DOI Artikel:
Ross, Juliusz: Związki Słowaczyzny i Małopolski w dziedzinie rzeźby nagrobkowej z okresu renesansu i manieryzmu
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20355#0154
21. Nagrobek Jerzego Thurzona (zm. 1616). Orawski
Zamek, kaplica (fot. P. Ćaplović)
Sala, Bartłomiej Ronk)So. Nagrobek orawski chociaż
w skali i wartości artystycznej dorównuje pod tym
względem wielu polskim (np. Leśniowolskiego lub
Prospera Prowany w Krakowie, czy Piotra Opaliń-
skiego w Sierakowie), to jednak zdecydowanie
różni się od nich orientacją stylistyczną, przywodząc
na myśl pomniki protestanckich Niemiec.
Jak wynika z przeprowadzonych badań, dużą
rolę w inspirowaniu pewnych form przejętych
w rzeźbie Słowaczyzny odegrali w w. XVI i XVII
magnaci, a wśród nich zwłaszcza polskie rody
skoligacone ze szlachtą węgiersko-słowacką. Inicjo-
wały one lub fundowały nagrobki krewnym, przy
czym stosowano często podobny jak w Polsce sche-
80 J. H erzog, IJjabb adatok Bethlen Gabor es Karolyi
Zsuzsanna siremlekeról (Szazadok 1921—22, s. 539—555). —
G. Entz, A gyulajehewdri szekesegyhaz, Budapest 1958, s.
22. Nagrobek Ostrogskich. Tarnów, katedra (fot. Instytut
Historii Sztuki UJ)
mat kompozycyjny. Przypomnieć tu należy dzia-
łalność Katarzyny z Buczyńskich primo voto Seredy,
secundo voto Łaskiej, następnie Zofii ze Zborowskich
Balassowej, Zofii z Ossolińskich Hollo, a także
Zuzanny z domu Seredy, żony księcia Janusza
Ostrogskiego. Pomniki lub epitafia przez nie na
Słowaczyźnie fundowane, przy pewnym podobień-
stwie do nagrobków ich rodów w Polsce, wykazują
jednak w stosunku do ogółu tych ostatnich niższy
poziom i pozostają daleko w tyle za bogatym i buj-
nym rozwojem ówczesnej rzeźby sepulkralnej pol-
skiej.
W omawianej rzeźbie nagrobkowej dają się zau-
ważyć także pewne różnice. O ile w nagrobkach na
134—141. — M. Detshy, A gyulafehervari Rakóczi — slrem-
lekek (Miiveszettórteneti Ertesitó XV, Budapest 1966, s. 26—
30).
146
Zamek, kaplica (fot. P. Ćaplović)
Sala, Bartłomiej Ronk)So. Nagrobek orawski chociaż
w skali i wartości artystycznej dorównuje pod tym
względem wielu polskim (np. Leśniowolskiego lub
Prospera Prowany w Krakowie, czy Piotra Opaliń-
skiego w Sierakowie), to jednak zdecydowanie
różni się od nich orientacją stylistyczną, przywodząc
na myśl pomniki protestanckich Niemiec.
Jak wynika z przeprowadzonych badań, dużą
rolę w inspirowaniu pewnych form przejętych
w rzeźbie Słowaczyzny odegrali w w. XVI i XVII
magnaci, a wśród nich zwłaszcza polskie rody
skoligacone ze szlachtą węgiersko-słowacką. Inicjo-
wały one lub fundowały nagrobki krewnym, przy
czym stosowano często podobny jak w Polsce sche-
80 J. H erzog, IJjabb adatok Bethlen Gabor es Karolyi
Zsuzsanna siremlekeról (Szazadok 1921—22, s. 539—555). —
G. Entz, A gyulajehewdri szekesegyhaz, Budapest 1958, s.
22. Nagrobek Ostrogskich. Tarnów, katedra (fot. Instytut
Historii Sztuki UJ)
mat kompozycyjny. Przypomnieć tu należy dzia-
łalność Katarzyny z Buczyńskich primo voto Seredy,
secundo voto Łaskiej, następnie Zofii ze Zborowskich
Balassowej, Zofii z Ossolińskich Hollo, a także
Zuzanny z domu Seredy, żony księcia Janusza
Ostrogskiego. Pomniki lub epitafia przez nie na
Słowaczyźnie fundowane, przy pewnym podobień-
stwie do nagrobków ich rodów w Polsce, wykazują
jednak w stosunku do ogółu tych ostatnich niższy
poziom i pozostają daleko w tyle za bogatym i buj-
nym rozwojem ówczesnej rzeźby sepulkralnej pol-
skiej.
W omawianej rzeźbie nagrobkowej dają się zau-
ważyć także pewne różnice. O ile w nagrobkach na
134—141. — M. Detshy, A gyulafehervari Rakóczi — slrem-
lekek (Miiveszettórteneti Ertesitó XV, Budapest 1966, s. 26—
30).
146