Metadaten

Baldinger, Kurt; Möhren, Frankwalt [Hrsg.]; Städtler, Thomas [Hrsg.]; Baldinger, Kurt [Bearb.]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften / Kommission für das Altfranzösische Etymologische Wörterbuch [Mitarb.]
Dictionnaire étymologique de l'ancien français: [DEAF] (H): H — Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 1997

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.59355#0275
Lizenz: Freier Zugang - alle Rechte vorbehalten
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
HOCHIER

Comme cette leçon ne donne pas de sens, une cor-
rection s’impose, mais nous ne retenons pas cette
attestation. — A noter le nom de personne Margrie
Hochekeue (1295 - 1302 ImpArtB 630), le nom
commun prob. correspondant n’étant attesté, sous
la forme de hoche-queue, que dep. Est 1549 (FEW
21,529b).]
(hochier 1155 BrutA 10584 [impérat. 5 ho-
chez]', PercB 7221 [ind. prés. 3 hoche]', AliscRé
2899; RenR 3386; BodelNicH 800 [fut. 4 hoche-
rons]', 1116 [fut. 5 hocherés]; 1119 [part. prés.
hochant]', ContPerc’ïR 11607 [p.p. f.sg. hochie];
HistAncJ 89,29 [inf. hocher]; 89,30 [ind. imparf.
hochot]; BuevelS 7308; Bueve3S 8996; HAnd-
BatP 244; AuberiT 167,16; 230,11 [p.p. sg.m. ho-
chié]; etc.etc., pic. hocier ContPerc1 LR 5689 [p.p.
f.sg. hocie]; NoomenFabl n° 49,91 [= BodelFablN
II 91 (Le vilain de Bailluel)]; PercDidER 1734;
AnsCartA 2606; SongeEnfM 556 [ind. imparf. 6
hoçoient]; 564 [p.p. f.pl. hocies]; DurmG 1545;
CoincyChristO 1780; FergF 584 [p.prés. hocent];
4178; RigomerF 6741; NoomenFabl n° 10 A 441;
etc.etc., s.l. hoschier ContPerc1 ER 15661 [p.p.
m.sg. hoschié]; AlexParA II 236var. [p.p. m.sg.
hoschee], hoichier RoseMLec 21680; OvMorB
XIII 3910 [ind. prés. 3 hoiche], hosier Noomen-
Fabl n° 49,91 var. ms. 13es., haucher OgDanE
8433, hogier RenM XI 320var. [p.p. hogié], [he-
chier 1365 PsLorrA 108,24])
♦ 1° “remuer avec force, par des mouve-
ments réitérés, dans un sens puis dans l’autre, se-
couer” (dep. 1155, [hochier les dez, Brut v. ci-
dessous]; SongeEnfM 556; 564 [contexte allégo-
rique]; BuevelS 7308 [Del grant palais a monté
le plancier, Dusc’a la cambre ne se vaut atar-
gier, L’anel commenche basement a hochier, Tant
qu’il esvelle le maistre canberier]; Bueve3S 8996
[même contexte]; TrotT 200; 224; ViolB 678; Ve-
nusF 226c; 227a; NoomenFabl n° 10,415 (Jou-
glet); CristalB 2159; 2165; 5051; VMortAnW
58,7; 80,7; SidracH p. 21; SoneG 14597; Coin-
cylllK 1822 var. ms. déb. 14es.; SEvroulS 1160
[.z. moustier i ont fondé Et penduz sains etfet clo-
chier Si fort que nul nel pout hochier]; etc.etc.,
TL 4,1120; Gdf 4,482a [sans att.]; GdfC 9,761b;
FEW 16,231); ♦ v.abs. “id.” (ca. 1275 - ca. 1393,
RoseMLec 21680 [Par les rains saisi le rosier, Qui
plus suntfranc que nul osier; Et quant a .ii. mains
m’i poi joindre, Tretout soavet, san moi poindre,
Le bouton pris a elloichier, Qu’anviz l’eusse san
hoichier]; FauvelChaillL 714; OvMorB I 3184 [(il
est question de Daphné) Qui veult estre vierge
parfaite, Et lors sera elle arbre faite, Que nulz
vens ne puet eslocier, Car si con H vens, pour ho-

cier, Ne puet le fort arbre mouvoir, Ne doit fl.es-
cir ne esmouvoir Vierge cuer en nulle maniéré],
TL 4,1123); ♦ v.a. hochier la teste/le chief “se-
couer la tête (de haut en bas, ou de droite à
5 gauche) pour exprimer son accord ou son refus”
(dep. 3et. 12es., AliscRé 2899 [Lors commença
les elz a rooillier, Les denz a croistre et la teste
a hochier]; AnsCartA 2606 [les dens croistre et
la teste hocier]; CoincyChristO 1780; HAndBatP
io 244; AuberiT 167,16; 230,11; GaydonG 3055;
9812 [Karles l’entent, le chief prinst a hocier];
GaufrG 6644; NicBozElisKl 303 [E lu de (“au
lieu de”) parole, hocha sa teste. La dame vit par
cele geste Ke la parole out perdu] ; LicorneG 4844;
15 Apol3L 118,29; etc.etc., TL 4,1120 [plusieurs att.
sous la déf. générale]; GdfC 9,761b; Stone 355a;
FEW 16,232a); ♦ hochier les dez “jeter les dés”
(1155 - 1380, BrutA 10584 [Buen espeir ad ki
les dez tient; Quant sis compainz les ad, si crient.
20 Assez savent noisent et crient, Li un as altres
savent dïent: ‘Vus me boisiez, defors getez, Crol-
lez la main, hochez les dez!’]; BodelNicH 1116;
NoomenFabl n° 45,141 (Le prestre et les deus ri-
baus); [doc. 1380 DC], TL 4,1122; DC 4,211b);
25 ♦ hochier (en parlant des dés) v.abs. “jeter les
dés” (ca. 1195; fin 13es., BodelNicH 1119 [‘Cli-
quet, or me tiens tu trop court: Lais me viaus ge-
ter, se tu dois.’ — ‘Gietes, en hochant, devant les
dois.’]; MercierM 128 [J’ai dez du plus, j’ai dez
30 du mains, De Paris, de Chartres, de Rains. Si en
ai .ii., ce n’est pas gas, Qui au hocier chieent
sor av], TL 4,1122; Gdf 4,482b; FEW 16,231b);
♦ hochier as crois “jouer avec des pièces de mon-
naie, jouer à pile ou face” (ca. 1195; 1371, Bo-
35 delNicH 800 [hocherons as crois ? — Mais a le
mine, entre nous trois, Seur che gaaing, a bonne
estraine]; [doc. 1371 Gdf], TL 4,1122 [sub em-
ploi absolu]; Gdf 4,482b; DC 4,211b); ♦ hochier
v.a. “retourner (de la viande) (dans une marinade,
40 dans de la graisse, etc.)” (av. 1200, ContPerc’TR
11607 [Sire, fait Keus, par saint Martin, J’amaisse
mix a le matin Une haste hochie en cras Que
je vostre joste ne faz, = ContPerc’eR 15661 Un
haste hochié an lart graz; ContPerc1 aR 5679 Un
45 haste hochié a l’egrest; ContPerc1 LR 5689 Une
haste hocie en gras]); ♦ hochier les pendanz
dans une image “faire l’amour (en parlant d’un
homme)” (lem. 13es., CouplMarL XV 115 [Que
ai je dit de mes enfanz ? Tex les norrist petiz
50 et granz Qui ainz ni hocha les pandanz, gloss.
“ériger (sens obscène)”], TL 4,1122); ♦ v.abs.
hochier dans une image “id.” [cp. sous hoche-
ment ci-dessous] (mil. 13es. - 1606, JeuxPartL
LXXIV 38 [Li amours naist du cuer, c’est ses

513

514
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften