DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0072
•"iWi.1. *•■"{-.
40 COMMENTARI A DE ANTIQU1S SCALPT0R1BUS
Vili.
A C H I X I .E 5.
UINTI ALEXAE OPUS,
Bar do ny chi iticifum.
EX MUSEO EQ. COMMEND. VICTORII ROMANI.
Nobilitate, minute, non minus ac eruditione JpeBabilis vir Eques Francifcus ViBorìus llo-
manus libellum eximunn evulgavit, cui thulum fecit Differtatio Glyptographica (i)- In
eo quaecumque ad artificem Alexam fpeBant, Heroemque in gemma bac exprejfum, tanto
ingenio &" eruditione pertraBata & illufirata funt, ut nihil fupra. Eìus fcripta compilare non efl
animus, cuius me SeBatorem libenter profiteor ; ideoque.ipjius verba ingenue referam.
Eiufdem nominis Alexae Celebris fuit ftatuarius Olympiade LXXXVII. difcipuìus Polycleti a
Plinio memoratus. Quum vero ab eodem Scriptore(i) Polycletus inter eos qui minora fimulacra,
& figna perficiebant, recenfeatur, & inter gemmarum Scalptores, Polycletum infignem fuiffe
vidcrimus (3). Sufpicio quaedam nos agitat, fortaflè non fpernenda, & Alexin a Plinio defcriptum
cum ftatuariis, tamquara gemmarum quoque caelatorem putare debeamus, aeque nos impellit:
ita ut caelator noftrae gemmae QVINTVS ALEXA idem ille fit qui a Plinio indicatur.
Attamen utrumque Plinianum fculptorem incerto difcrimine, noflris adjungere minime volumus,
fcrupulum eruditioribus examinandum, ac de ipfo libere difquirendum, ultro, citroque, conce-
dentes: In alteram fententiam, iiquando docìorum virorum judicio lata fuerit, preflb veftigio,
atque lubentius defcenfuri.
Gemma itaque quam proferìmus fragmentum efl ìnfigne Sardonycbum Mufei VìBorii egregie
ìnditftrieque fuppletum. In area legitur tribus lineis diflributa infcriptio KOINTOC A.*, ESA E11CIEI .
QVINTVS ALEXA FACIEBAT. In ea nobìlis Arti/ex Alex a forte Acbillem exbibuit armis ,
ccreifque munitimi, ad bellum proficifientem, eo qu'ulem cultu, quo in pluribus antiquis nummis Mars
qui Gradivus vocatur infinti folet. Ad hanc gemmarli ìlluflrandam e a fuhieBere perfequar, quae
elegantijjìme laudatus ViBorius addii, fammi viri judicio fubfcribens,
De Galea, Thorace, Scuto, Hafta, ac Parazonio, quibus armis Achilles indums fpe&atur,
nihil omnino dicendum eli, quod pars gemmae fuperior, pene tota fuppleta fit. Licet Parazo-
nium, Thorax, Subarmale: immo & Panniculus, qui de fub fcuto ventilat, baccis, live flocculis
in extremitatibus ornatus, in vernilo fragmento compareant ; veftigiifque notis, opus totum,
fortaflè nihil, aut parum ab vetuftae gemmae parte depertita difcrepans, abfolutum fuerit. De
Ocreis tamen, quae integrae perfeverant, aliquas animadverfiones fubtexere lubet. Marcus Teren-
tius Varrò lib. 4. de lingua Latina, (4) Ocreas putat ita nuncupatas fuiffe, quod opponebantur
ob
(1) Differtatio Glyptographica ec. Roman 1739. in 4-pag. 108.
& fif.
(2) Pini. Hifi. lib. i^.cap 8 & Cicero Hi. 4. in Verrem ita ait.
Erant aenea praeterea duo figna non maxima , verum eximia
venuftate , virginali habitu , atque veftitu , quae manibus
fublatis , facra quaedam , moie Athenenfium , repofita in
capmbus fultinebant . Canephorae ipfae vocabantur; fed
eamm artificem quem? refte admones: Polycletum efie di-
cebant.
(3) Si Annuii Fi: Cori Muf. Fior. voi. 2. pag. 7. &feq. firmo
Jlaret tato , de artifici Agalhopo , fentetitia, aurifices nempe
eofdem fuiffe gemmarum fcalptores , alium quoque huìus arti!
peritimi Alexin jìve Alexan haiercmus , quem Gruterianae colle-
Siimis habet Infcriptio DCXXXIX. D. SEGVLIVS ALEXA
AVRVFES • In defcriptione gemmarum B. de Sto/eh Ab. Wilf
kelmanu refert pag. 160. Tatirum Dionyfiacum artificis nomine
decoratimi AAEEA . Facile hoc nomea a recenti fcalptore appi'
tum efl. Cognome» hoc non raro in vetufiiffmis lapidibus oifer-
vare licet, ut apud Fahret. lnfcr. cap. 6. ». <ry. & apu4
Gorium in Coltimi. Hi. Liviae Aug. f. i<J<5. n. 135).
(4) Cap. 24.
Itane the Qttim
I j< [ri:.:
iti proporrà 1
hpm pertanto i
&i/Commendatore \T
« li orale è di
■■''ire artefice
^aguerra, c
,*»•&& fCì!
'm-t/r
«• nel
h
''S^'p
e
**»
'd '°i f, * "> A, ■
li,"< •««/•
% ■
</:
D
5e%/ c,»ù „t ,J°tf.
'»>!
C'C
c!ic
gli (
40 COMMENTARI A DE ANTIQU1S SCALPT0R1BUS
Vili.
A C H I X I .E 5.
UINTI ALEXAE OPUS,
Bar do ny chi iticifum.
EX MUSEO EQ. COMMEND. VICTORII ROMANI.
Nobilitate, minute, non minus ac eruditione JpeBabilis vir Eques Francifcus ViBorìus llo-
manus libellum eximunn evulgavit, cui thulum fecit Differtatio Glyptographica (i)- In
eo quaecumque ad artificem Alexam fpeBant, Heroemque in gemma bac exprejfum, tanto
ingenio &" eruditione pertraBata & illufirata funt, ut nihil fupra. Eìus fcripta compilare non efl
animus, cuius me SeBatorem libenter profiteor ; ideoque.ipjius verba ingenue referam.
Eiufdem nominis Alexae Celebris fuit ftatuarius Olympiade LXXXVII. difcipuìus Polycleti a
Plinio memoratus. Quum vero ab eodem Scriptore(i) Polycletus inter eos qui minora fimulacra,
& figna perficiebant, recenfeatur, & inter gemmarum Scalptores, Polycletum infignem fuiffe
vidcrimus (3). Sufpicio quaedam nos agitat, fortaflè non fpernenda, & Alexin a Plinio defcriptum
cum ftatuariis, tamquara gemmarum quoque caelatorem putare debeamus, aeque nos impellit:
ita ut caelator noftrae gemmae QVINTVS ALEXA idem ille fit qui a Plinio indicatur.
Attamen utrumque Plinianum fculptorem incerto difcrimine, noflris adjungere minime volumus,
fcrupulum eruditioribus examinandum, ac de ipfo libere difquirendum, ultro, citroque, conce-
dentes: In alteram fententiam, iiquando docìorum virorum judicio lata fuerit, preflb veftigio,
atque lubentius defcenfuri.
Gemma itaque quam proferìmus fragmentum efl ìnfigne Sardonycbum Mufei VìBorii egregie
ìnditftrieque fuppletum. In area legitur tribus lineis diflributa infcriptio KOINTOC A.*, ESA E11CIEI .
QVINTVS ALEXA FACIEBAT. In ea nobìlis Arti/ex Alex a forte Acbillem exbibuit armis ,
ccreifque munitimi, ad bellum proficifientem, eo qu'ulem cultu, quo in pluribus antiquis nummis Mars
qui Gradivus vocatur infinti folet. Ad hanc gemmarli ìlluflrandam e a fuhieBere perfequar, quae
elegantijjìme laudatus ViBorius addii, fammi viri judicio fubfcribens,
De Galea, Thorace, Scuto, Hafta, ac Parazonio, quibus armis Achilles indums fpe&atur,
nihil omnino dicendum eli, quod pars gemmae fuperior, pene tota fuppleta fit. Licet Parazo-
nium, Thorax, Subarmale: immo & Panniculus, qui de fub fcuto ventilat, baccis, live flocculis
in extremitatibus ornatus, in vernilo fragmento compareant ; veftigiifque notis, opus totum,
fortaflè nihil, aut parum ab vetuftae gemmae parte depertita difcrepans, abfolutum fuerit. De
Ocreis tamen, quae integrae perfeverant, aliquas animadverfiones fubtexere lubet. Marcus Teren-
tius Varrò lib. 4. de lingua Latina, (4) Ocreas putat ita nuncupatas fuiffe, quod opponebantur
ob
(1) Differtatio Glyptographica ec. Roman 1739. in 4-pag. 108.
& fif.
(2) Pini. Hifi. lib. i^.cap 8 & Cicero Hi. 4. in Verrem ita ait.
Erant aenea praeterea duo figna non maxima , verum eximia
venuftate , virginali habitu , atque veftitu , quae manibus
fublatis , facra quaedam , moie Athenenfium , repofita in
capmbus fultinebant . Canephorae ipfae vocabantur; fed
eamm artificem quem? refte admones: Polycletum efie di-
cebant.
(3) Si Annuii Fi: Cori Muf. Fior. voi. 2. pag. 7. &feq. firmo
Jlaret tato , de artifici Agalhopo , fentetitia, aurifices nempe
eofdem fuiffe gemmarum fcalptores , alium quoque huìus arti!
peritimi Alexin jìve Alexan haiercmus , quem Gruterianae colle-
Siimis habet Infcriptio DCXXXIX. D. SEGVLIVS ALEXA
AVRVFES • In defcriptione gemmarum B. de Sto/eh Ab. Wilf
kelmanu refert pag. 160. Tatirum Dionyfiacum artificis nomine
decoratimi AAEEA . Facile hoc nomea a recenti fcalptore appi'
tum efl. Cognome» hoc non raro in vetufiiffmis lapidibus oifer-
vare licet, ut apud Fahret. lnfcr. cap. 6. ». <ry. & apu4
Gorium in Coltimi. Hi. Liviae Aug. f. i<J<5. n. 135).
(4) Cap. 24.
Itane the Qttim
I j< [ri:.:
iti proporrà 1
hpm pertanto i
&i/Commendatore \T
« li orale è di
■■''ire artefice
^aguerra, c
,*»•&& fCì!
'm-t/r
«• nel
h
''S^'p
e
**»
'd '°i f, * "> A, ■
li,"< •««/•
% ■
</:
D
5e%/ c,»ù „t ,J°tf.
'»>!
C'C
c!ic
gli (