Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (6.1938)

344

H. JASIEŃSKI

(io


Właściwe rozwiązanie styków między domami szczytowymi ma znaczenie
nie tylko dla Lanckorony. Całkiem podobnymi domami szczytowymi, a nie-
kiedy przy tym podcieniowymi, zabudowane są liczne stare miasteczka w całej
Polsce, a zwłaszcza na Podkarpaciu, takie jak znany nawet z tego Zakliczyn,
jak Czchów, Dębowiec, Muszyna, Tylicz i wiele innych. Poza Podkarpaciem
wymienić trzeba przede wszystkim Krzemieniec, a dalej Tomaszów Lubelski,
Biłgoraj, Zawichost, Wiśniowiec itd. Jest to tych miasteczek cecha, jak się
dziś mówi, regionalna, na niej polega ich wartość architektoniczna i zabytkowa
i ich znaczenie dla kultury.
Z domami szczytowymi, całymi ich pierzejami i całymi w ten sposób za-
budowanymi dzielnicami na pewno musi się zetknąć architekt i inżynier-urbanista
przy układaniu żądanych dziś przepisów miejscowych i masowo przewidywanych
planów zabudowania, a także architekt powiatowy, sprawujący inspekcję budo-
wlaną i wydający opinie czy rzucający inicjatywę pracownik każdego z powsta-
łych świeżo biur planów regionalnych. Otóż żeby przepis miejscowy czy plan
zabudowania był istotnie pożyteczny, żeby nie był wprost szkodliwy i niszczy-
cielski, musi on przede wszystkim zabezpieczać zachowanie tego, co na objętym
przez plan terenie zastaje wartościowego.
Oczywiście zupełnie zadowalniającym jest tylko zachowanie dawnych
domów, ich odpowiednie zremontowanie i dalsze staranne konserwowanie,
tak jak się to stało z dwoma domami szczytowymi w rynku Kazimierza nad
Wisłą (BHSK 1938, s. 223). Jeśli jednak zachowanie samych starych domów