Die Bilderhandschriften Königs Wenzel I.
265
in manu lanceam et scutum osteregum in dorso et lammas in pectore, schineras in cruribus,
ballestram extensam iuxta se et carnarolum sagittis plenum, ferociter intuens Saturnum.
fol. 28'. Venus, im Purpurgewande, mit langem
blonden Haar und Krone, an einem
Rosenzweig riechend.
Sic figuratur Venus. Habet faciem
formosam nec longam nec ex toto ro-
tundam mediociter pinguem albam et
coloratam, oculos vagos, mammas ele-
vatas, capillos blandos, tricas grandes
et cyrros iuxta tympora, pulchras vestes
et fuxatas et gemmatas, habens rosam
in manu prope os et honeste intuens
Mercurium.
Ibid. Mercur, mit Palme und Buch, eine Infel auf dem Kopfe (ganz wie ein Märtyrerbischof).
Sic figuratur Mercurius. Habet faciem mediocrem in omni, capillos ruffos et parum eri-
cios, clamidem ad Collum et in circuitu virgam dupplicis rami absque frondibus et librum clau-
suni in manu, honeste intuens Saturnum.
29'. Sol, unbärtig, mit blondem Haare, rothem Gewände und grünem Mantel, in der Rechten eine
Fackel, in der Linken die Sonnenscheibe, auf einem zweiräderigen Wagen, vor dem je ein aus-
einanderfahrendes Paar Pferde gespannt ist. Das linke Paar ist schwarz und weiss, das rechte
gelb und roth.
Sol figuratur cum quatuor equis, quorum duo sunt masculi et duo femine. Quorum pri-
mus vocatur rubeus; nam quando sol oritur, primo rubet; vel alio nomine dicitur oriens et
est rubeus. Secundus dicitur splendens, quia post ortum eius splendet, vel occeus vel erit
canus vel albens albi coloris. Tertius dicitur lampes, i. e. ardens, quia Sol post lucem ardet, et
est niger. Quartus dicitur philogeus a philos, quod est amor, et geos, quod est terra, quasi
amans terram, vel dicitur occidens ad contrarium orientis; nam sicut in mane oritur, ita in
sero occidit et est viridis et tepet. Et isti equi sie signati trahunt currum solis . . .
Pingitur figuraliter (Sol) sine barba, quia statum suum non mutat oriendo et occidendo,
ut luna est, modo crescit, modo decrescit, modo est rotunda et unde iuvenis est et recens semper
ad opus suum sine labore ut oculus ad videndum et auris ad audiendum et cor animalis ad vibran-
dum. Locatur Sol in signacione in quadriga, ut per suam quadrigam notetur annus continens
diversitates quatuor temporum, per quem currit et annum perficit. Simili causa figurantur qua-
tuor equi trahentes quadrigam et ideo eorum duo respiciunt unam partem Orbis et alii duo
alteram, quia totum tempus aut est estatis vel simile estati aut yemis vel sibi similis . . . Damus
et orbem mundi in manu sinistra et cereum accensum tribus flammis propter signum trinitatis
divine, lux cuius illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.
3i'. Luna auf einem vierräderigen Leiterwagen, der von zwei Kühen gezogen wird, blondhaarig,
in rothem Gewände und grünem Mantel, auf dem Haupte die goldene Mondsichel, in beiden
Händen Fackeln.
(Luna) pingitur cornuta; sie enim cornua sunt mobilia ad fluxuram, ita Luna est mobilis
tenens cornua supra vel infra. In eius manibus pinguntur duo cerei accensi vel due faces, ut
per unam signaretur lumen, quod reeipit a sole, et per aliam lumen, quod prebet inferioribus.
Figuratur autem super bigam sive quadrigam, ut denotetur velocitas sui cursus, que est maior
quam velocitas cursus solis. Quidam pingunt hanc quadrigam duci a duobus equis, quorum
unus est albus et signat noctem vel estatem vel yemem, quibus magis lucet, et alter est niger, qui
signat diem et ver et autumnum, quibus minus lucet. Quidam autem appropriant eius bige unum
par boum pascentium herbas, quia ipsa continue pascitur aliquid accidentaliter ut augmentum
Xiv. 34
fol. 28'. fol. 28'.
265
in manu lanceam et scutum osteregum in dorso et lammas in pectore, schineras in cruribus,
ballestram extensam iuxta se et carnarolum sagittis plenum, ferociter intuens Saturnum.
fol. 28'. Venus, im Purpurgewande, mit langem
blonden Haar und Krone, an einem
Rosenzweig riechend.
Sic figuratur Venus. Habet faciem
formosam nec longam nec ex toto ro-
tundam mediociter pinguem albam et
coloratam, oculos vagos, mammas ele-
vatas, capillos blandos, tricas grandes
et cyrros iuxta tympora, pulchras vestes
et fuxatas et gemmatas, habens rosam
in manu prope os et honeste intuens
Mercurium.
Ibid. Mercur, mit Palme und Buch, eine Infel auf dem Kopfe (ganz wie ein Märtyrerbischof).
Sic figuratur Mercurius. Habet faciem mediocrem in omni, capillos ruffos et parum eri-
cios, clamidem ad Collum et in circuitu virgam dupplicis rami absque frondibus et librum clau-
suni in manu, honeste intuens Saturnum.
29'. Sol, unbärtig, mit blondem Haare, rothem Gewände und grünem Mantel, in der Rechten eine
Fackel, in der Linken die Sonnenscheibe, auf einem zweiräderigen Wagen, vor dem je ein aus-
einanderfahrendes Paar Pferde gespannt ist. Das linke Paar ist schwarz und weiss, das rechte
gelb und roth.
Sol figuratur cum quatuor equis, quorum duo sunt masculi et duo femine. Quorum pri-
mus vocatur rubeus; nam quando sol oritur, primo rubet; vel alio nomine dicitur oriens et
est rubeus. Secundus dicitur splendens, quia post ortum eius splendet, vel occeus vel erit
canus vel albens albi coloris. Tertius dicitur lampes, i. e. ardens, quia Sol post lucem ardet, et
est niger. Quartus dicitur philogeus a philos, quod est amor, et geos, quod est terra, quasi
amans terram, vel dicitur occidens ad contrarium orientis; nam sicut in mane oritur, ita in
sero occidit et est viridis et tepet. Et isti equi sie signati trahunt currum solis . . .
Pingitur figuraliter (Sol) sine barba, quia statum suum non mutat oriendo et occidendo,
ut luna est, modo crescit, modo decrescit, modo est rotunda et unde iuvenis est et recens semper
ad opus suum sine labore ut oculus ad videndum et auris ad audiendum et cor animalis ad vibran-
dum. Locatur Sol in signacione in quadriga, ut per suam quadrigam notetur annus continens
diversitates quatuor temporum, per quem currit et annum perficit. Simili causa figurantur qua-
tuor equi trahentes quadrigam et ideo eorum duo respiciunt unam partem Orbis et alii duo
alteram, quia totum tempus aut est estatis vel simile estati aut yemis vel sibi similis . . . Damus
et orbem mundi in manu sinistra et cereum accensum tribus flammis propter signum trinitatis
divine, lux cuius illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.
3i'. Luna auf einem vierräderigen Leiterwagen, der von zwei Kühen gezogen wird, blondhaarig,
in rothem Gewände und grünem Mantel, auf dem Haupte die goldene Mondsichel, in beiden
Händen Fackeln.
(Luna) pingitur cornuta; sie enim cornua sunt mobilia ad fluxuram, ita Luna est mobilis
tenens cornua supra vel infra. In eius manibus pinguntur duo cerei accensi vel due faces, ut
per unam signaretur lumen, quod reeipit a sole, et per aliam lumen, quod prebet inferioribus.
Figuratur autem super bigam sive quadrigam, ut denotetur velocitas sui cursus, que est maior
quam velocitas cursus solis. Quidam pingunt hanc quadrigam duci a duobus equis, quorum
unus est albus et signat noctem vel estatem vel yemem, quibus magis lucet, et alter est niger, qui
signat diem et ver et autumnum, quibus minus lucet. Quidam autem appropriant eius bige unum
par boum pascentium herbas, quia ipsa continue pascitur aliquid accidentaliter ut augmentum
Xiv. 34
fol. 28'. fol. 28'.