DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.50150#0539
Tracl. 1K De Gratia Chrifti,
* Caput
De varia acceptione
GRatia inde nomen accepit, quod gra-
tis detur. Generatim ergo hic de-
finitur bonum d Del gratis datum,un-
de opponitur debito juxta illud ad Rom.
4. v. 4. Ei autem qui operatur , mer-
ces non imputatur fecundum gratiam,
fed fecundum debitum. Et ad Rom. 1 1.
v. 6. Si autem gratia, jam non ex operi-
bus, alioquin gratia jam non eft gratia.
Grati® nomen in Scriptura tribus mo-
dis accipitur, imo latd , nimirum pro
eo omni, qudd gratis datur, seu abs-
que debito ex parte conferentis, & me-
rito ex parte recipientis , live sit natu-
rale , ut creatio, conservatio , provi-
dentia generalis ; live supernaturale , ut
sunt ea dona qu® natur® ordinem, vi-
res & exigentiam superant. ado. Stri-
de, nempe pro beneficiis supernatura-
. libus creatur® rationali collatis , live lint
ex meritis Christi , sive non. Ea ratio-
ne auxilia, qu® Deus Angelis & Ada-
mo innocenti in ordine ad salutem con-
tulit , grati® nomen sibi vindicant.
3tio. Sumitur stridissime , scilicet pro
beneficiis supernaturalibus , qu® homini
indigno & peccatori ex Christi merito
conferuntur : Unde & gratia Christi
appellatur , atque definiri potest , Do-
num Dei gratuitum supernaturale homini
lapfo concejjum per merita Christi Domini
' in ordine ad vitam ceternam.
Dicitur imo. Donum gratuitum, ut
ostendatur non rependi pr®cedentibus
operibus ; sed gratis dari ; alioqui Gra-
tia jam non esset Gratia, Rom. 11. v. 6.
Dicitur ido. Supematurale, ut distin-
guatur a donis naturalibus , qualis est
creatio , conservatio , sanitas corpo-
ris &c. &c.
Cap. I. De varia acceptione Zfc. 7
Primum.
& dwisione Gratia.
Dicitur jtio. Homini lapfo concejfum,
ut ostendatur hanc gratiam este maxime
gratuitam ; siquidem donum , quod in-
dulgetur inimico , magis gratuitum est,
quam quod tribuitur non inimico, ut
notat Apostolus Rom. j-. v. 8- his ver-
bis : Commendat autem charitatem fuam
Deus in nobis, quoniam cum adhuc pec-
catores e femus. . . . reconciliati sumus
Deo per mortem Eilii ejus.
Dicitur 4to. Meritis Chrifti, ut di-
stinguatur gratia hujus status a gratia
Angelorum , & status innocenti® ," qu®
in nostra sententia independenter a me-
ritis Christi fuit conceisa : homini au-
tem lapso Deus benedixit in omni bene-
dictione spirituali in coeleftibus in Chri-
fto, Ephes. 1. v. 3.
Dicitur sto. In ordine ad vitam ceter-
nam, quia Gratia est semen glori®, qua-
tenus hominem ad illam elevat, movet
ac disponit. Hinc Joan. 4. v. 14. fons
aquee falientis in vitam ceternam, dici-
tur.
De hac gratia Christi sic definita 5
aduri sumus in pr®senti Tradatu; qu®
dividitur 1 mo. In creatam & increatam.
Gratia creata sunt beneficia vocationis
& justificationis &c. Increata est bona
voluntas divina , pr®destinatio , Unige-
nitus Dei filius, &c. ado. In tempora-
lem & ceternam. Gratia temporalis est
beneficium gratuitum in tempore colla-
tum. Gratia aeterna est ea, qu® extitit ab
®terno, ut pr®destinatio ad Gratiam & ad
gloriam , pr®definitio operum saluta-
rium &c. jtio. In internam & externam.
Gratia interna est ea , qu® in nobis est,
ut illustratio mentis, pia motio volunta-
tis, habitus supernaturales, &c. Gra-
tia externa est ea , qu® extra nos est,
U u u 3 ut
* Caput
De varia acceptione
GRatia inde nomen accepit, quod gra-
tis detur. Generatim ergo hic de-
finitur bonum d Del gratis datum,un-
de opponitur debito juxta illud ad Rom.
4. v. 4. Ei autem qui operatur , mer-
ces non imputatur fecundum gratiam,
fed fecundum debitum. Et ad Rom. 1 1.
v. 6. Si autem gratia, jam non ex operi-
bus, alioquin gratia jam non eft gratia.
Grati® nomen in Scriptura tribus mo-
dis accipitur, imo latd , nimirum pro
eo omni, qudd gratis datur, seu abs-
que debito ex parte conferentis, & me-
rito ex parte recipientis , live sit natu-
rale , ut creatio, conservatio , provi-
dentia generalis ; live supernaturale , ut
sunt ea dona qu® natur® ordinem, vi-
res & exigentiam superant. ado. Stri-
de, nempe pro beneficiis supernatura-
. libus creatur® rationali collatis , live lint
ex meritis Christi , sive non. Ea ratio-
ne auxilia, qu® Deus Angelis & Ada-
mo innocenti in ordine ad salutem con-
tulit , grati® nomen sibi vindicant.
3tio. Sumitur stridissime , scilicet pro
beneficiis supernaturalibus , qu® homini
indigno & peccatori ex Christi merito
conferuntur : Unde & gratia Christi
appellatur , atque definiri potest , Do-
num Dei gratuitum supernaturale homini
lapfo concejjum per merita Christi Domini
' in ordine ad vitam ceternam.
Dicitur imo. Donum gratuitum, ut
ostendatur non rependi pr®cedentibus
operibus ; sed gratis dari ; alioqui Gra-
tia jam non esset Gratia, Rom. 11. v. 6.
Dicitur ido. Supematurale, ut distin-
guatur a donis naturalibus , qualis est
creatio , conservatio , sanitas corpo-
ris &c. &c.
Cap. I. De varia acceptione Zfc. 7
Primum.
& dwisione Gratia.
Dicitur jtio. Homini lapfo concejfum,
ut ostendatur hanc gratiam este maxime
gratuitam ; siquidem donum , quod in-
dulgetur inimico , magis gratuitum est,
quam quod tribuitur non inimico, ut
notat Apostolus Rom. j-. v. 8- his ver-
bis : Commendat autem charitatem fuam
Deus in nobis, quoniam cum adhuc pec-
catores e femus. . . . reconciliati sumus
Deo per mortem Eilii ejus.
Dicitur 4to. Meritis Chrifti, ut di-
stinguatur gratia hujus status a gratia
Angelorum , & status innocenti® ," qu®
in nostra sententia independenter a me-
ritis Christi fuit conceisa : homini au-
tem lapso Deus benedixit in omni bene-
dictione spirituali in coeleftibus in Chri-
fto, Ephes. 1. v. 3.
Dicitur sto. In ordine ad vitam ceter-
nam, quia Gratia est semen glori®, qua-
tenus hominem ad illam elevat, movet
ac disponit. Hinc Joan. 4. v. 14. fons
aquee falientis in vitam ceternam, dici-
tur.
De hac gratia Christi sic definita 5
aduri sumus in pr®senti Tradatu; qu®
dividitur 1 mo. In creatam & increatam.
Gratia creata sunt beneficia vocationis
& justificationis &c. Increata est bona
voluntas divina , pr®destinatio , Unige-
nitus Dei filius, &c. ado. In tempora-
lem & ceternam. Gratia temporalis est
beneficium gratuitum in tempore colla-
tum. Gratia aeterna est ea, qu® extitit ab
®terno, ut pr®destinatio ad Gratiam & ad
gloriam , pr®definitio operum saluta-
rium &c. jtio. In internam & externam.
Gratia interna est ea , qu® in nobis est,
ut illustratio mentis, pia motio volunta-
tis, habitus supernaturales, &c. Gra-
tia externa est ea , qu® extra nos est,
U u u 3 ut