Aringhi, Paolo; Bosio, Antonio [Hrsg.]; Severano, Giovanni [Hrsg.]: Roma Subterranea Novissima: In Qva Post Antonivm Bosivm Antesignanvm, Jo: Severanum Congreg. Oratorii Presbyterum, Et celebres alios Scriptores Antiqua Christianorum Et praecipue Martyrum Coemeteria, Tituli, Monimenta, Epitaphia, Inscriptiones, Ac Nobiliora Sanctorum Sepulchra Sex Libris Distincta Illustrantur Et Quamplurimae Res Ecclesiasticae Iconibus Graphice describuntur, ac multiplici tum sacra, tum profana eruditione declarantur (Band 2) (Köln, 1659) [Cicognara, 3585bis-2] [VD17 12:116515L]

aoS ROMASUBTERRANEA

Explicatiolchnographia: partis Coemeterii Lucinx,

Coemeterium iftudaLucinaSenatoriigeneris, 8c recolendas pietatisfoemina, ipforumquebeatoruni
Apoftolorum difcipula, una cumnomine initium traxit: ibi enim venerandum Pauli Apoftolicorpus,
poft ejus martyrium , quod capitis obtruncatione fubNeroneconfummaverat.ipfacondignohonore
condidit : quoeloco poftea fublatum , cum longo temporum interlapfu ad Catacumbas, ut dixirnus,
Graecis illud furripere, &in Orientem deferre, etftfruftra, conantibus, ab iifdem metu abfterritis de-
pofitum perftitiflet. Altera fubindeejufdem nominis, ejufdemque profapise fcemina, ducentis circiter
revolutisannis, CorneliiRomaniPontificismanuindelevatum, eoloco, ubinuncConftantinianabafi-
Jica Oftienfi Viaeernitur, reponendum curavit, ut ipfius Cornelii Papae afta his verbis referunt: Hic tem-
Maft.h poribpt-s fuis rogatus k qaadam Matrona Lucina, corpora k_Apoftolorum Petri, & Paulide Catacambis levavit no-
Vapa. £tuPrtmum quidem corpus beatiftimi Paulibeata Lucinapofuit inpr&diofuo via OBienftadlatus, ubidecollatus
eft. CHio fubinde loco nobile Ccemeterium, vel a pofteriore Lucina, vel certe a priore nomen obtinuir.
Verumquidquidfit, velilla primumcceperit, 8c ifthasc ampliaverit, velhcecfoladumtaxatpiasoperi
manusmartyrumofrjciofapignoribusadmoverit, a Lucina quidem Ccemeterium hoc extru&ionis ini-
tium , & nominis lticem haufit.

Verum beatifllmi Apoftoli corpore apprime nobilitatum, cajteris beatorum deinde martyrum, &Chri-
llianorum exuviis certatimexcoli, ac locupletari ccepit, ut titulus, qui adhuc in bafilica extat,legentibus
m hxc verba teftatur:

SUB HOC PAVIMENTO TESSELATO
EST COEMETERIUM S.LUCIN^E MATRON^
IN QUO PLURIMA SS. MARTYRUM CORPORA
REQUfESCUNT.

Ex alia item Eufebii cujufdam tumulo appofita infcriptione plurimorum ibidem martyrum cor-
poraillatafuifleliquet. Ibi enim illapotiflimum verba infoflpta leguntur: Introitu ad Martyres. Porro
cum antiquum hoc, ac celebre Ccemeterium Antonms Bofius curiofe perluftraverit, oculatufque loci te-
ftiserFe&usexa&edefcripferit, haud typispofteacontemplandumedidit, quod quidem cum amplum
fit, &adiacentesregionesambiat, noviflime ex parte innotuit, quam EminentiflimusCard. Barberrnus
hic tibi oculis fubjiciendam curavit,

1 Hiatus in via, per quem Ccemeterium nunc ingredimur.

2 Semitie, quae in ima Coemeteriorum longius provehunt.

3 Semitcedirutae, &c terra, faxifque intercepta;.

4 Gradus, quibus in Ccemeterium defcenfus olim dabatur.

f Semitse, perquas crebra, eaqueadhucclaufa, fepulchradifpofita vifuntur.

6 Foramina, per qux Ccemeterium inferius fitum punftis, feu maculis in Tabula variatum fubitur.

7 Locus, ubiiftiufmodiformcefepulchrumquoddamexiftit, longumpal. 6.&femis,

8 Locus, ubi aliud fimile fepulchrum fitum eft, longitud. palm. y.

IchnographiaCceme terii CalepodiifacrseS.PancratiiiEdi fubjacentis exponitur.

Ccemeterium, quod Calepodii dicitur, olim quidem celeberrimum extitit; hujus enim beati martyris
corpus, quod in flumen proje&um fuerat,indelevatum, fumma religione hicpia CalliftiPontificis ma-
nu conditum Ccemeteriotitulum, ac nomen indidit, utexM.S. ejufdema&isfertur: Invenerunt corpus
MaS.Call. Calepodii, quod levantes aeftumine, nunciaverunt beato Callifto, &c. & tpfe acceptum recondidit cum aroma-
^ivu s ^us, & Unteaminibus,cum hymniss&fepelivit in Ccemeterio ejufdemfexto id. MajasJ Inhocitem Ccemeterio
cfcH& plerique nobiliflimi martyres conditifuere, inter quos merito Julius Senator fub Commodo , Calliftus
ydUc. JPontifex fub Alexandro, PalmariusConfuluna cum uxore, filiis, 8c quadraginta duobus ex familia,
FelixitemunacumBlandauxorefubeodem Alexandro, Pancratius puer fub Diocletiano , aliique in-
numeri martyres recenfentur,& demum S. julius Papa, cum tranquillajam Ecclefiaetemporailluxiflfent,
ibidcm illatus eft.

Verum etfi Bofius Cccmeteriurn hoc fsepe faspius perluftravit, apertifque verbis, ut fupra enarratum
eftjlocifaciemdefcribendodelineavit, haudtamen Ccemeterii antiquitate recolendiiconemle&ori ex-
LiLi.c.u. hibendam reliquit: quippe qui Ccemeteriorum magis ab hominumoculis& notitiaremotoruminvefti-
gationi totus infiftens, quse notioraapudomnesfunt, utpoteipfimet Urbicontigua, haud tabulis confi-
gnare, &oculis fubjicereftuduit. At ne Ccemeterii hujustot facraeantiquitatis nobiliter monimentis ex-
culti afpe&u leclror fraudaretur, en ejus tibi iconem e tabulis fideliter excerptam, quam nobis Eminen-
tifllmus Francifcus Cardinalis Barberinus San&a: Romanx Ecclefiae Vicecancellarius exhibuit, tibi quo-
que, ut eidem acceptam referas, in his Subterraneae Romas paginis confpiciendam fubjicimus. Ut omni-
modam vero rerum notitiamaflequaris, dumhxcinfpicis, adea, quad.i. c. i z. n.j. enarrata funt,recurre.

i GradusintraEcclefiam, quibusinCcemeteriumdefcenfuspatet.
2. Loca diruta, ruderibufque oppleta.

3 Cubiculapicturispenitusdeftituta.

4 Gradus, per quos in Ccemeteriura fuperius fitum afcenditur.

5 Pars Ccemeteriifuperioris.

Ichno-