DOI Heft:
Inhoudsopgave
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: In Memoriam: Leuven
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19803#0210
Hoogstbelangrijke kunstschatten verhoogden den roem van de kerk. Men vond er
o. a. een prachtig oksaal uit 1488, een laat-gotisch doopvont met koperen hefboom van
Quinten Metsijs uit 1489, een ijzeren kroonluchter met 12 armen in flamboyantstijl door
J. Metsijs uit 1490, een 15 Meter hoog tabernakel uit 1450, ontworpen door Matheus
de Layens, een gesneden orgel uit 1556 en een rijk gesneden renaissance portaal uit 1556,
toegeschreven aan Cornelis de Vriendt uit Antwerpen, die o. a. in 1551 het bekende
tabernakel te Zoutleeuw vervaardigde.
De brouwerskapel was versierd met laag-reliefwerk uit 1506 van Jan Borman uit
Brussel, die ook in 1493 het altaar sneed voor de kapel van het schuttersgilde, en uit
lateren tijd vond men er de marmeren communiebank uit 1708 van de hand van Alexander
van Papenhoven, een leerling van Artus Quellinus. Eenige XVde-eeuwsche muurschilde-
ringen werden in 1898 blootgelegd.
Tot de beroemdste schilderijen behoorden het Martelaarschap van den H. Erasmus,
uit 1466, en het H. Avondmaal, uit 1468, beiden door Dirk Bouts, en de H. Anna-
legende door Quinten Metsys uit 1509. Verschillende kleinere kunstwerken versierden
het bedehuis, waaronder de mooie grafplaat voor A. Bertyns en diens echtgenoote uit
1563 en de beroemde grafmonumenten van Hendrik I van Brabant (ov. 1235), de oudste
in België, en die van zijne echtgenoote Mathilda van Vlaanderen (ov. 1260).
Naast deze heerlijke hoofdkerk vallen nog te vermelden de Sinte Geertrudekerk,
1443—1489, met het beroemde laat-gothische koorgestoelte door Mattheus de Waeyer uit
1540, de Sint Jacobskerk met den ouden Xllde-eeuwschen toren en met een zeer oud
doopvont en een mooi Sacramentshuisje uit 1467 door Gabriel van den Bruyne, omgeven
door een koperen leuning door Jan Veldener uit 1568, en eenige XVde-eeuwsche beelden,
de eenvoudige doch mooie Sint Quintenkerk uit de 2de helft der 15de eeuw, de vroeg-
gothische Dominikanenkerk met gedeelte van een koorgestoelte door Godfried van der Loy
uit 1530, de kerk van het Groot Begijnhof, in 1305 begonnen, met mooie zerken van
begijnen uit 1458 en 1459, en uit lateren tijd de Sint Michaëlskerk, 1650—1666, ont-
worpen door Willem Hesius uit Brussel, met goeden voorgevel in Jezuietenstijl. De mooie
predikstoel uit deze kerk, vervaardigd door H. Verbruggen uit Antwerpen in 1700, werd
later naar de Sinte Gedule kerk te Brussel overgebracht. De kapel van het gasthuis
bewaarde nog een Romaansche poort uit 1222. In de kerken vond men nog verschillende
goede schilderijen van C. de Crayer, Ger. Seghers, Erasmus Quellinus, Peter Verhaeghen,
e.a. en verder bekende reliekkasten, kelken en andere altaarsieraden.
Van de profane bouwwerken zijn naast het raadhuis te noemen de overblijfsels
der oude stadsmuren op bogen, uit 1161, de Lakenhalle uit 1317, en eenige oude huizen,
zooals de Dekenij uit 1680, het laat-gothische Athenaeum, eenige oude huizen bij het
raadhuis en de zoo schilderachtig aan de Dyle gelegen huisjes achter de Sinte Geertrude kerk.
De kloeke Lakenhalle uit 1317 werd in 1426 tot universiteitsgebouw ingericht en
nauw zijn steeds de banden geweest tusschen deze beroemde hoogeschool en de katholieke
wereld in Nederland. De namen van Erasmus en Paus Adriaan VI zijn innig met deze
197
o. a. een prachtig oksaal uit 1488, een laat-gotisch doopvont met koperen hefboom van
Quinten Metsijs uit 1489, een ijzeren kroonluchter met 12 armen in flamboyantstijl door
J. Metsijs uit 1490, een 15 Meter hoog tabernakel uit 1450, ontworpen door Matheus
de Layens, een gesneden orgel uit 1556 en een rijk gesneden renaissance portaal uit 1556,
toegeschreven aan Cornelis de Vriendt uit Antwerpen, die o. a. in 1551 het bekende
tabernakel te Zoutleeuw vervaardigde.
De brouwerskapel was versierd met laag-reliefwerk uit 1506 van Jan Borman uit
Brussel, die ook in 1493 het altaar sneed voor de kapel van het schuttersgilde, en uit
lateren tijd vond men er de marmeren communiebank uit 1708 van de hand van Alexander
van Papenhoven, een leerling van Artus Quellinus. Eenige XVde-eeuwsche muurschilde-
ringen werden in 1898 blootgelegd.
Tot de beroemdste schilderijen behoorden het Martelaarschap van den H. Erasmus,
uit 1466, en het H. Avondmaal, uit 1468, beiden door Dirk Bouts, en de H. Anna-
legende door Quinten Metsys uit 1509. Verschillende kleinere kunstwerken versierden
het bedehuis, waaronder de mooie grafplaat voor A. Bertyns en diens echtgenoote uit
1563 en de beroemde grafmonumenten van Hendrik I van Brabant (ov. 1235), de oudste
in België, en die van zijne echtgenoote Mathilda van Vlaanderen (ov. 1260).
Naast deze heerlijke hoofdkerk vallen nog te vermelden de Sinte Geertrudekerk,
1443—1489, met het beroemde laat-gothische koorgestoelte door Mattheus de Waeyer uit
1540, de Sint Jacobskerk met den ouden Xllde-eeuwschen toren en met een zeer oud
doopvont en een mooi Sacramentshuisje uit 1467 door Gabriel van den Bruyne, omgeven
door een koperen leuning door Jan Veldener uit 1568, en eenige XVde-eeuwsche beelden,
de eenvoudige doch mooie Sint Quintenkerk uit de 2de helft der 15de eeuw, de vroeg-
gothische Dominikanenkerk met gedeelte van een koorgestoelte door Godfried van der Loy
uit 1530, de kerk van het Groot Begijnhof, in 1305 begonnen, met mooie zerken van
begijnen uit 1458 en 1459, en uit lateren tijd de Sint Michaëlskerk, 1650—1666, ont-
worpen door Willem Hesius uit Brussel, met goeden voorgevel in Jezuietenstijl. De mooie
predikstoel uit deze kerk, vervaardigd door H. Verbruggen uit Antwerpen in 1700, werd
later naar de Sinte Gedule kerk te Brussel overgebracht. De kapel van het gasthuis
bewaarde nog een Romaansche poort uit 1222. In de kerken vond men nog verschillende
goede schilderijen van C. de Crayer, Ger. Seghers, Erasmus Quellinus, Peter Verhaeghen,
e.a. en verder bekende reliekkasten, kelken en andere altaarsieraden.
Van de profane bouwwerken zijn naast het raadhuis te noemen de overblijfsels
der oude stadsmuren op bogen, uit 1161, de Lakenhalle uit 1317, en eenige oude huizen,
zooals de Dekenij uit 1680, het laat-gothische Athenaeum, eenige oude huizen bij het
raadhuis en de zoo schilderachtig aan de Dyle gelegen huisjes achter de Sinte Geertrude kerk.
De kloeke Lakenhalle uit 1317 werd in 1426 tot universiteitsgebouw ingericht en
nauw zijn steeds de banden geweest tusschen deze beroemde hoogeschool en de katholieke
wereld in Nederland. De namen van Erasmus en Paus Adriaan VI zijn innig met deze
197