Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (6.1938)

316 P. BIEGAŃSKI (6)


Ryc. 199. Fasady aignerowskich kościołów teoretycznych.
Typ I Typ II Typ IV
kościelnych stosunek ten waha się od 1 : 2 do 1 : 4, a zatem kwestia rozstawu,
jak również zależność wysokości kolumny od szerokości frontu świątyni nie
odgrywa u Aignera zasadniczej roli.
Cztery typy kościołów parafialnych stanowią więc dorobek wiedzy i sztuki
architektonicznej Aignera, opracowanej niewątpliwie na zasadach klasycznych
1 własnych spostrzeżeniach, których niestety w omówieniu projektów nie
przytacza. Ponieważ każdy z typów ma zaspokoić potrzeby utylitarne wyra-
żone w pojemności, przyjmuje wielkość wnętrza za główną cechę charakte-
rystyczną. I tak wielkości naw są następujące1):

I typ — na
600 osób
II typ ponad
III typ — na 800
IV typ — ponad
600 osób
osób
1000 osób
10.65 x 1
5.98 m
10.65 X 16.12 m
11.23 x 17-28 m
14.96 X 21.45 m

Praca teoretyczna Aignera znalazła wyraz w budowlach zrealizowanych
bezpośrednio po jej ukazaniu się.
Kościół parafialny w Pęcicach pod Warszawą 2), stanowi jeden z przy-
kładów, w którym teoria wyłożona w,, Budowie Kościołów' ‘ znalazła swe zastoso-
wanie. Kościół w Pęcicach posiada nawę o wymiarach 11.53 X 17.10 m i z tego
ł) AIGNER wymiary podaje w stopach polskich.
2) Na podstawie słów proboszcza ks. F. Wasilewskiego kościół był projektowany przez Piotra
Aignera w roku 1825 a ukończony w 1832. Nie zgłębiając na razie kwestii autorstwa poddaję
analizie ten obiekt jako ściśle związany z przykładami teoretycznymi Aignera.