DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7905#0178
l6l
Muski Kircheriani
xandro Imperatore , sed multo post ipsius impe-
rium > tempore quo Maximus , & Paternus con-
sulatum gerebant, hsec ratio suadct. Maximus
cnim, & Paternus Consules erant anno post
Christum natum 447. ut dicitur in chronico
Prosperi Aquitanici j Marcus autem Aurelius
Scvcrus Alexander, ex calculo nostri Pctavii in
rat. temp. lib. y. part. primae anno222. ad Im-
pcrium pervcnit, &anno229. referente Euse-
bio in Chronico ) Thcrmas sui nominis :edifica.
vit,aquain easindu&a, qusc Alcxandrina di-
cebatur , ut scribunt Lampridius, & Publius
Victor. Earum Thermarum vestigia adhuc ap-
parcnt prope Templum D. Ludovici Nationis
Gallica: in aedibus mediceis ad Circum cjusdem
Alcxandri, hodie Forum Agonaie .
Quantiim eniin Balneis addictus fuerit Ale-
xander, /Elius Lampridius in ejus vita rcfert
his verbis. Addidit, & olcum luminibus Ther.
marum, quum antea non ante auroram paterent,
&anteSolis occasum clauderentur. Ipse nova
multa constituit. In his TJjermas nominis sui
juxta cas, quce Neronianse fucrunt, aqua indu-
cfa , qua? Alexandrina nunc dicitur . Post ope-
ram palestra? unctus lavabatur, ita ut calidariis,
velnunquam, velrard, piscina scmper utcre-
tur: in eaque una hora prope maneret, & alibi:
Balnea omnibus Rcgionibus addidit, qua? forte
nonhabebant. nam hodieque multa dicuntur
Alexandri. Thcrmis suis, & veterum frequen-
ter cum populo uius est , at oestate maxime bal-
neari veste ad palatium revertens, hoc solum_>
imperatorium habens, quod lacernam cocci-
neam accipiebat, hsec omnia Lampridius . Iru
jisdem Thermis Alexandri privatum balneum_>
habuisse cjus matrcm Juliam Plumbeus canalis
docet, qui in Museo est, indicatus numeros»
cui hxc verba optime insculpta sunt.
JULLE MAMIjE MATRIS AUG. N.
Aliudtubi Plumbei fragmeritum his adjun-
ximus sub n.4.nuper repcrtum in vinea proxima
Thermis Antonini hocanno inter autiqui pa-
rietis rudera , in quo extantibus cara&eribus,
fu-ec verba leguntur . jELI MAXlMl AU-
GIOKUM LIBERT. quibus indicari fortasse
putabit aliquis iElium Maximum fuisseejustubi
Artificem. Hoc etsi negarc non audcam , puto
tamen illa verba aliade causi exculpta fuiisc ,
scilicet ad indicandum JEUum Maximum ejus
aquxfuissc possessbrem, ut fraudes vitarcntur ,
cffosa enim fuit hxc tubi particula in pariete
antiquissimi balnei, in quod dubio procul aqua
cx Thermis Antonini illi proximis efssucbat,
facultate Aelio Maximo data ab Aquarum Cu-
ratoribus. Refert enimJoann.es Rosinus de An,
tiquir. Rom. agens libroprimo cap. 14. Aq*utS
omnes, qua? in Urbem derivataz fuerunt in Ca-
stella primiim collectas (castellum autem cr^t
locus , qui aquam publicam cxcipiebat) dcinue
a Castcllario, qui Castelli curam gerebat, ^1'
stributas in loca destinata > inpublicos usus e1-
ssuxisse, legequc ita cautum , ne quis privatu*
aliam aquam ducerct, quam qua? ex lacu abun-
daret , atque cam Posteri caducam -vocarunt >
Hxc ipsc ( addit Roiinus) non in alium usurs»
quam in balnearum , aut Fullonicorum dabatur
eratquc ve&igali statuta merces , quxin pubh-
cum pendcretur. Jus danda? vcndend.cquc
aquoe Ccnsorum fuit, vcl Aedilium, postca Cu-
rulium , & Curatornm, quos Augustus instituik
Cum autem Jus impetratx aqua», neque hxtc
dem , nequc emptorcm , neque ullum novunu
dominum apud Vctcrcs sequerctur, scd solunu*
Balncis publicis privilegium conccderetur, ut
semel data aqua perpetuo maneret; & deniquC
magna pcena constituta essetiis, quiaqujedu-
dlus violassent, vel aquam alid , quam legcs , &
Censores pcrmisisscnt, derivasscnt, vcl pluS
aquce , quam ipsis ab initio concessiim essctiuss1*
psissent: hanc ob rem Aqua? ductibus nomina-'
possessbrum insculpere mos erat, in quibus con-
cessa privilegia in tabulis publicis, etiam recen-
sita dignosccrentur . Puto igitur in Tubo expo*
sito indicari ejus aqua* Possessbrem , qui in prl'
vato balneo illa frueretur , fuisse Atlium MaM*
mum Augiorum Libertum.
Dum de Tubis, qnibus aqua in Balnea defe-
rebatur , sermo est , ahus se sc offcrt, ex iisderss
Thermis Antonini in Musjeum translatus, indi-
catus num. 5. quo non aqua , sed vapor calidu*
per casdcm circumijbat. Sciunt cruditi vari^s
fuisse Cellas in Thcrmis , quae abjgnc calefie"
bant, licct dubitetur, qua in parte earum igness1
fovere Veteres consueverint; An ad la.tus O'"
dariis fornax esset, an verd ipsis subjaceret.
pe Laudatus Scacchus Myroth.i. cap. 26. asser^
calorem cellas omnes suscepisse ab hypocausto >
hypocaustum autcm fuisse Vaporarium , seu fu'
mum , sive caminum ignis, unde balncum calc
bat, vel potius locum concameratum , & forn»'
catum , habentem ante prarfurnium , in quo »
igne apposito, ille calcbat, ex quo deindc cell*
omnes Thermarum calorem hauriebant, quo"
hypocaustum, ait , subjacuisse coeteris celli* •
Plures cnim in Thermis cellas erant, ut indica-
vimus , nimirum erant, quje diccbantur SuA*'
toria^ Calidaria-, Untluana, & Tepidaria, quJ',
bus uno eodcmque igne calorem communicart
oportuit . De fabrica balnei loquens PliniuS
lib. 5. Epist. ad Apollinarem nominat h\ pocau'
stum , dicens, cubiculum hyeme tepidijjimum-^ »
quiaplurimo Sole persunditur , coharet hypoea^
Muski Kircheriani
xandro Imperatore , sed multo post ipsius impe-
rium > tempore quo Maximus , & Paternus con-
sulatum gerebant, hsec ratio suadct. Maximus
cnim, & Paternus Consules erant anno post
Christum natum 447. ut dicitur in chronico
Prosperi Aquitanici j Marcus autem Aurelius
Scvcrus Alexander, ex calculo nostri Pctavii in
rat. temp. lib. y. part. primae anno222. ad Im-
pcrium pervcnit, &anno229. referente Euse-
bio in Chronico ) Thcrmas sui nominis :edifica.
vit,aquain easindu&a, qusc Alcxandrina di-
cebatur , ut scribunt Lampridius, & Publius
Victor. Earum Thermarum vestigia adhuc ap-
parcnt prope Templum D. Ludovici Nationis
Gallica: in aedibus mediceis ad Circum cjusdem
Alcxandri, hodie Forum Agonaie .
Quantiim eniin Balneis addictus fuerit Ale-
xander, /Elius Lampridius in ejus vita rcfert
his verbis. Addidit, & olcum luminibus Ther.
marum, quum antea non ante auroram paterent,
&anteSolis occasum clauderentur. Ipse nova
multa constituit. In his TJjermas nominis sui
juxta cas, quce Neronianse fucrunt, aqua indu-
cfa , qua? Alexandrina nunc dicitur . Post ope-
ram palestra? unctus lavabatur, ita ut calidariis,
velnunquam, velrard, piscina scmper utcre-
tur: in eaque una hora prope maneret, & alibi:
Balnea omnibus Rcgionibus addidit, qua? forte
nonhabebant. nam hodieque multa dicuntur
Alexandri. Thcrmis suis, & veterum frequen-
ter cum populo uius est , at oestate maxime bal-
neari veste ad palatium revertens, hoc solum_>
imperatorium habens, quod lacernam cocci-
neam accipiebat, hsec omnia Lampridius . Iru
jisdem Thermis Alexandri privatum balneum_>
habuisse cjus matrcm Juliam Plumbeus canalis
docet, qui in Museo est, indicatus numeros»
cui hxc verba optime insculpta sunt.
JULLE MAMIjE MATRIS AUG. N.
Aliudtubi Plumbei fragmeritum his adjun-
ximus sub n.4.nuper repcrtum in vinea proxima
Thermis Antonini hocanno inter autiqui pa-
rietis rudera , in quo extantibus cara&eribus,
fu-ec verba leguntur . jELI MAXlMl AU-
GIOKUM LIBERT. quibus indicari fortasse
putabit aliquis iElium Maximum fuisseejustubi
Artificem. Hoc etsi negarc non audcam , puto
tamen illa verba aliade causi exculpta fuiisc ,
scilicet ad indicandum JEUum Maximum ejus
aquxfuissc possessbrem, ut fraudes vitarcntur ,
cffosa enim fuit hxc tubi particula in pariete
antiquissimi balnei, in quod dubio procul aqua
cx Thermis Antonini illi proximis efssucbat,
facultate Aelio Maximo data ab Aquarum Cu-
ratoribus. Refert enimJoann.es Rosinus de An,
tiquir. Rom. agens libroprimo cap. 14. Aq*utS
omnes, qua? in Urbem derivataz fuerunt in Ca-
stella primiim collectas (castellum autem cr^t
locus , qui aquam publicam cxcipiebat) dcinue
a Castcllario, qui Castelli curam gerebat, ^1'
stributas in loca destinata > inpublicos usus e1-
ssuxisse, legequc ita cautum , ne quis privatu*
aliam aquam ducerct, quam qua? ex lacu abun-
daret , atque cam Posteri caducam -vocarunt >
Hxc ipsc ( addit Roiinus) non in alium usurs»
quam in balnearum , aut Fullonicorum dabatur
eratquc ve&igali statuta merces , quxin pubh-
cum pendcretur. Jus danda? vcndend.cquc
aquoe Ccnsorum fuit, vcl Aedilium, postca Cu-
rulium , & Curatornm, quos Augustus instituik
Cum autem Jus impetratx aqua», neque hxtc
dem , nequc emptorcm , neque ullum novunu
dominum apud Vctcrcs sequerctur, scd solunu*
Balncis publicis privilegium conccderetur, ut
semel data aqua perpetuo maneret; & deniquC
magna pcena constituta essetiis, quiaqujedu-
dlus violassent, vel aquam alid , quam legcs , &
Censores pcrmisisscnt, derivasscnt, vcl pluS
aquce , quam ipsis ab initio concessiim essctiuss1*
psissent: hanc ob rem Aqua? ductibus nomina-'
possessbrum insculpere mos erat, in quibus con-
cessa privilegia in tabulis publicis, etiam recen-
sita dignosccrentur . Puto igitur in Tubo expo*
sito indicari ejus aqua* Possessbrem , qui in prl'
vato balneo illa frueretur , fuisse Atlium MaM*
mum Augiorum Libertum.
Dum de Tubis, qnibus aqua in Balnea defe-
rebatur , sermo est , ahus se sc offcrt, ex iisderss
Thermis Antonini in Musjeum translatus, indi-
catus num. 5. quo non aqua , sed vapor calidu*
per casdcm circumijbat. Sciunt cruditi vari^s
fuisse Cellas in Thcrmis , quae abjgnc calefie"
bant, licct dubitetur, qua in parte earum igness1
fovere Veteres consueverint; An ad la.tus O'"
dariis fornax esset, an verd ipsis subjaceret.
pe Laudatus Scacchus Myroth.i. cap. 26. asser^
calorem cellas omnes suscepisse ab hypocausto >
hypocaustum autcm fuisse Vaporarium , seu fu'
mum , sive caminum ignis, unde balncum calc
bat, vel potius locum concameratum , & forn»'
catum , habentem ante prarfurnium , in quo »
igne apposito, ille calcbat, ex quo deindc cell*
omnes Thermarum calorem hauriebant, quo"
hypocaustum, ait , subjacuisse coeteris celli* •
Plures cnim in Thermis cellas erant, ut indica-
vimus , nimirum erant, quje diccbantur SuA*'
toria^ Calidaria-, Untluana, & Tepidaria, quJ',
bus uno eodcmque igne calorem communicart
oportuit . De fabrica balnei loquens PliniuS
lib. 5. Epist. ad Apollinarem nominat h\ pocau'
stum , dicens, cubiculum hyeme tepidijjimum-^ »
quiaplurimo Sole persunditur , coharet hypoea^