DOI Artikel:
Žuk, Ihor: Zakopiańszczyzna - secesja - neoklasycyzm: ewolucja stylowa w twórczości Tadeusza Obmińskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38234#0123
122
23. Cerkiew św. Dymitra w Obroszynie. Na cmentarzu obok pochowano rodziców architekta. Fot. I. Żuk
Oczywiście, w początkowym stadium wspólnej pracy,
uzgodniając ogólne planowanie, obaj architekci pracowali
w bardzo bliskim kontakcie. Na dalszych etapach, wydaje
się, projektowanie budynku Instytutu Technologicznego
przypisać można głównie Obmińskiemu. Natomiast jeżeli
chodzi o ozdobny gmach przy ul. Akademickiej 17-19 -
w głównych rozwiązaniach jego detali widać rękę Alfreda
Zachariewicza119. Co prawda, według ówczesnych spra-
wozdań, niektóre części także tutaj opracowywał Obmiń-
ski - na przykład urządzenia biur drugiego piętra120. Poza
tym, w sylwetkach i ozdobach elewacji obu gmachów od
strony podwórza121 także ujawnia się maniera Obmińskie-
go. Wykonanie podstawowych robót budowlanych prze-
kazane zostało, jak zwykle, firmie Jana Lewińskiego. Uro-
czysta ceremonia otwarcia nowej budowli Lwowskiej Izby
Handlowo-Przemysłowej odbyła się 3 lipca 1910 r. Gmach
Instytutu Technologicznego oddano do użytku rok wcześ-
niej122.
1191. Żuk, Architektura Lwowskiej Izby Handlowo-Przemysłowej,
s. 118-119 (jakwprzyp. 9).
120 Dziennikarz pisze, że „dr. Obmiński projektował urządzenie biur
II piętra” w budynku przy ul. Akademickiej 17-19 oraz Instytut
Technologiczny (Krajowy, Nowy gmach Izby handlowej i prze-
mysłowej, „Nasz Kraj”, 1910, nr 105, s. 5).
121 Zdjęcie tylnej fasady Instytutu Technologicznego publikowano
również w pracy zbiorowej pod redakcją Jacka Purchli. Zob. Ar-
chitektura Lwowa XIX wieku, il. 138 (jak w przyp. 6).
122 Krajowy, Nowy gmach Izby handlowej i przemysłowej, s. 2, 5 (jak
w przyp. 120); Sprawozdanie z czynności i posiedzeń plenarnych
Izby handlowej i przemysłowej we Lwowie za rok 1907, s. 404 (jak
w przyp. 118).
W obu budynkach uwidoczniają się cechy architektury
późnosecesyjnej: tutaj prawie nie ma ornamentów roślin-
nych i biomorficznych. W kompozycji dominują formy
abstrakcyjne, zgeometryzowane. Jońskie pilastry (fasada
przy Akademickiej 17-19) oraz boniowane lizeny (Bour-
larda 5) wprowadzają wyraźne akcenty klasycystyczne.
W dekoracji wszędzie używano motywu girlandy.
Znacząca cecha: z kompleksu form rzeźbiarskich zu-
pełnie znika kobieca maska. W ikonografii obu budowli -
tak Izby Handlowo-Przemysłowej, jak i Instytutu Techno-
logicznego - dominującym motywem plastyki jest naga
czy udrapowana figura męska. Przy ul. Boularda 5 widać
parę półfigur nad miękkim późnosecesyjnym łukiem atty-
ki; salę obrad przy Akademickiej 17-19 zdobi cykl płasko-
rzeźb autorstwa Zygmunda Kurczyńskiego z wizerunka-
mi atletycznych postaci, odznaczając się cechami tytani-
zmu, o masywnym reliefie muskułów123.
Przed I wojną światową cechy późnej secesji ujawnia rów-
nież dzieło architektury sakralnej - projektowana przez Ta-
deusza Obmińskiego grecko-katolicka cerkiew św. Dymitra
w Obroszynie pod Lwowem, wybudowana w latach 1912-
-i9i4124.Napołożonym obok cmentarzupochowano Juliusza
i Antoninę Obmińskich, rodziców architekta [il. 23]. Podob-
nie jak w zespole gmachów Izby Handlowo-Przemysłowej
- Instytutu Technologicznego, w cerkwi obroszyńskiej od-
czuwa się wpływ stylu Wagnera: elewacje z dużymi oknami
łukowymi wywołują skojarzenie z kościołem w Steinhofie.
1231. Żuk, Architektura Lwowskiej Izby Handlowo-Przemysłowej,
s. 127 (jak w przyp. 9).
1241. Жук, Тадеуш Обмтський - творецъ i docnidnuK сакралъно'г
архтектури, s. 156-157 (jak w przyp. 9).
23. Cerkiew św. Dymitra w Obroszynie. Na cmentarzu obok pochowano rodziców architekta. Fot. I. Żuk
Oczywiście, w początkowym stadium wspólnej pracy,
uzgodniając ogólne planowanie, obaj architekci pracowali
w bardzo bliskim kontakcie. Na dalszych etapach, wydaje
się, projektowanie budynku Instytutu Technologicznego
przypisać można głównie Obmińskiemu. Natomiast jeżeli
chodzi o ozdobny gmach przy ul. Akademickiej 17-19 -
w głównych rozwiązaniach jego detali widać rękę Alfreda
Zachariewicza119. Co prawda, według ówczesnych spra-
wozdań, niektóre części także tutaj opracowywał Obmiń-
ski - na przykład urządzenia biur drugiego piętra120. Poza
tym, w sylwetkach i ozdobach elewacji obu gmachów od
strony podwórza121 także ujawnia się maniera Obmińskie-
go. Wykonanie podstawowych robót budowlanych prze-
kazane zostało, jak zwykle, firmie Jana Lewińskiego. Uro-
czysta ceremonia otwarcia nowej budowli Lwowskiej Izby
Handlowo-Przemysłowej odbyła się 3 lipca 1910 r. Gmach
Instytutu Technologicznego oddano do użytku rok wcześ-
niej122.
1191. Żuk, Architektura Lwowskiej Izby Handlowo-Przemysłowej,
s. 118-119 (jakwprzyp. 9).
120 Dziennikarz pisze, że „dr. Obmiński projektował urządzenie biur
II piętra” w budynku przy ul. Akademickiej 17-19 oraz Instytut
Technologiczny (Krajowy, Nowy gmach Izby handlowej i prze-
mysłowej, „Nasz Kraj”, 1910, nr 105, s. 5).
121 Zdjęcie tylnej fasady Instytutu Technologicznego publikowano
również w pracy zbiorowej pod redakcją Jacka Purchli. Zob. Ar-
chitektura Lwowa XIX wieku, il. 138 (jak w przyp. 6).
122 Krajowy, Nowy gmach Izby handlowej i przemysłowej, s. 2, 5 (jak
w przyp. 120); Sprawozdanie z czynności i posiedzeń plenarnych
Izby handlowej i przemysłowej we Lwowie za rok 1907, s. 404 (jak
w przyp. 118).
W obu budynkach uwidoczniają się cechy architektury
późnosecesyjnej: tutaj prawie nie ma ornamentów roślin-
nych i biomorficznych. W kompozycji dominują formy
abstrakcyjne, zgeometryzowane. Jońskie pilastry (fasada
przy Akademickiej 17-19) oraz boniowane lizeny (Bour-
larda 5) wprowadzają wyraźne akcenty klasycystyczne.
W dekoracji wszędzie używano motywu girlandy.
Znacząca cecha: z kompleksu form rzeźbiarskich zu-
pełnie znika kobieca maska. W ikonografii obu budowli -
tak Izby Handlowo-Przemysłowej, jak i Instytutu Techno-
logicznego - dominującym motywem plastyki jest naga
czy udrapowana figura męska. Przy ul. Boularda 5 widać
parę półfigur nad miękkim późnosecesyjnym łukiem atty-
ki; salę obrad przy Akademickiej 17-19 zdobi cykl płasko-
rzeźb autorstwa Zygmunda Kurczyńskiego z wizerunka-
mi atletycznych postaci, odznaczając się cechami tytani-
zmu, o masywnym reliefie muskułów123.
Przed I wojną światową cechy późnej secesji ujawnia rów-
nież dzieło architektury sakralnej - projektowana przez Ta-
deusza Obmińskiego grecko-katolicka cerkiew św. Dymitra
w Obroszynie pod Lwowem, wybudowana w latach 1912-
-i9i4124.Napołożonym obok cmentarzupochowano Juliusza
i Antoninę Obmińskich, rodziców architekta [il. 23]. Podob-
nie jak w zespole gmachów Izby Handlowo-Przemysłowej
- Instytutu Technologicznego, w cerkwi obroszyńskiej od-
czuwa się wpływ stylu Wagnera: elewacje z dużymi oknami
łukowymi wywołują skojarzenie z kościołem w Steinhofie.
1231. Żuk, Architektura Lwowskiej Izby Handlowo-Przemysłowej,
s. 127 (jak w przyp. 9).
1241. Жук, Тадеуш Обмтський - творецъ i docnidnuK сакралъно'г
архтектури, s. 156-157 (jak w przyp. 9).