14. Fragment nagrobka Grzegorza Branickiego (zm. 1596),
przypisanego Santi Gucciemu. Niepołomice, kościół parafialny
(fot. Z. Tomaszewska)
pomnika można by obie płaskorzeźby Zygmunta
i Zofii Elżbiety Balassów oraz hermy (ryc. 16, 17),
a nawet poprzednio omówiony relief z klęczącymi
figurami zestawić razem w jeden nagrobek, który —
podobnie jak wykonany około r. 1600 pomnik ro-
dzinny Wawrzyńca Spytka Jordana z Zakliczyna —
byłby wówczas (według Sinko-Popielowej) „jakąś
składanką", sprawiającą wrażenie czegoś nieorgani-
cznego51.
51 Sinko-Popielowa, Tajemnica nagrobka ..., s. 60.
52 Wagner, Vyskum..., s. 32. — Nagrobki dłuta P.
Meyera i K. Mennelera przedstawiają najczęściej pojedyncze
postacie w bogatym obramieniu o cechach wczesnobaroko-
wych. Por. M. Agghazy, Barockplastik in Ungarn, Budapest
1959, s. 7, ił. 8—13.
53 Zegota Pauli (Pamiętniki do życia i sprawy Samuela
i Krzysztofa Zborowskich, Lwów 1846, s. XVI, przypis 4)
podaje: „Samuel [...] z żony swej Zofii, córki Wawrzyńca
15. Fragment nagrobka Katarzyny Branickiej (zm. 1596),
przypisanego Santi Gucciemu. Niepołomice, kościół parafialny
(fot. Z. Tomaszewska)
Wykonawcę bystrzyckich płaskorzeźb upatruje się
hipotetycznie w działającym w tym czasie rzeźbiarzu
augsburskim, Kasprze Mennelerze52. Jednakże w jego
twórczości nie znajdujemy analogicznie kompono-
wanych nagrobków rodzinnych. Przy badaniu opisa-
nych płaskorzeźb Balassów trzeba wziąć pod uwagę
fakt, że główna inspiratorka owego nagrobka, Zofia
ze Zborowskich Zygmuntowa Balassa, była wnuczką
Wawrzyńca Spytka Jordana53 * *, którego pomnik
Spytka Jordana, zostawił [...] Zofię (Elżbietę) zaślubioną
roku 1595 w Krakowie Zygmuntowi Balassa“. — I. Nagy,
Magyarorszag csaladai I, Pest 1857, s. 125. Por. także: Revai
nagy Lexikoyia, II, Budapest, s. 479. Elżbieta była przez pewien
okres czasu dziedziczką pogranicznych dóbr dukielskich,
których zrzekła się w r. 1600 na rzecz brata swego Aleksandra
Zborowskiego. Patrz: E. Świeykowski, Motiografia Dukli
(Studia do historii sztuki i kultury wieku osiemnastego w Polsce
I, Kraków 1902, s. 8—9). Zygmunt Balassa, mąż Elżbiety,
141
przypisanego Santi Gucciemu. Niepołomice, kościół parafialny
(fot. Z. Tomaszewska)
pomnika można by obie płaskorzeźby Zygmunta
i Zofii Elżbiety Balassów oraz hermy (ryc. 16, 17),
a nawet poprzednio omówiony relief z klęczącymi
figurami zestawić razem w jeden nagrobek, który —
podobnie jak wykonany około r. 1600 pomnik ro-
dzinny Wawrzyńca Spytka Jordana z Zakliczyna —
byłby wówczas (według Sinko-Popielowej) „jakąś
składanką", sprawiającą wrażenie czegoś nieorgani-
cznego51.
51 Sinko-Popielowa, Tajemnica nagrobka ..., s. 60.
52 Wagner, Vyskum..., s. 32. — Nagrobki dłuta P.
Meyera i K. Mennelera przedstawiają najczęściej pojedyncze
postacie w bogatym obramieniu o cechach wczesnobaroko-
wych. Por. M. Agghazy, Barockplastik in Ungarn, Budapest
1959, s. 7, ił. 8—13.
53 Zegota Pauli (Pamiętniki do życia i sprawy Samuela
i Krzysztofa Zborowskich, Lwów 1846, s. XVI, przypis 4)
podaje: „Samuel [...] z żony swej Zofii, córki Wawrzyńca
15. Fragment nagrobka Katarzyny Branickiej (zm. 1596),
przypisanego Santi Gucciemu. Niepołomice, kościół parafialny
(fot. Z. Tomaszewska)
Wykonawcę bystrzyckich płaskorzeźb upatruje się
hipotetycznie w działającym w tym czasie rzeźbiarzu
augsburskim, Kasprze Mennelerze52. Jednakże w jego
twórczości nie znajdujemy analogicznie kompono-
wanych nagrobków rodzinnych. Przy badaniu opisa-
nych płaskorzeźb Balassów trzeba wziąć pod uwagę
fakt, że główna inspiratorka owego nagrobka, Zofia
ze Zborowskich Zygmuntowa Balassa, była wnuczką
Wawrzyńca Spytka Jordana53 * *, którego pomnik
Spytka Jordana, zostawił [...] Zofię (Elżbietę) zaślubioną
roku 1595 w Krakowie Zygmuntowi Balassa“. — I. Nagy,
Magyarorszag csaladai I, Pest 1857, s. 125. Por. także: Revai
nagy Lexikoyia, II, Budapest, s. 479. Elżbieta była przez pewien
okres czasu dziedziczką pogranicznych dóbr dukielskich,
których zrzekła się w r. 1600 na rzecz brata swego Aleksandra
Zborowskiego. Patrz: E. Świeykowski, Motiografia Dukli
(Studia do historii sztuki i kultury wieku osiemnastego w Polsce
I, Kraków 1902, s. 8—9). Zygmunt Balassa, mąż Elżbiety,
141