sieci, tym bardziej, że zagadnienie takie jak kanalizacja
i higiena miejska, jak to stwierdzają studia Schlumbergera, A. Gabriela, Roberta
Amy i innych, stały w Palmirze na bardzo wysokim poziomie. Należy więc
przypuszczać, że dałoby się nie tylko zupełnie dokładnie oznaczyć sieć uliczną
oraz rozmiary insul, ale nawet określić położenie oddzielnych domów i willi
patrycjuszów palmirańskich, kierując się jedynie miejscem połączeń kanalików,
doprowadzających i odprowadzających wodę i nieczystości z poszczególnych
parcel. W r. 1937 podczas powtórnej bytności na miejscu, przeprowadziłem
dalsze studia nad możliwościami odtworzenia podanym sposobem planu urba-