DOI article:
Porębski, Mieczysław: Tryptyk "Zaśnięcia Marii Panny" z kościoła Mariackiego w Krakowie: Struktura i obrazowanie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0055
10. Pojmanie — kwatera mariackiego retabulum z nałożoną siatką konstrukcyjną
lenie się krzyżują, stopy ustawiają w przeciwnych
kierunkach jedna tuż za drugą. W wyglądzie po-
staci łączą się jakby dwie krańcowe fazy nagłego
zwrotu z prawa na lewo. Podobny w założeniu
układ przyjmuje postać uczonego gestykulują-
cego pod trybuną w scenie dysputy, a także po-
stać padającego na ziemię żołnierza w scenie
pojmania. W tejże scenie niezwykle silny ruch
obrotowy obserwować możemy w postaci zbira
zamierzającego się pochodnią. Stopę i kolano le-
wej nogi widzimy tam od przodu, biodra i nogę
prawą z boku, nieco ukośnie, ramiona z drugiego
boku, a więc całkiem przeciwnie, głowę znowu z
boku, przeciwnie do ramion. Ruch rozwija się
spiralnie, noga prawa pozostawiona w tyle zna-
czy jakby jego fazę wyjściową. Znaczną złożo-
ność ruchu wykazuje jeszcze postać Chrystusa w
scenie zmartwychwstania. Luźno otoczona drape-
rią postać zmartwychwstającego widoczna jest od
przodu, przy czym korpus jej przegięty jest lekko
na lewy bdk, lewa noga unosi się nad płytę sar-
kofagu, kolano odchyla na zewnątrz. Noga pra-
wa pozostaje wyprostowana jak przy odbiciu, sto-
pą i kolanem zwrócona znów na zewnątrz, w
drugą stronę. Przegięciu ciała przeciwstawia się
przegięcie głowy, lewa ręka wysuwa się ku przo-
dowi, prawa podnosi gestem błogosławieństwa.
Wszystkie te kontrasty nadają całej postaci do-
syć twardy, ale jednak sugestywny ruch wzno-
szenia się w górę. Rozwijające się poruszenie ce-
chuje również postacie śpiących żołnierzy na pier-
wszym planie. Ma ono charakter przemożnego
ciążenia ku ziemi, a zaznacza się w rozłożeniu ko-
lan, obrocie ramion, pochyleniu głów. We wszy-
stkich przytoczonych wypadkach sugestia ruchu
jest wynikiem zsumowania w jednym wyglądzie
różnych momentów ruchowych poszczególnych
partii ciała. Powstające w związku z tym we-
51
lenie się krzyżują, stopy ustawiają w przeciwnych
kierunkach jedna tuż za drugą. W wyglądzie po-
staci łączą się jakby dwie krańcowe fazy nagłego
zwrotu z prawa na lewo. Podobny w założeniu
układ przyjmuje postać uczonego gestykulują-
cego pod trybuną w scenie dysputy, a także po-
stać padającego na ziemię żołnierza w scenie
pojmania. W tejże scenie niezwykle silny ruch
obrotowy obserwować możemy w postaci zbira
zamierzającego się pochodnią. Stopę i kolano le-
wej nogi widzimy tam od przodu, biodra i nogę
prawą z boku, nieco ukośnie, ramiona z drugiego
boku, a więc całkiem przeciwnie, głowę znowu z
boku, przeciwnie do ramion. Ruch rozwija się
spiralnie, noga prawa pozostawiona w tyle zna-
czy jakby jego fazę wyjściową. Znaczną złożo-
ność ruchu wykazuje jeszcze postać Chrystusa w
scenie zmartwychwstania. Luźno otoczona drape-
rią postać zmartwychwstającego widoczna jest od
przodu, przy czym korpus jej przegięty jest lekko
na lewy bdk, lewa noga unosi się nad płytę sar-
kofagu, kolano odchyla na zewnątrz. Noga pra-
wa pozostaje wyprostowana jak przy odbiciu, sto-
pą i kolanem zwrócona znów na zewnątrz, w
drugą stronę. Przegięciu ciała przeciwstawia się
przegięcie głowy, lewa ręka wysuwa się ku przo-
dowi, prawa podnosi gestem błogosławieństwa.
Wszystkie te kontrasty nadają całej postaci do-
syć twardy, ale jednak sugestywny ruch wzno-
szenia się w górę. Rozwijające się poruszenie ce-
chuje również postacie śpiących żołnierzy na pier-
wszym planie. Ma ono charakter przemożnego
ciążenia ku ziemi, a zaznacza się w rozłożeniu ko-
lan, obrocie ramion, pochyleniu głów. We wszy-
stkich przytoczonych wypadkach sugestia ruchu
jest wynikiem zsumowania w jednym wyglądzie
różnych momentów ruchowych poszczególnych
partii ciała. Powstające w związku z tym we-
51