DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0282
25o COMMENTARI A DE ANTIQUIS SCALPTORIBUS
XLVI.
BACCHUS ET ARIADNE
CARPI OPUS,
lafpidi rubro incìfum .
EX THESAURO MEDICEO, NUNC ARCHIDUCIS AUSTRIAE M. DUCIS ETRURIAE.
1/ de Carpo judicium ferendum efl una Illa ex gemma, quam ejus nomine infcriptam fuperftitem
habemus, facile erit dignofcere mediocris peritine fuijfe artificem, & fimul conjeclare circa
Septìmii Severi ìmperium vitam vixijfe Jìtam, qua quidern temperate liberales artes primitm
declinare vìfae Junt, ac parilo pojl humì miferrime jacuere. Si quis vero Clar. Baronis de Stofcb
fententìa animimi occupaium habeat , illuni in meam iturum fententiam fpero, poft quam ea quae
propofiturits funi leclitaverit. Scalptor, ìnquit Stofchius, (i) imitandum libi propofuiiTe vifus ed
Softratem, quo praeceptore ad artem addifcendam fortafle ufus fuit, fed longe ilio inferior in
imaginibus delineandis perpoliendifque magiftri perniarti non efl: fatis aflecutus. Quae quidern
tanto viro non fatis digita videntur. Primum itaque fomniat Carpimi fuijfe difcipulum, atque imitatorem
Soflrati, de quo nos in altero loquemur voi untine. Soflrati enim duo tantum anaglyphica eximia opera
fuperfunt, in quorum uno Amor duas Leaenas domans repraefentatur. Haec gemma olim eminentijfmì
Cardinalis Ottoboni erat, mine autem in Ducis de Devonshire Mufeo ajfervari eam ferunt (2). In altero
VìSòria in bigis. De Carpo unica gemma incìfa fuper efl. Tantum vero Carpi opus ab elegantia illorwm
Soflrati abejì, ut nulla prorfus inter ea infittii pojjit comparatio, nifi ab iis, qui ignorent quantum dijlent
aera lupinis. Linerae enim, quibus Soflrati nomen exprimitar, eximiaefunt elegantiae, operis venuftati
rejpondentes : Carpi autem mediocres, opificii mediocritati confonantes ; adeo quidern ut ex hoc capite So-
firatum Carpi Magiflrum fiat nere non liceat : ér cum duo anaglyphica opera Soflrati fuperJìnt, Carpi vero
unica gemma incifa (3), miror qua duSus conjeSura Ci. vir e a quae fupra eaarravimus fcripferit, prae-
fertim cum tot annorum in monumentis Antiquitatis perluflrandis experientia valerci plurìmum.
Hoc igitur in jafpide infculpta efl Panthera (4), corona collimi redimita, fupra quam Bacchus
barbatus equitat, & Ariadne Bacco adverfa ambobus cruribus laevo belluae arino infidens, protenfo
bracino thyrfum taeniis (5) revinchtm contemplatiti'. E collo Bacchi nebris (6) dependet ; dextera
forfait thyrfum ille gejlat, fini/ira delicium fuum ampie flit ur (7). In gemma Bacchus, &' Panthera
laudabilìs funt mediocritaùs, Ariadne vero innumeris fcatet vitiis, abfqtte femoribus, natibus abun-
dans, nafo oblongo. Vultus denique Ariadnes pulchrit udirti, atque artis non refpondet numeris, fed
grafia & venuftate prorfus caret. Haec tamen vitia illuflris Calchographus Bartolozzi me abfente
ah Urbe emendavit, prout ér emendata eleganter in Fiorentino afpiciitntur Mufeo voi. 1. 7'ab. 6.
Ingratijfimi Thejei narratio (8), tum ex decima Ovidìi epiftola prae ceteris eleganti/finta, tuin
ex venujlijfimo Cantili in Nuptias Pelei, & Thetidis epitalamio, omnibus notiffnta cum fit hac in
re
(1) Stof'ch Gl'i». Aat. pag. i3. Gorius de hac gemma in
Fior. Mufeo voi. 1. pag. 15. Stofcbii inbaejiit vefligiis.
(2) Winkelmann Defcript. pag. 18(J.
(3) in celebri Mufeo Medina Li barili oh fervautur duo gem-
tnae perelegrutis opifeii a Flavio Sirleto antiquo more ela-
boratati cum ejufdem artifeis infcriptìone ICAPnor Carpi.
hi una Hen ulìs figura cum Jole repraefentatur, in altera tres
milites cum eadem Carpi infcrìptione. Winkelmann toc. cit.
pag. 293. fa Carpo fermonem babens ballucinatus efl, tiam
iuquit. in gemma Mufei Medicei capita Herculis & Joles ju-
gata repraefentarì .
(4) De Panthera vide Luci unum in dial. Bacchus voi. 3.
pag. 76.
(5) De thyrfo taeniis revintfo , & Baccho dicalo vide Hercu-
Jan. antiq. expofitores voi. 3. pag. 9. lini/:. 14 & ij. layr-
fus etiam Bacchi fequacibus dicatus efl , penti de Bacchante
Meffaliua iuquit Tacitus Uh. il. Ani), cap. 3'- *Pft crmc
fluxo thyrfum quatiens.
(6) Sen. Trag. Oedip. ver/. 438.
Nebride facra praecincta latus •
(71 Reffe iuquit Phìloflrams in imag. XV. Ariadnes pag.
7S6. At hic quidern Bacchus nullo alio quam Amons fym-
bolo eft piftus.
(8) De Ariadnes, Baccbique narratile vide Diodo,nm Sic
Uh. 4. cap. ;. «• IH. 5. cap. u. Ovid. lìb. 3- Faft. v. ^5-
& Pattfaniam Uh. io. cap. ìp-
XLVI.
BACCHUS ET ARIADNE
CARPI OPUS,
lafpidi rubro incìfum .
EX THESAURO MEDICEO, NUNC ARCHIDUCIS AUSTRIAE M. DUCIS ETRURIAE.
1/ de Carpo judicium ferendum efl una Illa ex gemma, quam ejus nomine infcriptam fuperftitem
habemus, facile erit dignofcere mediocris peritine fuijfe artificem, & fimul conjeclare circa
Septìmii Severi ìmperium vitam vixijfe Jìtam, qua quidern temperate liberales artes primitm
declinare vìfae Junt, ac parilo pojl humì miferrime jacuere. Si quis vero Clar. Baronis de Stofcb
fententìa animimi occupaium habeat , illuni in meam iturum fententiam fpero, poft quam ea quae
propofiturits funi leclitaverit. Scalptor, ìnquit Stofchius, (i) imitandum libi propofuiiTe vifus ed
Softratem, quo praeceptore ad artem addifcendam fortafle ufus fuit, fed longe ilio inferior in
imaginibus delineandis perpoliendifque magiftri perniarti non efl: fatis aflecutus. Quae quidern
tanto viro non fatis digita videntur. Primum itaque fomniat Carpimi fuijfe difcipulum, atque imitatorem
Soflrati, de quo nos in altero loquemur voi untine. Soflrati enim duo tantum anaglyphica eximia opera
fuperfunt, in quorum uno Amor duas Leaenas domans repraefentatur. Haec gemma olim eminentijfmì
Cardinalis Ottoboni erat, mine autem in Ducis de Devonshire Mufeo ajfervari eam ferunt (2). In altero
VìSòria in bigis. De Carpo unica gemma incìfa fuper efl. Tantum vero Carpi opus ab elegantia illorwm
Soflrati abejì, ut nulla prorfus inter ea infittii pojjit comparatio, nifi ab iis, qui ignorent quantum dijlent
aera lupinis. Linerae enim, quibus Soflrati nomen exprimitar, eximiaefunt elegantiae, operis venuftati
rejpondentes : Carpi autem mediocres, opificii mediocritati confonantes ; adeo quidern ut ex hoc capite So-
firatum Carpi Magiflrum fiat nere non liceat : ér cum duo anaglyphica opera Soflrati fuperJìnt, Carpi vero
unica gemma incifa (3), miror qua duSus conjeSura Ci. vir e a quae fupra eaarravimus fcripferit, prae-
fertim cum tot annorum in monumentis Antiquitatis perluflrandis experientia valerci plurìmum.
Hoc igitur in jafpide infculpta efl Panthera (4), corona collimi redimita, fupra quam Bacchus
barbatus equitat, & Ariadne Bacco adverfa ambobus cruribus laevo belluae arino infidens, protenfo
bracino thyrfum taeniis (5) revinchtm contemplatiti'. E collo Bacchi nebris (6) dependet ; dextera
forfait thyrfum ille gejlat, fini/ira delicium fuum ampie flit ur (7). In gemma Bacchus, &' Panthera
laudabilìs funt mediocritaùs, Ariadne vero innumeris fcatet vitiis, abfqtte femoribus, natibus abun-
dans, nafo oblongo. Vultus denique Ariadnes pulchrit udirti, atque artis non refpondet numeris, fed
grafia & venuftate prorfus caret. Haec tamen vitia illuflris Calchographus Bartolozzi me abfente
ah Urbe emendavit, prout ér emendata eleganter in Fiorentino afpiciitntur Mufeo voi. 1. 7'ab. 6.
Ingratijfimi Thejei narratio (8), tum ex decima Ovidìi epiftola prae ceteris eleganti/finta, tuin
ex venujlijfimo Cantili in Nuptias Pelei, & Thetidis epitalamio, omnibus notiffnta cum fit hac in
re
(1) Stof'ch Gl'i». Aat. pag. i3. Gorius de hac gemma in
Fior. Mufeo voi. 1. pag. 15. Stofcbii inbaejiit vefligiis.
(2) Winkelmann Defcript. pag. 18(J.
(3) in celebri Mufeo Medina Li barili oh fervautur duo gem-
tnae perelegrutis opifeii a Flavio Sirleto antiquo more ela-
boratati cum ejufdem artifeis infcriptìone ICAPnor Carpi.
hi una Hen ulìs figura cum Jole repraefentatur, in altera tres
milites cum eadem Carpi infcrìptione. Winkelmann toc. cit.
pag. 293. fa Carpo fermonem babens ballucinatus efl, tiam
iuquit. in gemma Mufei Medicei capita Herculis & Joles ju-
gata repraefentarì .
(4) De Panthera vide Luci unum in dial. Bacchus voi. 3.
pag. 76.
(5) De thyrfo taeniis revintfo , & Baccho dicalo vide Hercu-
Jan. antiq. expofitores voi. 3. pag. 9. lini/:. 14 & ij. layr-
fus etiam Bacchi fequacibus dicatus efl , penti de Bacchante
Meffaliua iuquit Tacitus Uh. il. Ani), cap. 3'- *Pft crmc
fluxo thyrfum quatiens.
(6) Sen. Trag. Oedip. ver/. 438.
Nebride facra praecincta latus •
(71 Reffe iuquit Phìloflrams in imag. XV. Ariadnes pag.
7S6. At hic quidern Bacchus nullo alio quam Amons fym-
bolo eft piftus.
(8) De Ariadnes, Baccbique narratile vide Diodo,nm Sic
Uh. 4. cap. ;. «• IH. 5. cap. u. Ovid. lìb. 3- Faft. v. ^5-
& Pattfaniam Uh. io. cap. ìp-