DOI Artikel:
Miziołek, Jerzy: Przedstawienia procesji w sztuce wczesnochrześcijańskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20539#0024
lii. Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, relief z Sahag za zbiorów Staatliches Museum w Berlinie (wg du Bour-
guet, I Copti)
Na miniaturze tego słynnego kodeksu z bram mia-
sta wychodzi naprzeciw Chrystusowi, za którym
piodążają dwaj uczniowie, liczna grupa mieszkań-
ców, zróżnicowanych wiekiem, z kilkorgiem dzie-
ci za nimi trzymających gałęzie palmowe; dwaj
z nich rzucają swe zdjęte płaszcze pod nogi osioł-
ka. Sosna ta zwraca uwagę swą okazałością i ra-
dosnym nastrojem, przez co można ją uważać za
naj wspamlalsz e starochrześcijańskie przedstawie-
nie tej niezwykłej procesji.
Bardzo interesująca, jedyna w swoim rodzaju
wersja Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy wystę-
puje na koptyjskim, w nieomal ludowym stylu
wykonanym reliefie z Sohag z berlińskiego Staat-
liches Museum (ryc. II)89. Przedstawia ona Chry-
stusa, któremu towarzyszą tylko dwaj anioło-
wie — jeden postępuje za jadącym, drugi zaś
kroczy przed nim.
Powiedzieliśmy już wcześniej, że na pamiąt-
kę uroczystego przybycia Chrystusa do Jerozoli-
my urządzano od w. IV w Palestynie — a w
następnych wiekach i w innych prowincjach
Wschodu — uroczyste procesje tzw. palmowe, na-
śladujące drogę Pana, i że wiemy o nich tylko
ze źródeł pisanych. Być może odbiciem w sztuce
tych uroczystości — podczas których biskup, ja-
dąc na osiołku, odgrywał niejako rolę Chrystu-
sa — są przedstawienia Wjazdu do Jerozolimy
ukazujące Chrystusa z krzyżem procesyjnym
trzymanym oburącz lub opartym na ramieniu,
ja/k na płytce z tronu Maksymiana.
Mozaiki na ścianie łuku triumfalnego w ba-
zylice S. Maria Maggiore — datowane, podobnie
jak w nawie głównej, na czasy Sykstusa III, a
przedstawiające w dziewięciu scenach najważniej-
sze epizody z dzieciństwa Jezusa — zawierają
89 G. D u t h u i t, La sculpture copte, Paris 1931, tatol.
XV; Kantorowie z, The „King's Advent"..., s. 56 i n.,
tabl. 16, 30; Gra bar, Uempereur..., s. 235, przypis 3.
W przeciwieństwie do Kantorowicza, który relief z So-
hag datuje na w. V lub VI, P. du Bourguet (I Copti,
Milano 1969, s. 204) uważa go za pochodzący z w. IX;
w Enciclopedia deWarte antica classica e orientale (III,
Roma 1960) podpis do ryc. 452 wskazuje na w. VIII.
18
i
guet, I Copti)
Na miniaturze tego słynnego kodeksu z bram mia-
sta wychodzi naprzeciw Chrystusowi, za którym
piodążają dwaj uczniowie, liczna grupa mieszkań-
ców, zróżnicowanych wiekiem, z kilkorgiem dzie-
ci za nimi trzymających gałęzie palmowe; dwaj
z nich rzucają swe zdjęte płaszcze pod nogi osioł-
ka. Sosna ta zwraca uwagę swą okazałością i ra-
dosnym nastrojem, przez co można ją uważać za
naj wspamlalsz e starochrześcijańskie przedstawie-
nie tej niezwykłej procesji.
Bardzo interesująca, jedyna w swoim rodzaju
wersja Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy wystę-
puje na koptyjskim, w nieomal ludowym stylu
wykonanym reliefie z Sohag z berlińskiego Staat-
liches Museum (ryc. II)89. Przedstawia ona Chry-
stusa, któremu towarzyszą tylko dwaj anioło-
wie — jeden postępuje za jadącym, drugi zaś
kroczy przed nim.
Powiedzieliśmy już wcześniej, że na pamiąt-
kę uroczystego przybycia Chrystusa do Jerozoli-
my urządzano od w. IV w Palestynie — a w
następnych wiekach i w innych prowincjach
Wschodu — uroczyste procesje tzw. palmowe, na-
śladujące drogę Pana, i że wiemy o nich tylko
ze źródeł pisanych. Być może odbiciem w sztuce
tych uroczystości — podczas których biskup, ja-
dąc na osiołku, odgrywał niejako rolę Chrystu-
sa — są przedstawienia Wjazdu do Jerozolimy
ukazujące Chrystusa z krzyżem procesyjnym
trzymanym oburącz lub opartym na ramieniu,
ja/k na płytce z tronu Maksymiana.
Mozaiki na ścianie łuku triumfalnego w ba-
zylice S. Maria Maggiore — datowane, podobnie
jak w nawie głównej, na czasy Sykstusa III, a
przedstawiające w dziewięciu scenach najważniej-
sze epizody z dzieciństwa Jezusa — zawierają
89 G. D u t h u i t, La sculpture copte, Paris 1931, tatol.
XV; Kantorowie z, The „King's Advent"..., s. 56 i n.,
tabl. 16, 30; Gra bar, Uempereur..., s. 235, przypis 3.
W przeciwieństwie do Kantorowicza, który relief z So-
hag datuje na w. V lub VI, P. du Bourguet (I Copti,
Milano 1969, s. 204) uważa go za pochodzący z w. IX;
w Enciclopedia deWarte antica classica e orientale (III,
Roma 1960) podpis do ryc. 452 wskazuje na w. VIII.
18
i