62

J. PASTERNAK

(6)


Fot. Bereziak.
Ryc. 38. Zachowana część ściany.

wysokości 34, 54, 32 i 26 cm, przy czym dolna warstwa tworzy bardzo dobrze
zachowany, 010 cm wysunięty cokół. Oprócz tego zachował się z nadziemnych
murów katedry tylko cokół środkowej (największej) i południowej absydy.
Do wzmocnienia ścian katedry użyte były drewniane wiązania („ankry")
w postaci wmurowanych w ściany (jak ryc. 39) grubych, prostokątnie ociosa-
nych belek, jak to było ogólnie przyjęte w słowiańskiej średniowiecznej archi-
tekturze. Z takiej pierwszej (dolnej), zbutwiałej już warstwy belek został
w zachowanej części ściany katedry prostokątny (34x40 cm) otwór, a raczej
kanał wzdłuż muru, a w nim miejscami drobniutkie cząsteczki zbutwiałego
drewna.
Fundamenty absyd mają nieco spłaszczony kształt i nie są jednakowo
grube; grubość ich w środkowej absydzie wynosi 220 cm, a w bocznych —
tylko 170—180 cm. Ze śladów na fundamentach środkowej absydy widać, że
od strony wewnętrznej katedry była w ścianie szeroka nyża. Sondaż wzdłuż
absydy środkowej dał wewnątrz niej następujący profil terenu: z wierzchu
warstwa ciemnej gliny grubości 10 cm, stanowiąca wyrównanie pod nie zacho- _
waną posadzkę, pod nią cienka warstewka wapna, spadającego z kielni mular-
skich na ziemię podczas murowania katedry; przy samym murze jest ona prawie
5 cm gruba, ale w odległości 1 m od ściany zatraca się zupełnie. Pod wapnem
— półmetrowa warstwa ciemnej gliny, przemieszanej z żółtą podczas kopania
rowów pod fundamenty, a dopiero pod nią znajduje się teren z czasu przed
budową katedry, datowany fragmentami ceramicznymi z XI—XII w.
Prawie całe wnętrze katedry nie zostało jeszcze zbadane; nastąpi to dopiero
w lecie br., ale już teraz widoczne są nasady ośmiu cieńszych ścian głównych