DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9813#0085
HIST. LITSER TERTIVS, 7J
niis spatiis a st inuicem distantibus, perfepe diuersissimommplane^
que contrariorum effettuum causam esse.
Ex quibus haud abstirde concludi queat, regionem illam, quam
yentus quilibet permeat, suam ipsi proprietatem & qualitatem o*
mninoimpertirc. Haecetsi quidem verasint, &ipso euentu quoque
consirmentur: non tamen ideb haec causa principalis habenda est,
cur ventorum fecundum eam proprietates diuersitatesq$ costituan-
tur. In regione enim siue prouincia aliqua,inambitu 50. milliaria
habente, ventus per omnia sibi congener & similis,nempe calidus &
humidus reperitur:alio verb inloco frigidus siccusq$>cum tamenre-
giones illx, per quas commeant, non adeb diuerfe naturae aut con -
stitutionis sint. A t si exa&ius de rebus istis loqui cosilium est, tu lon-
gealiisinquisitis causisopuserit,simodo ventorum quilibetpecu-
liarem suam proprietatem,nomenqueprimum feruaredebeat.Quae
enim hodie nomina tenent,ipsis iam ab antiquo quasi propria fadta
ilint.Exemplieausa: Septehtrio, feu Cier^o, siueaquilo(quaenomi-
naomniavnumeundemqueventum designant) appellationis suae
originemabeohabet,quodfrigidus siccusque,nubesdissipet &di£
greget. Huicoppositusautem Abrego^LeuechojsiueAusteijplane
contrari^ naturaeest^humidus nimirum&calidus,nubes insubli-
me attollens. Vt,cum hxc vulgatissima sint,nobis om nino alia qu^-
dam in medium afferenda sint,si veras, primas,genuinasq$, tot tanv
quediuersorumeffe&uumcausasplanas facere nobisconstitutum
sit.Necenim ad hanc rem id satis est,vtdicamus, loca, perquae venti
meant,hanc ipsis suam proprietatem naturamque indere, cum fcia-
mus, in ipso persiationis a£tu diuersas illos operationes, effe<5hisque
plane contrarios in vna eademqueregioneederesblere: verumipsa
potius necessKate compulsi fateri cogimur, setheriam regionem po-
tius, ex qua ceu ex principio proueniunt proruuntque, hanc illis na-
turam vimqueomnino inserere&complantare. Hacenimdecausa
Cier^o, quia ex septentrionali regione, a sble omnium Iogissime
* remota, sufcitatur, sua natura frigidus est. Contra Abrego, qui a me-
ridie spirat?sui ortus ratione calidus existit* Cumque feruore suo ca-
liditatem & vapores proliciat, aut fecum rapiat5 ob id simulhumi-
dus,pluuiarum pincerna & est, & apto nomine appellatur. Vicissim,
quia Cier<jo siccus est & subtilis, ideb penetrationis vi halitus alicubi
concrefcereminime patitur. Similimodo&dealiisventiscogitan-
dum cst, illisq$ virtutes aut proprietates, a regioiielocoq$ aeris,vnde
spirant, assignand^ veniunt.
His tamen non vsquequaque contenti aliqui vlterius instantes cx
nobisquaerereposserit,quidautquaenam sint ilferegionesautprin-
cipia,vnde venti emanent ?. Nam quis,inquient,nobis illicipsbrum
naturas manifestaturus est ?His nos rem plenius declaraturi,in pauca
illam conseremus Jn Germania Abrego feu Auster calidus & pluuio-
K sus»
t
niis spatiis a st inuicem distantibus, perfepe diuersissimommplane^
que contrariorum effettuum causam esse.
Ex quibus haud abstirde concludi queat, regionem illam, quam
yentus quilibet permeat, suam ipsi proprietatem & qualitatem o*
mninoimpertirc. Haecetsi quidem verasint, &ipso euentu quoque
consirmentur: non tamen ideb haec causa principalis habenda est,
cur ventorum fecundum eam proprietates diuersitatesq$ costituan-
tur. In regione enim siue prouincia aliqua,inambitu 50. milliaria
habente, ventus per omnia sibi congener & similis,nempe calidus &
humidus reperitur:alio verb inloco frigidus siccusq$>cum tamenre-
giones illx, per quas commeant, non adeb diuerfe naturae aut con -
stitutionis sint. A t si exa&ius de rebus istis loqui cosilium est, tu lon-
gealiisinquisitis causisopuserit,simodo ventorum quilibetpecu-
liarem suam proprietatem,nomenqueprimum feruaredebeat.Quae
enim hodie nomina tenent,ipsis iam ab antiquo quasi propria fadta
ilint.Exemplieausa: Septehtrio, feu Cier^o, siueaquilo(quaenomi-
naomniavnumeundemqueventum designant) appellationis suae
originemabeohabet,quodfrigidus siccusque,nubesdissipet &di£
greget. Huicoppositusautem Abrego^LeuechojsiueAusteijplane
contrari^ naturaeest^humidus nimirum&calidus,nubes insubli-
me attollens. Vt,cum hxc vulgatissima sint,nobis om nino alia qu^-
dam in medium afferenda sint,si veras, primas,genuinasq$, tot tanv
quediuersorumeffe&uumcausasplanas facere nobisconstitutum
sit.Necenim ad hanc rem id satis est,vtdicamus, loca, perquae venti
meant,hanc ipsis suam proprietatem naturamque indere, cum fcia-
mus, in ipso persiationis a£tu diuersas illos operationes, effe<5hisque
plane contrarios in vna eademqueregioneederesblere: verumipsa
potius necessKate compulsi fateri cogimur, setheriam regionem po-
tius, ex qua ceu ex principio proueniunt proruuntque, hanc illis na-
turam vimqueomnino inserere&complantare. Hacenimdecausa
Cier^o, quia ex septentrionali regione, a sble omnium Iogissime
* remota, sufcitatur, sua natura frigidus est. Contra Abrego, qui a me-
ridie spirat?sui ortus ratione calidus existit* Cumque feruore suo ca-
liditatem & vapores proliciat, aut fecum rapiat5 ob id simulhumi-
dus,pluuiarum pincerna & est, & apto nomine appellatur. Vicissim,
quia Cier<jo siccus est & subtilis, ideb penetrationis vi halitus alicubi
concrefcereminime patitur. Similimodo&dealiisventiscogitan-
dum cst, illisq$ virtutes aut proprietates, a regioiielocoq$ aeris,vnde
spirant, assignand^ veniunt.
His tamen non vsquequaque contenti aliqui vlterius instantes cx
nobisquaerereposserit,quidautquaenam sint ilferegionesautprin-
cipia,vnde venti emanent ?. Nam quis,inquient,nobis illicipsbrum
naturas manifestaturus est ?His nos rem plenius declaraturi,in pauca
illam conseremus Jn Germania Abrego feu Auster calidus & pluuio-
K sus»
t