DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0486
S PHILIPH CLVVERII
mcntario. Be//ovacos,mc)mt, qui belligloria Gal/os omneis "Belgafqueprsftabant. Ipfe Ca?-
farfub initium commentarii 1i, ubi ue conmraticne cmnium Belgarum agir; Pluri-
mum, inquit, inter eos "Be/lovacos & virtute & aucloritate ejr hcminu numero valere. hos
pojje conficere armata mil/ia centum: pollicitos ex ee numero /ecla mi//ia lx .• totiufque heili
tmperiumftbipof/u/are. item paullo poft, eodem ccmmentario; quum Caiar Bellova-
corum opidum B-ratufpantium obfediflet, pro his intercedens Divhiacus Hcduus,
Petere, mquit, non folum Be/lovacos, fed etiam pro his Heduos, ut fua clementta ac manfve-
tudine incosutatur. qttodftfecerit; Hednorum aucloritatem apud omneis Belgas amphfica-
turum: quoruauxi/iis atque opibus, ft'qua bellainciderint, fuftentare confvevtrtnt. C*ftr,
honoris Divitiaci atque Heduorum causa fefeeos in fidcmrecepturum, ejr confervaturum, 10
dixit..fed, quoderat civitasmagna, ejr inter "Be/gas aucloritate, & hominum multitudine
pr<eftabat, fexccntosobfideispopofcit. Item comment. vi 1: Altera exparte ^Bellovaci (qu<t
civitas inGailiamaximam habet opinionem virtutis) inftabant. Hanc igirur Bellovaco-
rum virtutem, hafque vireis quum Cafar ante cognoviflet; treis legioncs, cx Britan-
nia reverfus, in eorum finibus, id eft, in Belgio collocavit, quum reliquis civiraribus
fingulis fingulas tribueret legiones; ut eft comment. v: ipfeque Samarobriga: in
proximo opido fubftitit. deinde etiam eade de caufa c. Fabtum, & L. Minutium 'Ba-
fit/ium cum duabus legionibus in Rhemis collocavit; ne quam a finitimis 'Bel/ovacis caiami-
tatemacciperent: ut auctoreft Hiitiusdidocomment. viii. rurfumque Csfar, ut
idem Hirtius teftatur ibidem, CM. Antoniumquaftorcmcumcohortibus xv inBellovacis 20
re/iqttit; nequa rurfus novorum confiliorum adcapiendum bellum facultas daretur. atque
iterum, quum iv legiones, ut eft eodem commentario, in*Beigio cumCM.Antonio, ejr
C. Trebonio, &P. Fatinio, ejr c£KTu//io, legatis col/ocajjet, ipfepojied ad iegiones in 'Be/gi-
nm ferecepit, hibernavttqueTS/emetocern<t. Bono igitur jam periculo vocabulum illud
$e/g£ in vocem Be/Zovaci mutaverim. Atubi in quibufdam exemplaribus legeris ex
Be/gio civitateis m Britanniam tranfmififle; auda&er corrigas ex Be/gis-, ut prcba-
tiora habent exemplaria. quidpe Be/gium haud plureis numero continuit civitates;
fed unam folam Bellovacorum; quod ante demonftratum eft. neque enim, tam ar-
£tis circumfcriptum finibus, plureis comple&i civitates potuit.
De reliquo, nequid inexplicatum relinquatur, alius adhucloais, qui fidem 30
lettoris fuper Belgio noftro morari polTit, indiarhdus erit. Is eftcomment. v: u-
biCxfar, demonftratis hibernis in Morinis, Nerviis, Rhemis, Eburonibus, & Bel-
gioj Atque harum tamen, inquit, omnium legionum hiberna prater eam, quam L.Rof.
cio in pacatifsimam ejr quietifsimam partem ducendam dederat, millibtts paffuum c.
continebantur. Quae verba certe haud congruunt in Belgium noftrum. quidpe
ab Aduatuca (quae poftea Tungri, nunc vulgo Tongeren) Eburonum caftello, ubi hi-
berna erant Sabini &Cotta% adopidum Crevecceur, circa quod M. Craffihiberna
xxv millibus pafiuum a Samarobriga Ambianomm, clxxx circiter numerantur
millia pafliium. Verum aut vocem heicpoft vocabulum centum interiifle dixe-
rim, aut charadterem alterum c (fi characteribus numerus fignatus fuit) excidifle, 40
vel per librarii incuriam negleclum. Ac facile equidem c c mill. paff. fcripfifle
Caefar potuit, plus minus aquoveras diftantiaz tribuendo. Attamen, fi c millia
voluit efle Cseiar; quandoquidem contra tot tamque firma argumenta, quibus cer-
tos Belgio fineis adferuimus, hoc unum valere nequeat: crebro atque frequenti
crimine damnandum cenfeo, quod computatio ejus raro, acferme nunquam in
longinquioribus locorum intervallis conveniat. qua de re latlus infra agetur, ubi
ad Arduenna? filvas diflertionem pervenmm fuerit. De B e l g i o hac fatis.
Nunc tempus eftad Belcic^ vocabulum proficifci.
C a p. iii. 50
Belgica, & BelG£ unde dicii.
IPfum Eelgarvm vocabulum varie varii audtoresnoftri farculi deducunt.
Ac falfi quidem Berofi teftimonium, qui a He/gio rege "Be/gicos populos Celta-
rum adpellatos adfirmat, jam dudum a prudentiflimo quoque, una cum illis
qui
mcntario. Be//ovacos,mc)mt, qui belligloria Gal/os omneis "Belgafqueprsftabant. Ipfe Ca?-
farfub initium commentarii 1i, ubi ue conmraticne cmnium Belgarum agir; Pluri-
mum, inquit, inter eos "Be/lovacos & virtute & aucloritate ejr hcminu numero valere. hos
pojje conficere armata mil/ia centum: pollicitos ex ee numero /ecla mi//ia lx .• totiufque heili
tmperiumftbipof/u/are. item paullo poft, eodem ccmmentario; quum Caiar Bellova-
corum opidum B-ratufpantium obfediflet, pro his intercedens Divhiacus Hcduus,
Petere, mquit, non folum Be/lovacos, fed etiam pro his Heduos, ut fua clementta ac manfve-
tudine incosutatur. qttodftfecerit; Hednorum aucloritatem apud omneis Belgas amphfica-
turum: quoruauxi/iis atque opibus, ft'qua bellainciderint, fuftentare confvevtrtnt. C*ftr,
honoris Divitiaci atque Heduorum causa fefeeos in fidcmrecepturum, ejr confervaturum, 10
dixit..fed, quoderat civitasmagna, ejr inter "Be/gas aucloritate, & hominum multitudine
pr<eftabat, fexccntosobfideispopofcit. Item comment. vi 1: Altera exparte ^Bellovaci (qu<t
civitas inGailiamaximam habet opinionem virtutis) inftabant. Hanc igirur Bellovaco-
rum virtutem, hafque vireis quum Cafar ante cognoviflet; treis legioncs, cx Britan-
nia reverfus, in eorum finibus, id eft, in Belgio collocavit, quum reliquis civiraribus
fingulis fingulas tribueret legiones; ut eft comment. v: ipfeque Samarobriga: in
proximo opido fubftitit. deinde etiam eade de caufa c. Fabtum, & L. Minutium 'Ba-
fit/ium cum duabus legionibus in Rhemis collocavit; ne quam a finitimis 'Bel/ovacis caiami-
tatemacciperent: ut auctoreft Hiitiusdidocomment. viii. rurfumque Csfar, ut
idem Hirtius teftatur ibidem, CM. Antoniumquaftorcmcumcohortibus xv inBellovacis 20
re/iqttit; nequa rurfus novorum confiliorum adcapiendum bellum facultas daretur. atque
iterum, quum iv legiones, ut eft eodem commentario, in*Beigio cumCM.Antonio, ejr
C. Trebonio, &P. Fatinio, ejr c£KTu//io, legatis col/ocajjet, ipfepojied ad iegiones in 'Be/gi-
nm ferecepit, hibernavttqueTS/emetocern<t. Bono igitur jam periculo vocabulum illud
$e/g£ in vocem Be/Zovaci mutaverim. Atubi in quibufdam exemplaribus legeris ex
Be/gio civitateis m Britanniam tranfmififle; auda&er corrigas ex Be/gis-, ut prcba-
tiora habent exemplaria. quidpe Be/gium haud plureis numero continuit civitates;
fed unam folam Bellovacorum; quod ante demonftratum eft. neque enim, tam ar-
£tis circumfcriptum finibus, plureis comple&i civitates potuit.
De reliquo, nequid inexplicatum relinquatur, alius adhucloais, qui fidem 30
lettoris fuper Belgio noftro morari polTit, indiarhdus erit. Is eftcomment. v: u-
biCxfar, demonftratis hibernis in Morinis, Nerviis, Rhemis, Eburonibus, & Bel-
gioj Atque harum tamen, inquit, omnium legionum hiberna prater eam, quam L.Rof.
cio in pacatifsimam ejr quietifsimam partem ducendam dederat, millibtts paffuum c.
continebantur. Quae verba certe haud congruunt in Belgium noftrum. quidpe
ab Aduatuca (quae poftea Tungri, nunc vulgo Tongeren) Eburonum caftello, ubi hi-
berna erant Sabini &Cotta% adopidum Crevecceur, circa quod M. Craffihiberna
xxv millibus pafiuum a Samarobriga Ambianomm, clxxx circiter numerantur
millia pafliium. Verum aut vocem heicpoft vocabulum centum interiifle dixe-
rim, aut charadterem alterum c (fi characteribus numerus fignatus fuit) excidifle, 40
vel per librarii incuriam negleclum. Ac facile equidem c c mill. paff. fcripfifle
Caefar potuit, plus minus aquoveras diftantiaz tribuendo. Attamen, fi c millia
voluit efle Cseiar; quandoquidem contra tot tamque firma argumenta, quibus cer-
tos Belgio fineis adferuimus, hoc unum valere nequeat: crebro atque frequenti
crimine damnandum cenfeo, quod computatio ejus raro, acferme nunquam in
longinquioribus locorum intervallis conveniat. qua de re latlus infra agetur, ubi
ad Arduenna? filvas diflertionem pervenmm fuerit. De B e l g i o hac fatis.
Nunc tempus eftad Belcic^ vocabulum proficifci.
C a p. iii. 50
Belgica, & BelG£ unde dicii.
IPfum Eelgarvm vocabulum varie varii audtoresnoftri farculi deducunt.
Ac falfi quidem Berofi teftimonium, qui a He/gio rege "Be/gicos populos Celta-
rum adpellatos adfirmat, jam dudum a prudentiflimo quoque, una cum illis
qui