R O M A
SUBTERRANEA
s i v n
DE SACRIS ROM^ COEMETERIIS
TOMUS II. LIBER SEXTUS.
E&e quidem novis, ac veteribus; un&is fimul rebus, ac comparatis, totiiis uni-
verfifacies ,qu32 varietate gaudet, miram intuentibus pulchritudinemprae-
fefert. Quapropter fcriba ille do&us haud novis dumtaxat contentus,vetera
infuper deinduftria inferit, ut pulchritudinem, ac decorem ipfifmet rebus
cOnciliet: ideo omnis dochis fcriba in regno Caelorum, inquit Mattrmis, fimilis d^Mntta.
homini patrifamilias, quiprofert de thefauro fuo nova, & vetera. Sponfaquoque,utc'13
ejus, quemunice diligebat, gratiam ar£tius fibi devinciret, haud poma dumtaxat no-
va,fed&infuper vetera fe illi guftanda refervaiTe, atque obtuliffe affirmat. In portis
noftris,inquit,omniapoma: nova, & vetera, dile&e mi, fervavi tibi. Ita nos plane CAnut.fi
antiqui Teftamenti tabulas, excerptafqueex iisimagines pioacftudiofo le&ori,utejus*'13"
gratiam promereamur, huc ufque contemplandas obtulimus : nunc vero ex ipfomet
novi Teftamenti promptuario prxcipuas oculis delibandasimagines, quibus Subterra-
neaeRomx Cubicula mirificeexculta funt, proponimus, ut Ecclefiae, &ipfiusRomae
pariter, quse intus in tenebris latet, decor,& gloria augeatur: inluto enim, etfinon
auro,fub aureatamen illaprim3;vafecula,ubi primum fidesilluxit,vario,acmultipli-
ei pi£turarum genere circumdataeft: Omnis quippe gloria, ut Pfalmifta canit ,filix Re- PM4j.
gis abintus, in fimbriis aureis circumdata varietatibus. Cum igitur prxter recenfitas
ha&enusantiqui,acrecolendiTeftamenti hiftorias, quibus veluti aureis fimbriisple-
rumque facraCcemeteriorum abditadecorantur,quamplures itemimagines enoviTe-
ftamenti tabulispia Chriftianorummanu excerptas, apudeadem Coemeteriapaffim in-
venire contingat, quas a prifcis orthodoxx fidei patribus haud ad facra dumtaxat colori-
bus loca excolenda, fed adimbuendos falutaribus animosintuentiummonitis ad vivum
ob oculos repraefentaricontigit. Haruminterim a nobis myfteria, & earum prxcipue ^
quasinfraex ordine fubtexemus ,paueis admoduminle&orisgratiam elucidanda funt.
C A P. I.
De facris Cbrifti Domini Incunabulis,
omnium T a facris igitur novi Teftamenti
DiWiTm ^^\fffM imaginibus, quibus antiqua paffim
Verbi in-
K YW/WV, SubterraneaeRomx Coemeteria il-
SmT luftrantur, dicendi initium aufpi-
MMk/^^ cemur, quisnefciat illud prae cazte-
■^^/^L-^^L ris myfterium inter EuangeliciTe-
ftamentitabulasrecenferi, quodveluti divinorum
myfteriorum prsecipuum,novitatecunftatranfcen-
dit, Scdignitate fupereminetuniverfis, dequoA-
poftolus fatis diferte locutus aliquando eft, cum
Chriftiincarneadventum Euangelicus velutiprae-
coorbi nunciavit: Multifariam, inquit, multifque
modis loquens olim D eus patribus in frophetis, novift"
me diebus iflis locutus in Filioy quem confiituit h&re-
dem univerforum, per quem fecit ejr ficuU^ quicum
fit flendorglorU & figura fubfiantU ejm portmfque
omnU verbo virtutisfu&. Novum plane myfterium,
quod omnem penitus antiqui hominis vetuftatem
folvit, &novi AdamJapfis ingerit hominibus fan-
ctitatem. Novum, inquam, quod etfi noviflimis
complendum temporibus, fub ipfa tamen mundi
primordia praevifum, longe ante renuntiatum eft
Patribus, ae Prophetis Deo revelante jnnotuit; No- Bir.fw. Je
vum quippe faciet Dem fupcr terram, mulier circum- 5^^^
dabit virum. En haud obfcure adumbratum divinx mtmac
Incarnationis myfterium, & orbi Prophetico ore f;ccilientif-.
n J , . .r K . iimumanti-
propmatum eit. Nec mtht qutfquam , mquit Ber- quisChri*
nardushuius myfteriinovitatem ediflerens, adifta pnisDd
rejpondeat indevotm > tngratm, irreligiofm, nonett my{ieiium
hoc novum, olim auditum ett, olim faclum esi , clim crat*
natus eff chriflm. Audi fubinde vigentem jugi-
ter Chriftianorum animis myfteriipariter, ac be-
neficii nullatenus aSquiparandi memoriam: Semper
noyum, Bernardus inquit, quodfemper innoyat men*
tes, nec unquam yetus, quod fanfftficare non ceffat.
Antiquisigitur Chriftianis folemne hoc praz carteris
myfterium , & jugi meditatione novum extitit.
" L1 3 Qua-
SUBTERRANEA
s i v n
DE SACRIS ROM^ COEMETERIIS
TOMUS II. LIBER SEXTUS.
E&e quidem novis, ac veteribus; un&is fimul rebus, ac comparatis, totiiis uni-
verfifacies ,qu32 varietate gaudet, miram intuentibus pulchritudinemprae-
fefert. Quapropter fcriba ille do&us haud novis dumtaxat contentus,vetera
infuper deinduftria inferit, ut pulchritudinem, ac decorem ipfifmet rebus
cOnciliet: ideo omnis dochis fcriba in regno Caelorum, inquit Mattrmis, fimilis d^Mntta.
homini patrifamilias, quiprofert de thefauro fuo nova, & vetera. Sponfaquoque,utc'13
ejus, quemunice diligebat, gratiam ar£tius fibi devinciret, haud poma dumtaxat no-
va,fed&infuper vetera fe illi guftanda refervaiTe, atque obtuliffe affirmat. In portis
noftris,inquit,omniapoma: nova, & vetera, dile&e mi, fervavi tibi. Ita nos plane CAnut.fi
antiqui Teftamenti tabulas, excerptafqueex iisimagines pioacftudiofo le&ori,utejus*'13"
gratiam promereamur, huc ufque contemplandas obtulimus : nunc vero ex ipfomet
novi Teftamenti promptuario prxcipuas oculis delibandasimagines, quibus Subterra-
neaeRomx Cubicula mirificeexculta funt, proponimus, ut Ecclefiae, &ipfiusRomae
pariter, quse intus in tenebris latet, decor,& gloria augeatur: inluto enim, etfinon
auro,fub aureatamen illaprim3;vafecula,ubi primum fidesilluxit,vario,acmultipli-
ei pi£turarum genere circumdataeft: Omnis quippe gloria, ut Pfalmifta canit ,filix Re- PM4j.
gis abintus, in fimbriis aureis circumdata varietatibus. Cum igitur prxter recenfitas
ha&enusantiqui,acrecolendiTeftamenti hiftorias, quibus veluti aureis fimbriisple-
rumque facraCcemeteriorum abditadecorantur,quamplures itemimagines enoviTe-
ftamenti tabulispia Chriftianorummanu excerptas, apudeadem Coemeteriapaffim in-
venire contingat, quas a prifcis orthodoxx fidei patribus haud ad facra dumtaxat colori-
bus loca excolenda, fed adimbuendos falutaribus animosintuentiummonitis ad vivum
ob oculos repraefentaricontigit. Haruminterim a nobis myfteria, & earum prxcipue ^
quasinfraex ordine fubtexemus ,paueis admoduminle&orisgratiam elucidanda funt.
C A P. I.
De facris Cbrifti Domini Incunabulis,
omnium T a facris igitur novi Teftamenti
DiWiTm ^^\fffM imaginibus, quibus antiqua paffim
Verbi in-
K YW/WV, SubterraneaeRomx Coemeteria il-
SmT luftrantur, dicendi initium aufpi-
MMk/^^ cemur, quisnefciat illud prae cazte-
■^^/^L-^^L ris myfterium inter EuangeliciTe-
ftamentitabulasrecenferi, quodveluti divinorum
myfteriorum prsecipuum,novitatecunftatranfcen-
dit, Scdignitate fupereminetuniverfis, dequoA-
poftolus fatis diferte locutus aliquando eft, cum
Chriftiincarneadventum Euangelicus velutiprae-
coorbi nunciavit: Multifariam, inquit, multifque
modis loquens olim D eus patribus in frophetis, novift"
me diebus iflis locutus in Filioy quem confiituit h&re-
dem univerforum, per quem fecit ejr ficuU^ quicum
fit flendorglorU & figura fubfiantU ejm portmfque
omnU verbo virtutisfu&. Novum plane myfterium,
quod omnem penitus antiqui hominis vetuftatem
folvit, &novi AdamJapfis ingerit hominibus fan-
ctitatem. Novum, inquam, quod etfi noviflimis
complendum temporibus, fub ipfa tamen mundi
primordia praevifum, longe ante renuntiatum eft
Patribus, ae Prophetis Deo revelante jnnotuit; No- Bir.fw. Je
vum quippe faciet Dem fupcr terram, mulier circum- 5^^^
dabit virum. En haud obfcure adumbratum divinx mtmac
Incarnationis myfterium, & orbi Prophetico ore f;ccilientif-.
n J , . .r K . iimumanti-
propmatum eit. Nec mtht qutfquam , mquit Ber- quisChri*
nardushuius myfteriinovitatem ediflerens, adifta pnisDd
rejpondeat indevotm > tngratm, irreligiofm, nonett my{ieiium
hoc novum, olim auditum ett, olim faclum esi , clim crat*
natus eff chriflm. Audi fubinde vigentem jugi-
ter Chriftianorum animis myfteriipariter, ac be-
neficii nullatenus aSquiparandi memoriam: Semper
noyum, Bernardus inquit, quodfemper innoyat men*
tes, nec unquam yetus, quod fanfftficare non ceffat.
Antiquisigitur Chriftianis folemne hoc praz carteris
myfterium , & jugi meditatione novum extitit.
" L1 3 Qua-