DOI Artikel:
Tsuntas, Chrēstos: Graptē stēlē ek Mykēnōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14597#0013
8
πλάτος αύτής είναι 0,42 μ., το παχο ς 0,14 και
το ΰψος 0,91 περίπου" ώς δεικνύει όμως το έν πίν.
2 άρ. 2 σχεδίασμα, είναι έλλιπής άνω. Ότι δε εί-
ναι έπιτυμβία, δεν έπιδέχεται βεβαίως άμφιβολίαν*
τοΰτο αποδεικνύει αύτη ή κατεργασία της στήλης,
ής τό κάτω μέρος, τό εις την γην έμπηγνυόμενον
και μή όρατόν, αφέθη άνώμαλον.
Τό λοιπόν της στήλης μέρος, το όποιον δεν ήτο
κεχωσμένον, καλύπτεται ύπό κονιάματος έξ άσβέ-
στου έχοντος τριών χιλιοστών περίπου πάχος καί
έπ' αύτοΰ ύπάρχουσι διάφοροι γραφαί ανθρώπων,
ζώων και κοσμημάτων. Εις τό άνώτατον ό'μως
άκρον άπεσπάσθη εν τεμάχιον τοΟ χρίσματος καί
ούτω φαίνεται νυν, ό'τι ύπό τό χρίσμα σώζονται
άλλα κοσμήματα γεγλυμμένα έπί τοΟ λίθου. Έκ
τούτου βλέπομεν, ότι ή στήλη αύτη υπέστη πλείο-
νας περιπέτειας" κατ' αρχάς έστήθη έπί τάφου
φέρουσα γλυπτά κοσμήματα" κατόπιν άλλοι ίσως
μετεχειρίσθησαν αύτήν προς τον αύτόν σκοπόν,
άφοΰ πρώτον τήν έπέχρισαν οι άσβεστου καί την
έζωγράφησαν τέλος δέ, μετά χρόνον βεβαίως,
κολοβήν ήδη καί έφθαρμένην ελαβον αύτήν άλλοι
ώς πλάκα κοινήν όπως φράξωσι τό στόμιον περί
ού είπομεν" ότι δέ τότε ή στήλη ήτο κολοβή, άπο-
δεικνύεται έκ τούτου ότι δεν εύρέθη έν τω τάφω
τό έλλεϊπον αύτής μέρος.
Τά ύπό τό χρίσμα γλυπτά κοσμήματα, καθ όσον
φαίνονται, είναι διατεθειμένα εις δύο ζώνας χωρι-
ζομένας άπ' άλλήλων διά στενής ταινίας, όμοία
της όποιας ύπήρχε καί άνω" έν τη άνωτέρα ζώνη
ήσαν γεγλυμμένοι δύο άπλοϊ κύκλοι, ών ό είς σώ-
ζεται ολόκληρος, του δέ δευτέρου μικρόν μόνον
μέρος" τά άκρα κατεϊχον δύο κάθετοι γραμμαί
συνδεόμεναι μετά των κύκλων δι' άλλων δύο μι-
κρών οριζοντίων γραμμών, δι' ομοίων δέ πιθανώς
ήσαν συνδεδεμένοι καί μεταξύ των οί κύκλοι, ών
δ μεσαίος περιέχει δεύτερον συγκεντρικάν κύκλον
διατεμνόμενον διά δύο καθέτων έπ' άλλήλων δια-
μέτρων, ώστε ομοιάζει πρός τετράκνημον τροχόν'
μεταξύ των δέ συνδέονται οί τρεις κύκλοι ώσαύτως
διά δύο όριζοντίων γραμμών.
Ένεκα του χρίσματος άγνοοΰμεν έάν ύπό τάς
δύο ζώνας ύπήρχον πάλιν κύκλοι γεγλυμμένοι ή
άλλαι παραστάσεις. Περί των κύκλων δέ παρα-
τηρώ ότι άν καί άπαντώσιν ούτοι, ώς γνωστόν,
6
συχνά έν τη μυκηναία τέχνη, όμως διακόσμησιν
άκριβώς όμοίαν έν τω συνόλω της πρός τήν των
ζωνών δεν ένθυμουμαι έγώ έξ άλλου μνημείου.
Αί έπί τοΟ χρίσματος γραφαί κείνται καί αύται
είς ζώνας, έξ ών ή κατωτάτη φέρει ζώα, ή μεσαία
όπλίτας καί ή ανωτάτη λείψανα δύο μορφών, έξ ών
ή μία βεβαίως κάθηται έπί έδρας. Αί τρεις αύται
ζώναι δεν είναι ίσοπλατεϊς, διότι ή μεν μεσαία έχει
πλάτος ή ύψος 0,375 μ., ή κάτω 0,113 περίπου
καί περί της τρίτης δυνάμεθα νά είκάσωμεν ότι δεν
ήτο πλατυτέρα της τών έλάφων* διότι της καθη-
μένης μορφής τό άνω σώμα κατ' άναλογίαν Οά είχε
τό αύτό περίπου υψος, τό όποιον εχει καί τά σω-
ζόμενον κάτω, ή ολίγον τι πλέον, καί έπειδή τό
κάτω είναι 0,045 ύψηλόν, τό όλον πλάτος της ζώ-
νης φαίνεται ότι ήτο σχεδόν άκριβώς ίσον πράς τό
πλάτος της ζώνης τών έλάφων. Άπ' άλλήλων δέ
χωρίζονται αί ζώναι διά πλειόνων ποικιλοχρώμων
ταινιών, έν τω μέσω τών όποιων κείται άλλη πλα-
τυτέρα ταινία φέρουσα κόσμημα, όπερ έκ συστη-
μάτων συγκεντρικών τόξων συγκείμενον άπαντα
συχνά έπί ύστερωτέρων μυκηναίων αγγείων" ή αρχή
του όμως φαίνεται ότι είναι παλαιοτέρα, διότι καί
τό έκ του έκτου τάφου της άκροπόλεως Μυκηνών
άγγεϊον, τά δημοσιευθέν έν ΚϋΓΐ\ναη§1βΓ αηά ί,όβοβ-
Ιίβ, Μγ\ί. ΤΗοη^βίίίδδβ XI 56, παρεμφερές κό-
σμημα φέρει. Τά αύτό δέ κόσμημα μετά τών άλ-
λων ταινιών εΰρηται καί είς τά πλάγια περιβάλλον
τάς παραστάσεις ώς πλαίσιον.
Αί στεναί πλευραί της στήλης ήσαν ώσαύτως
κεχρισμέναι διά κονιάματος — πλην έννοεϊται τοΟ
είς τήν γην έμπεπηγμένου μέρους — καί κεκο-
σμημέναι διά ζωγραφιών. Της άριστερά τω όρώντι
πλευράς τά κοσμήματα, άτινα διατηρούνται κάλ-
λιον, άπεικονίσθησαν πίν. 1, τά δέ της έτέρας
φαίνονται μεν ότι ήσαν όμοια τήν μορφήν , διέφε-
ρον όμως έν τισι κατά τον χρωματισμόν" διότι έπ'
έκείνων σώζονται καί λείψανα κυανού χρώματος.
Είναι δέ τά κοσμήματα ταύτα βαθροειδή ή βω-
μοειδή, κείμενα έπ' άλλήλων καθέτως καί μειού-
μενα ίκανώς πρός τό μέσον, ένθα έπί τοΟ ένός σώ-
ζονται καί τρεις μέλαιναι γραμμαί οιονεί περιβάλ-
λουσαι καί περισφίγγουσαι αύτό" όμοιας γραμμάς
έξαλειφθείσας νΟν ειχε πιθανώς καί τά έπ' αύτοΟ
κείμενον. Έκαστον τών κοσμημάτων όρίζεται άνω
ΓΡΑΠΤΗ ΣΤΗΛΗ ΕΚ ΜΥΚΗΝΩΝ
πλάτος αύτής είναι 0,42 μ., το παχο ς 0,14 και
το ΰψος 0,91 περίπου" ώς δεικνύει όμως το έν πίν.
2 άρ. 2 σχεδίασμα, είναι έλλιπής άνω. Ότι δε εί-
ναι έπιτυμβία, δεν έπιδέχεται βεβαίως άμφιβολίαν*
τοΰτο αποδεικνύει αύτη ή κατεργασία της στήλης,
ής τό κάτω μέρος, τό εις την γην έμπηγνυόμενον
και μή όρατόν, αφέθη άνώμαλον.
Τό λοιπόν της στήλης μέρος, το όποιον δεν ήτο
κεχωσμένον, καλύπτεται ύπό κονιάματος έξ άσβέ-
στου έχοντος τριών χιλιοστών περίπου πάχος καί
έπ' αύτοΰ ύπάρχουσι διάφοροι γραφαί ανθρώπων,
ζώων και κοσμημάτων. Εις τό άνώτατον ό'μως
άκρον άπεσπάσθη εν τεμάχιον τοΟ χρίσματος καί
ούτω φαίνεται νυν, ό'τι ύπό τό χρίσμα σώζονται
άλλα κοσμήματα γεγλυμμένα έπί τοΟ λίθου. Έκ
τούτου βλέπομεν, ότι ή στήλη αύτη υπέστη πλείο-
νας περιπέτειας" κατ' αρχάς έστήθη έπί τάφου
φέρουσα γλυπτά κοσμήματα" κατόπιν άλλοι ίσως
μετεχειρίσθησαν αύτήν προς τον αύτόν σκοπόν,
άφοΰ πρώτον τήν έπέχρισαν οι άσβεστου καί την
έζωγράφησαν τέλος δέ, μετά χρόνον βεβαίως,
κολοβήν ήδη καί έφθαρμένην ελαβον αύτήν άλλοι
ώς πλάκα κοινήν όπως φράξωσι τό στόμιον περί
ού είπομεν" ότι δέ τότε ή στήλη ήτο κολοβή, άπο-
δεικνύεται έκ τούτου ότι δεν εύρέθη έν τω τάφω
τό έλλεϊπον αύτής μέρος.
Τά ύπό τό χρίσμα γλυπτά κοσμήματα, καθ όσον
φαίνονται, είναι διατεθειμένα εις δύο ζώνας χωρι-
ζομένας άπ' άλλήλων διά στενής ταινίας, όμοία
της όποιας ύπήρχε καί άνω" έν τη άνωτέρα ζώνη
ήσαν γεγλυμμένοι δύο άπλοϊ κύκλοι, ών ό είς σώ-
ζεται ολόκληρος, του δέ δευτέρου μικρόν μόνον
μέρος" τά άκρα κατεϊχον δύο κάθετοι γραμμαί
συνδεόμεναι μετά των κύκλων δι' άλλων δύο μι-
κρών οριζοντίων γραμμών, δι' ομοίων δέ πιθανώς
ήσαν συνδεδεμένοι καί μεταξύ των οί κύκλοι, ών
δ μεσαίος περιέχει δεύτερον συγκεντρικάν κύκλον
διατεμνόμενον διά δύο καθέτων έπ' άλλήλων δια-
μέτρων, ώστε ομοιάζει πρός τετράκνημον τροχόν'
μεταξύ των δέ συνδέονται οί τρεις κύκλοι ώσαύτως
διά δύο όριζοντίων γραμμών.
Ένεκα του χρίσματος άγνοοΰμεν έάν ύπό τάς
δύο ζώνας ύπήρχον πάλιν κύκλοι γεγλυμμένοι ή
άλλαι παραστάσεις. Περί των κύκλων δέ παρα-
τηρώ ότι άν καί άπαντώσιν ούτοι, ώς γνωστόν,
6
συχνά έν τη μυκηναία τέχνη, όμως διακόσμησιν
άκριβώς όμοίαν έν τω συνόλω της πρός τήν των
ζωνών δεν ένθυμουμαι έγώ έξ άλλου μνημείου.
Αί έπί τοΟ χρίσματος γραφαί κείνται καί αύται
είς ζώνας, έξ ών ή κατωτάτη φέρει ζώα, ή μεσαία
όπλίτας καί ή ανωτάτη λείψανα δύο μορφών, έξ ών
ή μία βεβαίως κάθηται έπί έδρας. Αί τρεις αύται
ζώναι δεν είναι ίσοπλατεϊς, διότι ή μεν μεσαία έχει
πλάτος ή ύψος 0,375 μ., ή κάτω 0,113 περίπου
καί περί της τρίτης δυνάμεθα νά είκάσωμεν ότι δεν
ήτο πλατυτέρα της τών έλάφων* διότι της καθη-
μένης μορφής τό άνω σώμα κατ' άναλογίαν Οά είχε
τό αύτό περίπου υψος, τό όποιον εχει καί τά σω-
ζόμενον κάτω, ή ολίγον τι πλέον, καί έπειδή τό
κάτω είναι 0,045 ύψηλόν, τό όλον πλάτος της ζώ-
νης φαίνεται ότι ήτο σχεδόν άκριβώς ίσον πράς τό
πλάτος της ζώνης τών έλάφων. Άπ' άλλήλων δέ
χωρίζονται αί ζώναι διά πλειόνων ποικιλοχρώμων
ταινιών, έν τω μέσω τών όποιων κείται άλλη πλα-
τυτέρα ταινία φέρουσα κόσμημα, όπερ έκ συστη-
μάτων συγκεντρικών τόξων συγκείμενον άπαντα
συχνά έπί ύστερωτέρων μυκηναίων αγγείων" ή αρχή
του όμως φαίνεται ότι είναι παλαιοτέρα, διότι καί
τό έκ του έκτου τάφου της άκροπόλεως Μυκηνών
άγγεϊον, τά δημοσιευθέν έν ΚϋΓΐ\ναη§1βΓ αηά ί,όβοβ-
Ιίβ, Μγ\ί. ΤΗοη^βίίίδδβ XI 56, παρεμφερές κό-
σμημα φέρει. Τά αύτό δέ κόσμημα μετά τών άλ-
λων ταινιών εΰρηται καί είς τά πλάγια περιβάλλον
τάς παραστάσεις ώς πλαίσιον.
Αί στεναί πλευραί της στήλης ήσαν ώσαύτως
κεχρισμέναι διά κονιάματος — πλην έννοεϊται τοΟ
είς τήν γην έμπεπηγμένου μέρους — καί κεκο-
σμημέναι διά ζωγραφιών. Της άριστερά τω όρώντι
πλευράς τά κοσμήματα, άτινα διατηρούνται κάλ-
λιον, άπεικονίσθησαν πίν. 1, τά δέ της έτέρας
φαίνονται μεν ότι ήσαν όμοια τήν μορφήν , διέφε-
ρον όμως έν τισι κατά τον χρωματισμόν" διότι έπ'
έκείνων σώζονται καί λείψανα κυανού χρώματος.
Είναι δέ τά κοσμήματα ταύτα βαθροειδή ή βω-
μοειδή, κείμενα έπ' άλλήλων καθέτως καί μειού-
μενα ίκανώς πρός τό μέσον, ένθα έπί τοΟ ένός σώ-
ζονται καί τρεις μέλαιναι γραμμαί οιονεί περιβάλ-
λουσαι καί περισφίγγουσαι αύτό" όμοιας γραμμάς
έξαλειφθείσας νΟν ειχε πιθανώς καί τά έπ' αύτοΟ
κείμενον. Έκαστον τών κοσμημάτων όρίζεται άνω
ΓΡΑΠΤΗ ΣΤΗΛΗ ΕΚ ΜΥΚΗΝΩΝ