DOI article:
Buchinger, Günter; Horzela, Dobrosława: Witraże z kościoła filialnego St. Lorenzen ob Katsch (Styria): o pochodzeniu i losach zespołu średniowiecznych kwater witrażowych w Krakowie, Wrocławiu i Glasgow
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.38234#0017
16
24. Willa Richarda Zschillego w Großenhain. Fot. Bildarchiv Foto Marburg
Mozartallee), a w 1879 r., tuż po przejęciu rodzinnej fabryki
tekstylnej rok wcześniej, rozpoczął jego stopniową rozbu-
dowę, której zasadniczy etap przypadł na 1885, zaś koniec
na 1892 r.27 Tymczasem z rachunków kościoła St. Lorenzen
ob Katsch wynika, że właśnie w 1885 r. zamontowano tam
nowe przeszklenia, co oznacza, że wówczas wyjęto z okien
15 kwater średniowiecznych, widzianych kilka lat wcześniej
przez Grausa28. Z kolei z rachunków kościoła parafialnego
w St. Peter am Kammersberg można wywnioskować, że
1886 r. zostały w nim zamontowane okna witrażowe (Glas-
gemäldefenster) - w zapisie tym chodzić musi o kopie wi-
traży z kościoła filialnego29. Zapewne w tym czasie goty-
ckie witraże zaoferowano na sprzedaż Richardowi Zschil-
lemu. Choć saski miłośnik antyków wsławił się jako znaw-
ca i kolekcjoner średniowiecznego uzbrojenia, sztućców
Jahrh., Schweizer Wappenscheiben des XVI.-XVII. Jahrh.; Samm-
lung von Steigbügeln, Sporen und Trensen aus der Konkursmasse
des Herrn Richard Zschille (...): Zweiter Auctionstag. Mittwoch,
den 18. März 1903 (Katalog Nr. 1331), nr kat. 444.
27 F. Hellwig, Die Familientradition - Tuchfabrikant und Unterneh-
mer, [w:] Richard Zschille (1847-1903). Aufstieg & Fall eines Kunst-
sammlers, Großenhain 2006, s. 23-25.
28 Diözesanarchiv, Graz, Pfarrakten St. Peter am Kammersberg,
Kirchenrechnungen Filialkirche St. Bartholomä in Althofen und
St. Lorenzen ob Katsch, 1885: „Nr. 16, dem Glaser für Einglasen
1 G 75 kr.”.
29 Diözesanarchiv, Graz, Pfarrakten, St. Peter am Kammersberg,
Kirchenrechnungen, 1886: „Nr. 28, für Einsetzen der Glasgemäl-
defenster 14 G 60 kr.”.
i renesansowej majoliki, a nie malarstwa witrażowego30, to
w jego zbiorach było w sumie kilkadziesiąt dzieł tego ro-
dzaju, w tym mały okrągły witraż (tzw. roundel) z przed-
stawieniem Wniebowstąpienia, obecnie zamontowany nad
kwaterą ze św. Barbarą (Muzeum Narodowe we Wrocławiu;
il. 9), oraz drugi tego samego typu z Naigrywaniem z Chry-
stusa, który można identyfikować z okrągłym witrażem,
niegdyś zamontowanym nad kwaterą ze św. Małgorzatą,
z którego zachowała się tylko bordiura (Muzeum Narodo-
we we Wrocławiu; il. io)31. Do jego kolekcji należało też 12
kwater prawdopodobnie z krużganków klasztoru Klarysek
w Norymberdze (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
30 R. Forrer, Die Waffensammlung des Herrn Stadtrath Rich. Zschille
in Großenhain, t. 2, Berlin 1887; R. Zschille, R. Forrer, Die Pfer-
detrense in ihrer Formen-Entwicklung. Ein Versuch zur Charakteri-
sierung und Datierung der Mundstücke der Pferdezäumung unse-
rer Culturvölker, Berlin 1893; R. Forrer, Die Waffensammlung des
Herrn Stadtrath Rieh. Zschille in Großenhain (Sachsen), Berlin 1894;
R. Zschille, R. Forrer, Die Steigbügel in ihrer Formentwicklung.
Charakterisierung und Datierung der Steigbügel unserer Culturvöl-
ker, Berlin 1896; O. von Falke, Katalog der italienischen Majoli-
ken: Sammlung Richard Zschille, Leipzig 1899; A. Pabst, Die Kunst-
sammlungen Richard Zschilles, Leipzig 1899; Omówienie kolekcji
zob. J. Schulze-Förster, Die Sammlung Zschille, Großenhain.
Rekonstruktion einer verlorenen Sammlung, [w:] Richard Zschille
(1847-1903), s. 45-57 (jakwprzyp. 27).
31 Rudolph Lepkes Kunst Auctions Haus Berlin: Kunst-Sammlungen
aus der Villa Richard Zschille, nr kat. 28 ( Verspottung), 29 (Him-
melsfährt) (jakwprzyp. 26).
24. Willa Richarda Zschillego w Großenhain. Fot. Bildarchiv Foto Marburg
Mozartallee), a w 1879 r., tuż po przejęciu rodzinnej fabryki
tekstylnej rok wcześniej, rozpoczął jego stopniową rozbu-
dowę, której zasadniczy etap przypadł na 1885, zaś koniec
na 1892 r.27 Tymczasem z rachunków kościoła St. Lorenzen
ob Katsch wynika, że właśnie w 1885 r. zamontowano tam
nowe przeszklenia, co oznacza, że wówczas wyjęto z okien
15 kwater średniowiecznych, widzianych kilka lat wcześniej
przez Grausa28. Z kolei z rachunków kościoła parafialnego
w St. Peter am Kammersberg można wywnioskować, że
1886 r. zostały w nim zamontowane okna witrażowe (Glas-
gemäldefenster) - w zapisie tym chodzić musi o kopie wi-
traży z kościoła filialnego29. Zapewne w tym czasie goty-
ckie witraże zaoferowano na sprzedaż Richardowi Zschil-
lemu. Choć saski miłośnik antyków wsławił się jako znaw-
ca i kolekcjoner średniowiecznego uzbrojenia, sztućców
Jahrh., Schweizer Wappenscheiben des XVI.-XVII. Jahrh.; Samm-
lung von Steigbügeln, Sporen und Trensen aus der Konkursmasse
des Herrn Richard Zschille (...): Zweiter Auctionstag. Mittwoch,
den 18. März 1903 (Katalog Nr. 1331), nr kat. 444.
27 F. Hellwig, Die Familientradition - Tuchfabrikant und Unterneh-
mer, [w:] Richard Zschille (1847-1903). Aufstieg & Fall eines Kunst-
sammlers, Großenhain 2006, s. 23-25.
28 Diözesanarchiv, Graz, Pfarrakten St. Peter am Kammersberg,
Kirchenrechnungen Filialkirche St. Bartholomä in Althofen und
St. Lorenzen ob Katsch, 1885: „Nr. 16, dem Glaser für Einglasen
1 G 75 kr.”.
29 Diözesanarchiv, Graz, Pfarrakten, St. Peter am Kammersberg,
Kirchenrechnungen, 1886: „Nr. 28, für Einsetzen der Glasgemäl-
defenster 14 G 60 kr.”.
i renesansowej majoliki, a nie malarstwa witrażowego30, to
w jego zbiorach było w sumie kilkadziesiąt dzieł tego ro-
dzaju, w tym mały okrągły witraż (tzw. roundel) z przed-
stawieniem Wniebowstąpienia, obecnie zamontowany nad
kwaterą ze św. Barbarą (Muzeum Narodowe we Wrocławiu;
il. 9), oraz drugi tego samego typu z Naigrywaniem z Chry-
stusa, który można identyfikować z okrągłym witrażem,
niegdyś zamontowanym nad kwaterą ze św. Małgorzatą,
z którego zachowała się tylko bordiura (Muzeum Narodo-
we we Wrocławiu; il. io)31. Do jego kolekcji należało też 12
kwater prawdopodobnie z krużganków klasztoru Klarysek
w Norymberdze (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
30 R. Forrer, Die Waffensammlung des Herrn Stadtrath Rich. Zschille
in Großenhain, t. 2, Berlin 1887; R. Zschille, R. Forrer, Die Pfer-
detrense in ihrer Formen-Entwicklung. Ein Versuch zur Charakteri-
sierung und Datierung der Mundstücke der Pferdezäumung unse-
rer Culturvölker, Berlin 1893; R. Forrer, Die Waffensammlung des
Herrn Stadtrath Rieh. Zschille in Großenhain (Sachsen), Berlin 1894;
R. Zschille, R. Forrer, Die Steigbügel in ihrer Formentwicklung.
Charakterisierung und Datierung der Steigbügel unserer Culturvöl-
ker, Berlin 1896; O. von Falke, Katalog der italienischen Majoli-
ken: Sammlung Richard Zschille, Leipzig 1899; A. Pabst, Die Kunst-
sammlungen Richard Zschilles, Leipzig 1899; Omówienie kolekcji
zob. J. Schulze-Förster, Die Sammlung Zschille, Großenhain.
Rekonstruktion einer verlorenen Sammlung, [w:] Richard Zschille
(1847-1903), s. 45-57 (jakwprzyp. 27).
31 Rudolph Lepkes Kunst Auctions Haus Berlin: Kunst-Sammlungen
aus der Villa Richard Zschille, nr kat. 28 ( Verspottung), 29 (Him-
melsfährt) (jakwprzyp. 26).