DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.7905#0021
Classis Prima.
rebantur,fuisse Tnpodem,quamvis non unicam
similemque rationc illi tradidcrint. Fuisse dica-
lum , ait Apollodorus r lib.i. postquam vatici-
nandi arte, ex Pane, Jovis,6< Tymbris Nimpha:
n"Uo, pcrccpta, Delphos sc contulit, quo tempo-
reThcmis dabat respon(a,qua: Luciano rcfcrcn-
tCjin Dial.de Astiolvirgo erat hoc nomine difta,
& responsa dabat in Tripode fedens, cum tamen
Draco ejfet suh Tripode qui vocem emitteret,
At ubi ( subdit Apollodorus) Pitho serpens im-
Pcdiret,quo minuspenetraret ad hiatum,co cx-
£>, Apollo loco oraculi ipse positus est; qua dc
causa in aede Tripus Apollini sacer fuit , quem
aureum fuisse referunt historici, & ad ejus simi-
litudinem deinceps Tripodes ex quocumquc
mctallo effi£ti sunt, ad sacrificia in ejusdcm ho-
norem peragenda. Fuit autem Tripus , ut cx
Iliade Homeri refert Natalis Comes in 4. lib<
Mytolog. pag.349. Vas vel aneum vel aureum
quod tribus pedibus. fulciebatur, ansasque , sisoe
aures haberet, quibus capiebatur, quorum vafo-
rum usus erat in Saerisidis . Talem indicat ex-
prelTum in antiquo marmore, in sede D.Cassiani
de Puteo collocatum Jo: Baptista Casalius de
Rit. Prophanis cap.i 5. pag.i 62. agcns, in qua
marmorc repra?sentari ait sacrificium fa&um
Apollini, ut deducitur ex pleclro , quodpr<ecedit
facrisicium, & etiam ex Tripode->fupra quem pe~
ragitur , qu<s duo proprie Apollini dicata funt.
FuitTe autcm Tripodum formas multiplices, &
nummi, & lapides antiqui demonstrant; plicabi-
les nimirum., & non plicabiles, altiores, & rm-
nus akos. Explicabilis servabatur olim Romx
in Musa?o Francisci Gualdi Equitis S.Stephanb
quem exhibuit delineatum Scacchus Myroth.2.
eap.64. pag.640.Ahus conspiciendus exhibetur
cx aere Roma? in Gazophilacio Excell. Principis
Augusti Ghisii, apud S.Mariam Majorem, simi-
lem in arcu Constantini videmus exculptum.
Docet etiam Natalis in eadem Mythologia
aliquos fuisse Tripodes, qui servabantur ab igne
intacti, & dicebantur intacli, sive depositi; ali-
quos vero qui imponebantur igni, & his ute-
hantur in sacris, & dicebantur igni impositi.Uxc
«men (& ii vera sint documenta) usum non ne-
gant Tripodis cx marmore fabrefa&i, quo tri-
hus a?qualibus angulis , triplex virtus indicare-
tur, quatn Deo Apollini Ethnici falsd tribue
kant. Triplex cnim crat potcstas iuxta eoruu
sen--
cntiam , idcmquc cssc dicebatur Sol m
lo,Liber patcr interra, & Apollo m inre»_
idcoque cum tnbus hiscercbus P^^^^h.
gebatur(ut docct P.Franciscus Pomc^aaitta.
Mytic. pag.3i.sciiicet Lyra, Clypeo^ —
~a?Icss• lcllC™ Potestatem ob.concertl,ra rcrum
nem ^™' clypeo terrestrem, & conservatio-
3 ac salutem , quam asfr- ccrrenis corpori-
bus; Sagittis infernum quasi Regem indicanti-
bus,quod Sagittis, quas fert, mittat ad inferos:
Et cum Pater publica: felicitatis habcretur,
quam crcditur sojanimantibusprajstare tempe-
rie (aitGiraldus de Diis Gentium pag. 195.)
ideo ejus Jimulacragratias manu gesiant.
Cum igitur Aram hanc fui/se Apollini si-
cram ex triplici facie clare deducatur, illam
existimo unam ex illis fuiste, quibus sine igne
ad sacrificia incruenta perricienda Ethnici ute-
bantur; notiisunum cnim cst intcr plurimos sa-
crorum Ritus non semper igncm adhibitum
fuisse , quo vic^imarum membra absumerentur
jn aris, sed non raro fruclus, flores, & lcgumina
Diisosferri. Hujusmodiautem erant sicrificia,
qua? cxtra publica tcmpla in domcsticis a:dibus
peragcbantur . Arasprivatas Laribus confecra-
bant Rawani,sicut &■ cxteris-, quos ut Deos cole-
bant-, ait Rosinus de Antiq.Rom.pag.i2o.lib.2.
cap.2. ubi multas inscriptioncs rcfcrt in iis ex-
culptas . Imo Eugraphius Grammaticus apud
cundem Rosinum in Terrentii Andriam a^t.4.
scen.3. pag.200. rcfert,' in quacumque Roma-
norum a?dc fuissc imaginem Vcsta? a qua vesiibu-
lum diccbatur , cuique singulis diebus a?dium
habitatorcs aliquid litabant, Romanis otpnibus
(inquit ille) mos esi in atrio-, hoc esl in vesiihulo^
habere Vesiam^quippe cum inde vesiibulum nomi-
narint, cui facrisicium quotidie facerent, illic
suerat collecata ara , idcirco dicJum esi ex ara
fume hinc verbenas tibi. Neque verohujussa-
crificii idem ritus,qui in aliis sacris, subdit idcm
Rosinus ex Giraldi Syntagmatc Deorum 17.
Nam fal rufum tantum offerebatur, quod in_>
calicibus ficTilibus asservabatur; sed Rosinum
errassemihi suadeo ex vitiata lecTione; nam Gi-
raldus in eo Syntagmate loquens de Vestalibus
sacra peragentibus haec habet. Tum casia mola
exfale tufo in ollamsiclilem mifso^mox in aquam
injeclo isacra faciebani , calicibusque siclilibus
quos Culullas dicebarf ■> Vesi<e & Deis libabant.
Simili pariter ritu iacriftcia oblata fuisse scimus
cx Libo quod crat placenta? geiius, itcm ex mo-
la-i qua? faripa horna , & saie miscebatur, inter-
dum verochure,& mero,quareOvidius cecinit.
Iane tibi primum Thura merumque sero.
Verma sive rufo juxta Rosinum , sivc tuso juxta
(:/raldum, sicra pcrficerentur, quis prohibet
dlfirmare Ti»ipodem nostrum exculptum fuisse
ad sustentanda vasa illa ficliilia, qux supra spha:-
ricam cavitatem deponerentur. Cum cnim la-
pis iste undecumque sit albus , nec macula ulla
deturpatus, clare dcmonstrat, nunquam ignem
supraipsum arsisse , nunquam oleo ad fiammain
enutriendam madesacl:um, vcl vi6timarum san-
guine aspersum , quibus sacile marmora macu-
las contrahunt indelebiles.
A ve-
rebantur,fuisse Tnpodem,quamvis non unicam
similemque rationc illi tradidcrint. Fuisse dica-
lum , ait Apollodorus r lib.i. postquam vatici-
nandi arte, ex Pane, Jovis,6< Tymbris Nimpha:
n"Uo, pcrccpta, Delphos sc contulit, quo tempo-
reThcmis dabat respon(a,qua: Luciano rcfcrcn-
tCjin Dial.de Astiolvirgo erat hoc nomine difta,
& responsa dabat in Tripode fedens, cum tamen
Draco ejfet suh Tripode qui vocem emitteret,
At ubi ( subdit Apollodorus) Pitho serpens im-
Pcdiret,quo minuspenetraret ad hiatum,co cx-
£>, Apollo loco oraculi ipse positus est; qua dc
causa in aede Tripus Apollini sacer fuit , quem
aureum fuisse referunt historici, & ad ejus simi-
litudinem deinceps Tripodes ex quocumquc
mctallo effi£ti sunt, ad sacrificia in ejusdcm ho-
norem peragenda. Fuit autem Tripus , ut cx
Iliade Homeri refert Natalis Comes in 4. lib<
Mytolog. pag.349. Vas vel aneum vel aureum
quod tribus pedibus. fulciebatur, ansasque , sisoe
aures haberet, quibus capiebatur, quorum vafo-
rum usus erat in Saerisidis . Talem indicat ex-
prelTum in antiquo marmore, in sede D.Cassiani
de Puteo collocatum Jo: Baptista Casalius de
Rit. Prophanis cap.i 5. pag.i 62. agcns, in qua
marmorc repra?sentari ait sacrificium fa&um
Apollini, ut deducitur ex pleclro , quodpr<ecedit
facrisicium, & etiam ex Tripode->fupra quem pe~
ragitur , qu<s duo proprie Apollini dicata funt.
FuitTe autcm Tripodum formas multiplices, &
nummi, & lapides antiqui demonstrant; plicabi-
les nimirum., & non plicabiles, altiores, & rm-
nus akos. Explicabilis servabatur olim Romx
in Musa?o Francisci Gualdi Equitis S.Stephanb
quem exhibuit delineatum Scacchus Myroth.2.
eap.64. pag.640.Ahus conspiciendus exhibetur
cx aere Roma? in Gazophilacio Excell. Principis
Augusti Ghisii, apud S.Mariam Majorem, simi-
lem in arcu Constantini videmus exculptum.
Docet etiam Natalis in eadem Mythologia
aliquos fuisse Tripodes, qui servabantur ab igne
intacti, & dicebantur intacli, sive depositi; ali-
quos vero qui imponebantur igni, & his ute-
hantur in sacris, & dicebantur igni impositi.Uxc
«men (& ii vera sint documenta) usum non ne-
gant Tripodis cx marmore fabrefa&i, quo tri-
hus a?qualibus angulis , triplex virtus indicare-
tur, quatn Deo Apollini Ethnici falsd tribue
kant. Triplex cnim crat potcstas iuxta eoruu
sen--
cntiam , idcmquc cssc dicebatur Sol m
lo,Liber patcr interra, & Apollo m inre»_
idcoque cum tnbus hiscercbus P^^^^h.
gebatur(ut docct P.Franciscus Pomc^aaitta.
Mytic. pag.3i.sciiicet Lyra, Clypeo^ —
~a?Icss• lcllC™ Potestatem ob.concertl,ra rcrum
nem ^™' clypeo terrestrem, & conservatio-
3 ac salutem , quam asfr- ccrrenis corpori-
bus; Sagittis infernum quasi Regem indicanti-
bus,quod Sagittis, quas fert, mittat ad inferos:
Et cum Pater publica: felicitatis habcretur,
quam crcditur sojanimantibusprajstare tempe-
rie (aitGiraldus de Diis Gentium pag. 195.)
ideo ejus Jimulacragratias manu gesiant.
Cum igitur Aram hanc fui/se Apollini si-
cram ex triplici facie clare deducatur, illam
existimo unam ex illis fuiste, quibus sine igne
ad sacrificia incruenta perricienda Ethnici ute-
bantur; notiisunum cnim cst intcr plurimos sa-
crorum Ritus non semper igncm adhibitum
fuisse , quo vic^imarum membra absumerentur
jn aris, sed non raro fruclus, flores, & lcgumina
Diisosferri. Hujusmodiautem erant sicrificia,
qua? cxtra publica tcmpla in domcsticis a:dibus
peragcbantur . Arasprivatas Laribus confecra-
bant Rawani,sicut &■ cxteris-, quos ut Deos cole-
bant-, ait Rosinus de Antiq.Rom.pag.i2o.lib.2.
cap.2. ubi multas inscriptioncs rcfcrt in iis ex-
culptas . Imo Eugraphius Grammaticus apud
cundem Rosinum in Terrentii Andriam a^t.4.
scen.3. pag.200. rcfert,' in quacumque Roma-
norum a?dc fuissc imaginem Vcsta? a qua vesiibu-
lum diccbatur , cuique singulis diebus a?dium
habitatorcs aliquid litabant, Romanis otpnibus
(inquit ille) mos esi in atrio-, hoc esl in vesiihulo^
habere Vesiam^quippe cum inde vesiibulum nomi-
narint, cui facrisicium quotidie facerent, illic
suerat collecata ara , idcirco dicJum esi ex ara
fume hinc verbenas tibi. Neque verohujussa-
crificii idem ritus,qui in aliis sacris, subdit idcm
Rosinus ex Giraldi Syntagmatc Deorum 17.
Nam fal rufum tantum offerebatur, quod in_>
calicibus ficTilibus asservabatur; sed Rosinum
errassemihi suadeo ex vitiata lecTione; nam Gi-
raldus in eo Syntagmate loquens de Vestalibus
sacra peragentibus haec habet. Tum casia mola
exfale tufo in ollamsiclilem mifso^mox in aquam
injeclo isacra faciebani , calicibusque siclilibus
quos Culullas dicebarf ■> Vesi<e & Deis libabant.
Simili pariter ritu iacriftcia oblata fuisse scimus
cx Libo quod crat placenta? geiius, itcm ex mo-
la-i qua? faripa horna , & saie miscebatur, inter-
dum verochure,& mero,quareOvidius cecinit.
Iane tibi primum Thura merumque sero.
Verma sive rufo juxta Rosinum , sivc tuso juxta
(:/raldum, sicra pcrficerentur, quis prohibet
dlfirmare Ti»ipodem nostrum exculptum fuisse
ad sustentanda vasa illa ficliilia, qux supra spha:-
ricam cavitatem deponerentur. Cum cnim la-
pis iste undecumque sit albus , nec macula ulla
deturpatus, clare dcmonstrat, nunquam ignem
supraipsum arsisse , nunquam oleo ad fiammain
enutriendam madesacl:um, vcl vi6timarum san-
guine aspersum , quibus sacile marmora macu-
las contrahunt indelebiles.
A ve-