MARIAN MORELOWSKI (WILNO)

KONGRES FEDERACJI ARCHEOLOGICZNEJ
I HISTORYCZNEJ W NAMUR 1938.
W porozumieniu z Redakcją Biuletynu pragnę podać me uwagi o kongre-
sie w Namur z paru zwłaszcza względów: 1) aby zapoznać czytelników z orga-
nizacją, godną większej u nas uwagi i mogącą pobudzić naszą działalność zjazdo-
wą, także w bliższej współpracy historyków i historyków sztuki oraz wspólnego
objeżdżania i studiowania mniej znanych terenów zabytkowych; 2) aby z okazji
streszczenia przynajmniej części najważniejszych zgłoszonych referatów, pod-
nieść to, co w postępie nauki belgijskiej przedstawia szczególny pożytek dla
pewnych działów polskiej historii sztuki.
Kongres w Namur, który odbył się w końcu lipca rb. stanowił już XXXI
z kolei sesję Federacji. Należy przypomnieć, że termin archeologia u nas łączony
z przymiotnikiem ,,klasyczna" zbyt jednostronnie, ma na zachodzie Europy
zupełnie inne znaczenie. Łączy on prehistorię i historię sztuki zwłaszcza średnio-
wieczną, opartą w zasadzie o szczególniej dokładną i metodyczną dokumentację,
przede wszystkim inwentaryzacyjną i archiwalną. Rzekłem ,,w zasadzie", bo
wpraktyce termin ten dotyczy całej historii sztuki. Federacja widzi chętnie na swych
kongresach referaty sięgające aż po wiek XVIII i nawet XIX, oparte zarówno
na poszukiwaniach archiwalnych, jak na dokumentacji pomiarowej lub na ścisłej
analizie i definiowaniu stylu zabytków, czy na badaniach z zakresu, który dziś
nazywamy wiedzą o sztuce. Chodzi więc o kongresy z zakresu i historii i historii
sztuki toutcourt.
Celem Federacji jest: 1) podtrzymywanie stałych i bliskich stosunków mię-
dzy wszystkimi stowarzyszeniami belgijskimi, mającymi za zadanie rozwój wszel-
kich dziedzin „narodowej historii", -—- 2) doskonalenie metod w badaniach arche-
ologicznych i wprowadzanie większej w tej mierze jednolitości, -— 3) budzenie
powszechniejszego zainteresowania dla wyników studiów lokalnych. Federacja
obejmuje nie tylko stowarzyszenia z obszaru dzisiejszego królestwa belgijskiego
lecz także dawnych 17 prowincyj Niderlandów oraz dawniejszego Pays de Liege,
ongiś księstwa biskupiego, — którego część zachodnia znajduje się dziś w południo-
wej Flolandii, ale dopiero od r. 1839. Szczegół ten wspominam tym bardziej,
że przyczynić się to może do unikania pomyłki zaliczania zabytków, zwłaszcza
średniowiecznych, tak ważnych centrów jak Maestricht i część Limburgii,
do sztuki holenderskiej, podczas gdy należały one do potężnego ośrodka leodyj-
skiego, tak bardzo nieobojętnego dla Polski XI—XII w.
Chodzi więc o badania nad terytoriami znacznie rozleglejszymi, niż pozornie
zdaje się to zapowiadać nazwa Federacji, -— chodzi o kraje związane nićmi kultu-
ralnymi zarówno z doniosłymi dla historii sztuki terenami Francji północnej