Bracci, Domenico Agostino: Commentaria de antiquis scalptoribus: qui sua nomina inciderunt in gemmis et cammeis cum pluribus monumentis antiquitatis ineditis, statuis, anaglyphis, gemmis (Band 1) (Florenz, 1784)

%B6

COMMENTARIO DE ANT1QUIS SCALPT0R1BUS

U

T H L I T A>

C N E I I OPUS,

Byacintho ìncifum.
APUD VICECOMITEM DUNCANNON,

Thleta viBor bac in gemma e xpr imitar, qui ftans dextram ad caput attollh, & e vafculo oleum
fundit, finiftra vero fluens per peélus oleum colligit ad corpus totum ungendomi. Ad lae-
vam menfa vas Victoriae fignum fujiineus (i) conjpkitur. Athletarum certamen a M. Scauri
traftum ed munifìcentia, ut narrat Valerius Maximus (2). Noflrae gemmae bene congruit id quod
ait Quintilianus ( lib. 8. cap. 3. pag. 460. ) Fulcher afpectu flt Athleta, cujus lacertos exer-
eitatio exprefiìt, idem certamini paratior. Livinuf Plato (3) ad corpora exercenda, & ad bel~
lum aptiora reddenda luBae ufum laudat approbatque, adeo quidem ut puelìas ipfas, mulierefque
luflari, & J altare una cum viris jubeat. ìd confirmatum eft ab elegante Prapertia (4) <& Ovi-
dio (5). Primum Lycurgus Lacaedemonum legislator haec praeceperat, ut Plutarchus inquit (6):
Percun&ar.ti cur corpora virginum curfu, lufta, difei, & jacuii jaftu exerceret, refpondit;
ut in valido corpore foetus validas agens radices pulchre adolefcat, ipfaeque deinde mulie-
res robore in partu fretae dolore^ facile fuflineant, atque fuperent: utque fi ita necethtas
poftulet, prò fé fuifque liberis & patria pugnare queant, Euripide.! vero Athletas fqlidijfmii
reprobat rationibus, longamque malorum ex ludis iftìs fluentium jeriem memora inquiens (7),

Cum multa Graeciam mala occupaverint,

Nil pejus Athletis tamen mqnftraveris.

Difcunt neque hi vixilTe refte, nec valent?

Qui nam poteri ventri vir ullus deditus,

Gulaeque fervus poffidere pacrias

Opes vel ingentes ? nec elle pauperes

Rurfus vaìent, ac ferre fortunae vices,

Afiueti enim noi funt bonis hi moribus»

At afpere mutantur in quamplurima ec,

Loctts ille, in quo luBatores oleo ungebantur, a Graecìs AleTTwptòv a Latinis Elaeothofium &
ftnflisarium vocabatur.- ex hoc migrabant in alium, qui Conifterium dicebatur > ubi pulvere con/per-

geban-

(1) In villa Medicea olfervantur duo (latuae marmorea? no-
Jlrae gtinmae pror/us fimìles .

(2 Val Max. lib. 2 cap. 4. num. 7. Plutarchus in quaeft.
conviv. qua.fi. 4. narrat Ts ajcbat nuper fé grammaticum
audivifTe , qui luftam omnium certaminum eflc anriquiflì-
mum dicebat. ; idqueTitì Livi dee. 1. lib. r e 15. tefìimouio
con finn at uni. Ludicrum fait, Equi, pugilefque ex Etruria
maxime accitì . Et Dee 4. lib. 9. cap 14. Atliletarum quo-
que certamen tum primo Romanis fpeftaculo fuit , Jcìlicet
Ann. Ram. 565. Appìanus vero Alx. de Bello civili lib. 1.
voi 2. pag. 6R7. itiquit : Nam Athletas caeteraque ludicra
univeifa in Urbem Sylla Mitbridatici belli, atque civili?
pccafione tranfkilerat , caufam praetexens quod populum
poft tot labores reci earet. Ann. Rom 672. Negari tamen
band potefit etìam ante Syllam Athletarum fpeclacula Bomas

fuiffè vi fa. Athletarum uumen , enarrante Paufanìa lib. }.
cap. 14. Mercurius erat, ideo Euagonius nuncupatus ■ De loco
in quo fefe exercebant vide Panvinim/t de Lud. Gre. lib. "-•
cap. 1.

(3) Plat lib. 7. leg. pag. $66. Acerbe vapulat ab EufebÌQ
in Praep. Evang lib. 13, cap. (2.

(4) Propert. lib. 3. E leg. 14.

(?) Ovid. in Epift. Parìdis ad Helenam verf. H9-

(6) Plutarchus Lacon. Apophteg. voi. 1. pag. 39«- Mona-
mentimi piane [iugulare in Mufeo Kirkeriano extat, in quo
Athleta, nec non robufla/emina mter fé tettantes obfirwtatur.

(7) in fmgmemìs in Autolieo pag 6>- & '" ^hen- De'P*-
lib. io. pag. 413. Vide Luciamoli de Gymnaf. voi. 2. pag. 88;.
ubi Anacharfis Scyta folìdiif.iiiis argumentis lutine ludum &
<itia exercitia improba}, & Solondefendit <