DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.15329#0019
L I B. IV. C A P. VI. n
**** jCanii*- antiq- le£t.& Abb. Ufpergen. in Chron. in
«pnacJ-,'1 geftis ipfius Caroli Magni Imperatoris, id infe-
Ab!yi if' °illent:i anno , qui fepringentefimus fexagefimus
g«if.m" quintusadnumeratur, praeftitum fuiffedocent.
liu c"f/" 6 Preclari item nominis, ac meriti Martyrem
tug^'. Bonifacium poftmartyriipalmam e Tarfo Cilicias
S?nflriss ^0™3111 tranflatum, hac eadem Latina Via depofi-
fcmi&di' tum fuifleinMartyrologioRomanopridie videlicet
Sto^ris" ^us Maji defcribitur: cujus afl"ertioni,atque audto-
ttidMMaji ritati Beda, Ufuardus, & alii fuffragantur: in A-
^«^««r-donis vero Martvrologio ipfemet recolendarejuf-
Ado i»Mar-oem QeP°fiticnis locus lnnuitur, qui extitit quinto
tj/roi. ab Urbeftadio, hoceft, intraprimumlapidem3five
milliare: nam ofto ftadia, ut communiter fuppu-
Sur.ti.^.die rant, unum milliareconficiunt. Sed in ejufdema-
MeZph. de Pud Surium a£tis to. 3. ^Junii, ex Metaphrafte,
tuvn. &experantiquainfuper Aftorum eorumdem ver-
m. s. vat\c- fione, Grzeco utiqueexprefla idiomate, ex M. S.
Vatic ab Holftenio Vaticame Bafilicae Canonico
virodoftiflimoedita, haud quinto,fed quinqua-
gefimo ftadio facra martyris pignora depolita fuifie
legitur,hoceftjinterfextum,acfeptimum lap.dem:
quopotillimum lococonfpicuum operis, acmagni-
Ecckfia s. ficentiaeabAglaematronainMart. ejufdem hono-
Bomfacii rem,Ecclefiamerecl:amfuifletraditioeft.ubi & ipfa-
met poft annum tertium decimum virtutum merm s
excultafepulturxlocumobtinuit. Id ipfumdere-
colendafanftiBonifacii depofitionein M. S. ejuf-
dem Afris Cod. Later. repetitur his planeverbis:
M.S.Ccd. Et confurgens <^Aglaes confejtim accepit fecum cleri-
cos, ejryiros religtofos, & fic cumhjmnts ejr canticis
Jpiritualibus , ejr omni venerattone obviayit Jancto
corpori, eJr repojkit illud m Jladto quinto, longe ab
Urbe , in Via, ^u/e L.atina nuncupatur ; tedificans ei
dtqnam domumpajftonique ejus. In quo ctiam loco ex-
uberant beneficia per orationes fanclt Martjris ufque
" in hediernum dtem, ita ut etiam Atimones exvellantur,
tjrex variis infirmitatibii-s fideles ejufdem int■ ryentu
fubleventur. Ha:c in praememoratis Bonifacii aftis.
7 Hinc facrum deinde recolendiMartyriscor-
pusadEcclefiam fube]iistituloexardificatam, quas
s-AIexms. vulgo S. Alexii nomine nuncupatur, m Aventmo
colle,piis fidelium obfequiis, ac feftivis totius
Romx tripudiis delatumfuit; ubi non mulfis ab-
Jnventio hincannisunacum ejufdem B. Alexii Conftflbris
sS Bonifa- Romanorum nobiliflimi corpore adinventum eft;
ci'3&Akxii. dum OftaviusParavicinusS.R.E. Cardinalis,ejuf-
dem Ecclefize Titulo infignitus, majori ejufdem
templi ara; inftauranda: , exornandsque operam
impenfius navaret. Haud interim vero hic fi-
lentio a nobis obvoivendum eft , qu°d ln per-
vetufta quadam infcriptione ad Ecclefiam S. Lau-
rentii in Lucina legitur; corpus nimirum B. Sem-
s-Sempro. pronii Martyris a Pelagio Papa Secundo , La-
Sfl^tio tina e Via in eandem Ecclefiam tranflatum fuifle.
«orpotis10 Qui quidem beatiflimus Chrifti Athleta Sempro-
Wdem. niuslongediverfusabeoeft, quemfan&usStepha-.
nus Papa, ut fuo loco jam diximus, hac eadem
Viarecondidit. HicenimaGregorio quintoPont.
Max. quicentum circiter annis Gelafium in P°nti-
ficatu praeceflit, ad S. Marise novx Diaconiam, ubi
hacqUOque noftra cetate religiofe colitur, fumma
veneratione delatus eft.
Biblior. ix
LeonePP.t.
8 Quoniam vero facra adhuc recolenda? anti- E«iefias
quitatisveftigia, quibus ha:c quondam prx cxte- S
ris Via nomen fibiapud pofteros, laudemquepro-VuLatin?-
meruit, ftudiofe infequimur, haud ledorem piis
antiquarum rerum monimentis inhiantem latere
volumus, quodhac demum ViaEcclefiaolimin ho-
norembeatiflimiStephani Protomartyris a Deme-
tria prifbe pietatis fceminamagnificoopere ereda
fuit: cujus Bibliothecarius in geftis S. Leonis Papze
Primihisverbismeminit: Hujm temponbtu^nempe ^ec^^aei
Leonis, fccit Demctria- anctlla Dei Eajiluam S. Ste-
phano Via Latina^ milliariotertiomprxdtofuo. Quam
poftea Ecclefiam a S. Leone Tertio inftauratam
fuiffe ldem Bibliothecarius refert. Harc enim in
confcriptis ejufdem Leonis Papa^ geftis recitat: ^ml uU
Pari modo & farta tefta Bajtlicx b. Stephani primi '
Martyris conltttuta Via Latina milliario tertio, qu&
pir multajam annorum curricula yetustate erantcon-
fec~ta, eyruinis proxima , noviter reparayit. Cujus
quidem nobiliflima? Ecclefia*, quas maximum tum
rcligionis Chnftiana: monimentum, tum etiam ip-
fius Romana; Urbis ornamentum erat,nullum pror-
fusaddiemhanc veftigium fupereffe, quod&aliis
contigit, exipfometlociafpe£tu, acipfa lucecla-
riuscomprobatur.
C A P. VII.
De Ccemeteriis a Bojio Via Latina repertis.
1 p Lurimi quidem, iique fubrerranei hinc inde
A hac via,&in vineis ibidemexiftentibus,hiatus,
ac adlatentiain mferion terra: ambitu Ccemeteria
adirus patent. Horum haud numero paucos Bofius
cum pnmum ingrefTus fuiiJec, femicas ubique , in-
je£ta defuper humo obdu£tas, ac penitus invias,
reperit: verum dum cun&a perluftrat, tandem fe-
cundo circiter lapide a Latina Porta fufceptum iter
dimetiendo, quibufdam arenarum fodinis dete-
£tis, adlaevam Latium verfus eundo, eafdemque
concito fodinas pede terens, inCcemeterium fatis
quidem amplum inopinato defcendit j quod plures
viarum femitas undequaque continet; quamvis
plerseque earumdem delapfa fuperiori e parte humo
interclufje, imperviae omnino accedentibus red-
dantur. Ex quo fane loci ambitum contemplartti-
bus, fingula ifthxc Viac hujus Ccemeteria jundla
fimulinterfeolimextitiffe, & per unumquodque
eorumaditum, viamque patuifle adalterum con-
jicere fas eft. Haud enim qitid minus probabile
nobisarridet, fi quis hoc idem fandtorum Quarti
& Quinti Ccemeterium fuiffe dixerit; quod fe-
cundo item ab Urbe lapide quondam, ut jam dixi- coemete-
mus, fitum erat. Neque pauca interim in eo mo- "lum ss-
,, . * r j Quarti, &
numenta, adhucomniexparteintegra, acdemore Qwnti.
obfignata Bofius inter explorandum reperit: in
quibus hujufcemodi prafertim infculpti fepul-
chrales tituli extabant, qui carteris omnibusprae-
termiflis , a nobishiccupidilecl:orisftudio, atque
oculis contemplandi fubjiciuntur.
In primis autem , ut fingula exponere aggredia-
mur, ingens quidam illic hujufmodi infcriptione infirfpdoi
praenotatus Iapis apparuit; ggjj
Coemete«
rio Via
latina
h 2 CAL£-
**** jCanii*- antiq- le£t.& Abb. Ufpergen. in Chron. in
«pnacJ-,'1 geftis ipfius Caroli Magni Imperatoris, id infe-
Ab!yi if' °illent:i anno , qui fepringentefimus fexagefimus
g«if.m" quintusadnumeratur, praeftitum fuiffedocent.
liu c"f/" 6 Preclari item nominis, ac meriti Martyrem
tug^'. Bonifacium poftmartyriipalmam e Tarfo Cilicias
S?nflriss ^0™3111 tranflatum, hac eadem Latina Via depofi-
fcmi&di' tum fuifleinMartyrologioRomanopridie videlicet
Sto^ris" ^us Maji defcribitur: cujus afl"ertioni,atque audto-
ttidMMaji ritati Beda, Ufuardus, & alii fuffragantur: in A-
^«^««r-donis vero Martvrologio ipfemet recolendarejuf-
Ado i»Mar-oem QeP°fiticnis locus lnnuitur, qui extitit quinto
tj/roi. ab Urbeftadio, hoceft, intraprimumlapidem3five
milliare: nam ofto ftadia, ut communiter fuppu-
Sur.ti.^.die rant, unum milliareconficiunt. Sed in ejufdema-
MeZph. de Pud Surium a£tis to. 3. ^Junii, ex Metaphrafte,
tuvn. &experantiquainfuper Aftorum eorumdem ver-
m. s. vat\c- fione, Grzeco utiqueexprefla idiomate, ex M. S.
Vatic ab Holftenio Vaticame Bafilicae Canonico
virodoftiflimoedita, haud quinto,fed quinqua-
gefimo ftadio facra martyris pignora depolita fuifie
legitur,hoceftjinterfextum,acfeptimum lap.dem:
quopotillimum lococonfpicuum operis, acmagni-
Ecckfia s. ficentiaeabAglaematronainMart. ejufdem hono-
Bomfacii rem,Ecclefiamerecl:amfuifletraditioeft.ubi & ipfa-
met poft annum tertium decimum virtutum merm s
excultafepulturxlocumobtinuit. Id ipfumdere-
colendafanftiBonifacii depofitionein M. S. ejuf-
dem Afris Cod. Later. repetitur his planeverbis:
M.S.Ccd. Et confurgens <^Aglaes confejtim accepit fecum cleri-
cos, ejryiros religtofos, & fic cumhjmnts ejr canticis
Jpiritualibus , ejr omni venerattone obviayit Jancto
corpori, eJr repojkit illud m Jladto quinto, longe ab
Urbe , in Via, ^u/e L.atina nuncupatur ; tedificans ei
dtqnam domumpajftonique ejus. In quo ctiam loco ex-
uberant beneficia per orationes fanclt Martjris ufque
" in hediernum dtem, ita ut etiam Atimones exvellantur,
tjrex variis infirmitatibii-s fideles ejufdem int■ ryentu
fubleventur. Ha:c in praememoratis Bonifacii aftis.
7 Hinc facrum deinde recolendiMartyriscor-
pusadEcclefiam fube]iistituloexardificatam, quas
s-AIexms. vulgo S. Alexii nomine nuncupatur, m Aventmo
colle,piis fidelium obfequiis, ac feftivis totius
Romx tripudiis delatumfuit; ubi non mulfis ab-
Jnventio hincannisunacum ejufdem B. Alexii Conftflbris
sS Bonifa- Romanorum nobiliflimi corpore adinventum eft;
ci'3&Akxii. dum OftaviusParavicinusS.R.E. Cardinalis,ejuf-
dem Ecclefize Titulo infignitus, majori ejufdem
templi ara; inftauranda: , exornandsque operam
impenfius navaret. Haud interim vero hic fi-
lentio a nobis obvoivendum eft , qu°d ln per-
vetufta quadam infcriptione ad Ecclefiam S. Lau-
rentii in Lucina legitur; corpus nimirum B. Sem-
s-Sempro. pronii Martyris a Pelagio Papa Secundo , La-
Sfl^tio tina e Via in eandem Ecclefiam tranflatum fuifle.
«orpotis10 Qui quidem beatiflimus Chrifti Athleta Sempro-
Wdem. niuslongediverfusabeoeft, quemfan&usStepha-.
nus Papa, ut fuo loco jam diximus, hac eadem
Viarecondidit. HicenimaGregorio quintoPont.
Max. quicentum circiter annis Gelafium in P°nti-
ficatu praeceflit, ad S. Marise novx Diaconiam, ubi
hacqUOque noftra cetate religiofe colitur, fumma
veneratione delatus eft.
Biblior. ix
LeonePP.t.
8 Quoniam vero facra adhuc recolenda? anti- E«iefias
quitatisveftigia, quibus ha:c quondam prx cxte- S
ris Via nomen fibiapud pofteros, laudemquepro-VuLatin?-
meruit, ftudiofe infequimur, haud ledorem piis
antiquarum rerum monimentis inhiantem latere
volumus, quodhac demum ViaEcclefiaolimin ho-
norembeatiflimiStephani Protomartyris a Deme-
tria prifbe pietatis fceminamagnificoopere ereda
fuit: cujus Bibliothecarius in geftis S. Leonis Papze
Primihisverbismeminit: Hujm temponbtu^nempe ^ec^^aei
Leonis, fccit Demctria- anctlla Dei Eajiluam S. Ste-
phano Via Latina^ milliariotertiomprxdtofuo. Quam
poftea Ecclefiam a S. Leone Tertio inftauratam
fuiffe ldem Bibliothecarius refert. Harc enim in
confcriptis ejufdem Leonis Papa^ geftis recitat: ^ml uU
Pari modo & farta tefta Bajtlicx b. Stephani primi '
Martyris conltttuta Via Latina milliario tertio, qu&
pir multajam annorum curricula yetustate erantcon-
fec~ta, eyruinis proxima , noviter reparayit. Cujus
quidem nobiliflima? Ecclefia*, quas maximum tum
rcligionis Chnftiana: monimentum, tum etiam ip-
fius Romana; Urbis ornamentum erat,nullum pror-
fusaddiemhanc veftigium fupereffe, quod&aliis
contigit, exipfometlociafpe£tu, acipfa lucecla-
riuscomprobatur.
C A P. VII.
De Ccemeteriis a Bojio Via Latina repertis.
1 p Lurimi quidem, iique fubrerranei hinc inde
A hac via,&in vineis ibidemexiftentibus,hiatus,
ac adlatentiain mferion terra: ambitu Ccemeteria
adirus patent. Horum haud numero paucos Bofius
cum pnmum ingrefTus fuiiJec, femicas ubique , in-
je£ta defuper humo obdu£tas, ac penitus invias,
reperit: verum dum cun&a perluftrat, tandem fe-
cundo circiter lapide a Latina Porta fufceptum iter
dimetiendo, quibufdam arenarum fodinis dete-
£tis, adlaevam Latium verfus eundo, eafdemque
concito fodinas pede terens, inCcemeterium fatis
quidem amplum inopinato defcendit j quod plures
viarum femitas undequaque continet; quamvis
plerseque earumdem delapfa fuperiori e parte humo
interclufje, imperviae omnino accedentibus red-
dantur. Ex quo fane loci ambitum contemplartti-
bus, fingula ifthxc Viac hujus Ccemeteria jundla
fimulinterfeolimextitiffe, & per unumquodque
eorumaditum, viamque patuifle adalterum con-
jicere fas eft. Haud enim qitid minus probabile
nobisarridet, fi quis hoc idem fandtorum Quarti
& Quinti Ccemeterium fuiffe dixerit; quod fe-
cundo item ab Urbe lapide quondam, ut jam dixi- coemete-
mus, fitum erat. Neque pauca interim in eo mo- "lum ss-
,, . * r j Quarti, &
numenta, adhucomniexparteintegra, acdemore Qwnti.
obfignata Bofius inter explorandum reperit: in
quibus hujufcemodi prafertim infculpti fepul-
chrales tituli extabant, qui carteris omnibusprae-
termiflis , a nobishiccupidilecl:orisftudio, atque
oculis contemplandi fubjiciuntur.
In primis autem , ut fingula exponere aggredia-
mur, ingens quidam illic hujufmodi infcriptione infirfpdoi
praenotatus Iapis apparuit; ggjj
Coemete«
rio Via
latina
h 2 CAL£-