DOI issue:
Inhoudsopgave
DOI article:Blok, Ima: Gegevens voor de geschiedenis der kleederdrachten (Kleeding) in de 14de eeuw, uit de rekeningen der grafelijkheid
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19803#0196
GEGEVENS VOOR DE GESCHIEDENIS DER KLEEDERDRACHTEN (KLEEDING)
IN DE 14de EEUW, UIT DE REKENINGEN DER GRAFELIJKHEID.
Bestudeerende de kostuumgeschiedenis in Nederland, heb ik gemeend, dat de
enkele gegevens voor de 14de eeuw, die ik vond in de grafelijkheidsrekeningen van
Holland en Zeeland van belang genoeg zijn meer bekend te worden. Het is geen ver-
kwikkelijke arbeid deze droge posten door te werken, terwijl bovendien de enkele
gegevens, die ik heb kunnen vinden, nog geen nieuwe vaste wendingen in de kostuum-
geschiedenis in Nederland — die nog moet worden geschreven — zullen brengen, maar
ik heb gedacht toch dit weinige te moeten doen drukken, om eene herhaling van dezen
arbeid voor anderen overbodig te maken, terwijl er tevens aan te verbinden is, wat mij
eene vermelding waard dacht voor dit onderwerp uit het onlangs als dissertatie verschenen
boek van Post 1 2).
De aanleiding, die Post’s boek geeft, is uiterst welkom nu ook het N. Nederlandsche
materiaal op de markt te brengen. Hoewel het minutieuse systeem van Post in menig
opzicht voortreffelijk is, kleeft er aan deze bewerking van het onderwerp een groot
gebrek — onvolledige en onvoldoende aanhaling van voorbeelden zonder eenige af-
beelding en zonder de groote lijn telkens weer op te nemen — zoolang tenminste niet
is voldaan aan de eischen, waaraan, naar wij vernemen mochten, het eerlang verschijnende
groote geïllustreerde werk van denzelfden auteur zal tegemoet komen. Onze opmerkingen
houden er rekening mede, dat dit bezwaar daar zal worden opgeheven.
Maar laten wij thans de grafelijkheidsrekeningen nader beschouwen. Door van Wijn,
op wiens arbeid de onderzoekingen van Schotel, Hofdijk, van Lennep en ter Gouw,
Huet, van der Keilen e. a. steunden, zijn de grafelijkheidsrekeningen gebruikt in de vele
geschriften, die nog steeds tot de bronnen en litteratuur behooren, wanneer men over
het leven onzer vooroorouders zoowel voor kuituur- als voor kunst-historische doeleinden
iets meer wil weten. In buitenlandsche studiën zijn ze, voor zoover ik kan nagaan,
nooit gebruikt.
Van de origineelen, die zich bevinden in het Rijksarchief te ’s-Gravenhage, is
een gedeelte tot heden uitgegeven3). Bij onderzoek bleken van nut te zijn voor het
gestelde doel die der jaren 1317—20 en 1330—31, terwijl die van 1343—1344 bijzonder
veel opleverden en ook in 1354, 1355, 1378—79 en 1380 sporadisch nog hier en daar
iets te vinden was.
Bijzondere vermelding waard is een geheele beschrijving van een ridderkostuum
uit het jaar 1343 in de rekeningen van Holland III blz. 118 en over het algemeen zijn
de aanteekeningen over het krijgskostuum het talrijkst en van het meeste belang; over
1) Paul Post: Die französische-niederlandische Mannertracht einschlieszlich der Ritterrüstung im
Zeitalter der Spatgotik 1350 bis 1475. Dissertation.
2) Rekeningen der grafelijkheid van Holland en Zeeland onder het Henegouwsche huis, 5 dln.
Utrecht 1875-80.
183
IN DE 14de EEUW, UIT DE REKENINGEN DER GRAFELIJKHEID.
Bestudeerende de kostuumgeschiedenis in Nederland, heb ik gemeend, dat de
enkele gegevens voor de 14de eeuw, die ik vond in de grafelijkheidsrekeningen van
Holland en Zeeland van belang genoeg zijn meer bekend te worden. Het is geen ver-
kwikkelijke arbeid deze droge posten door te werken, terwijl bovendien de enkele
gegevens, die ik heb kunnen vinden, nog geen nieuwe vaste wendingen in de kostuum-
geschiedenis in Nederland — die nog moet worden geschreven — zullen brengen, maar
ik heb gedacht toch dit weinige te moeten doen drukken, om eene herhaling van dezen
arbeid voor anderen overbodig te maken, terwijl er tevens aan te verbinden is, wat mij
eene vermelding waard dacht voor dit onderwerp uit het onlangs als dissertatie verschenen
boek van Post 1 2).
De aanleiding, die Post’s boek geeft, is uiterst welkom nu ook het N. Nederlandsche
materiaal op de markt te brengen. Hoewel het minutieuse systeem van Post in menig
opzicht voortreffelijk is, kleeft er aan deze bewerking van het onderwerp een groot
gebrek — onvolledige en onvoldoende aanhaling van voorbeelden zonder eenige af-
beelding en zonder de groote lijn telkens weer op te nemen — zoolang tenminste niet
is voldaan aan de eischen, waaraan, naar wij vernemen mochten, het eerlang verschijnende
groote geïllustreerde werk van denzelfden auteur zal tegemoet komen. Onze opmerkingen
houden er rekening mede, dat dit bezwaar daar zal worden opgeheven.
Maar laten wij thans de grafelijkheidsrekeningen nader beschouwen. Door van Wijn,
op wiens arbeid de onderzoekingen van Schotel, Hofdijk, van Lennep en ter Gouw,
Huet, van der Keilen e. a. steunden, zijn de grafelijkheidsrekeningen gebruikt in de vele
geschriften, die nog steeds tot de bronnen en litteratuur behooren, wanneer men over
het leven onzer vooroorouders zoowel voor kuituur- als voor kunst-historische doeleinden
iets meer wil weten. In buitenlandsche studiën zijn ze, voor zoover ik kan nagaan,
nooit gebruikt.
Van de origineelen, die zich bevinden in het Rijksarchief te ’s-Gravenhage, is
een gedeelte tot heden uitgegeven3). Bij onderzoek bleken van nut te zijn voor het
gestelde doel die der jaren 1317—20 en 1330—31, terwijl die van 1343—1344 bijzonder
veel opleverden en ook in 1354, 1355, 1378—79 en 1380 sporadisch nog hier en daar
iets te vinden was.
Bijzondere vermelding waard is een geheele beschrijving van een ridderkostuum
uit het jaar 1343 in de rekeningen van Holland III blz. 118 en over het algemeen zijn
de aanteekeningen over het krijgskostuum het talrijkst en van het meeste belang; over
1) Paul Post: Die französische-niederlandische Mannertracht einschlieszlich der Ritterrüstung im
Zeitalter der Spatgotik 1350 bis 1475. Dissertation.
2) Rekeningen der grafelijkheid van Holland en Zeeland onder het Henegouwsche huis, 5 dln.
Utrecht 1875-80.
183