DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0020
vr.
indice tit.
& proiectioni-
bus & ſuggri-
dis.
* De ſuggrú-
dis & proie-
is Bud ſup.tde
iis qui deiece-
runt l. ſi voro.
prator ait.
J Imô & ad-
uerſus futura.
arg. l. 13. S. ſi
quis. infra eod,
a Dic potius,
cauſa damni
infecti.
* Damni infe-
cti & operis
noui nuntia-
tionis diffe-
rentia.
b Celeritatis
cauſa diſcedi-
tur plerumque
à iure cõmuni,
e Cautio quã
cognitionem
requirat.
l Damni infe-
cti cautionis
dilatio cur pe-
riculoſa.
* Decreti pri-
mi & ſecundi
diſſimilitudo.
* Damni infe-
cti ſtipulatio-
nis formula.
e Delegans
ordinarius, iu-
riſdictionem
non transfert
in delegatum,
ſed exercitium
tantum. Dele-
gatus autem
iure ciuili non
ſubdelegat, ni-
ſi à principe
ſit delegatus:
ſecus de iure
Canonico. de
quo v. hic zaſ.
f Cautio dam-
ni infecti cõ-
petit beneficio
rœtoris mor-
tui, id eſt legis.
t Suggrunda
quid.
g Mixti impe-
rij cauſç regu-
lariter nõ de-
legantur.
h Cautio dãni
infecti mixti
imperij eſt:ex-
peditur enim
iudicis officio
nobili, & ad
riuatam vti-
litatem perti-
net. Bart. in l.
4. S infr, eod,
i Cauſa in in-
egrum reſti-
tutionis mixti
eſt imperij.
R Maximé: nã
& fauore mi-
norum & ma-
iorum delega-
tur etiam re-
ſtitutio in in-
tegrum, vt hic
notat Ripenſis
& Zaſ aduer-
ſus Bartol. &
Caſtrenſ,
35
aAmno infecto futurol. 2. 2. jjſtipulatio dãni infecti vice actio-
Daialeil vieimnnoreſtarar, qui promit,ſ quod ob ean
rem, quod ædificaturu ſit, vel factum aliquid, datum damnum ſit,
id ſe preſtaturum, vel reſtituturum, ſi labe aut vitio dium
damnum datum ſit. Vide ſcripta ad l.4. S. vlt. J. de verb. obligat.
CVIAC.
t Vm res.J CASvs.
Dicitur in hac
I. quis eſt ille iudex
qui poteſt iubere ca-
uere de dãno infecto.
Et certè non ſolum
prtores & alij magi-
ſtratus maximi, ſed et-
iam magiſtratus mu-
nicipales ex delegatio-
ne ſibi à pratore facta.
& reddit rationem:pri-
mo cum res damni in-
fecti deſiderat celeri-
tatem. ACCVRS.
a Cum res, id eſt
cautio aR.
b Celeritatem id eſt
vt citô fiant: vt yS
de ſer. lij. niſi in caſu:
vt jeoll ſi finita. S ſi for-
te.
c Ex hac cauſa. ſ.
ſuper interponenda
cautione, vel non. & c
in quantum tempus, &
qualis:cum fidéiuſſio-
ne, vel non: & repete
periculoſum videtur:
quia d dum Romam
iretur, vel dum mora
fieret in ſatiſdatione,
interim damnum da-
retur: & ſic lege hunc
verſum cum præcedẽ-
tibus: & dices ſibi. ſ.tan-
tum, vel contra legem,
cum ſequ.
d Iuriſdictionem. id
eſt ſtipulationem:quia
vult ſibi reſeruare: &
aliis delegare.
e Reſeruaret. qui
ergo alij delegat e, ni-
hilominus ſioi ſeruat.
ſic S. comm. l. rei. & de
rocu, l. Paulus. & pro
ſoc.l. ci duob. in prin. li-
cet alibi dicitur trans-
ferat. vt . de offi. eius
cui man. eſt iuriſd.l.j. in
fin.
B Ideo magiſtrati-
bus municipalibus. Vide
ſcripta ad l. j.S. de iu-
riſdict. CVIAC.
f Delegandum. An
hac delegatio eſt facta
à pratore mortuo l, &
ſic competat iure ma-
giſtratus: an fieri de-
beat à viuo,aa non, di-
ces infra l. iii. S. duas.
Sed quomodocun-
que dicas, eſt con-
tra ſupra de iuriſdict.
omn. iu. l. iubere. in
princ. Sol. ſpeciale
auyaauutauataee . E
DE DAMNO INFE-
CTO , ET DE SVG-
grundis & prote-
ctionibus T.
TITVLVS II.
Qualiter aduerſus futura opera cauea-
tur, dixit, nunc aduerſus praterita rui-
nam minantia. Et quia in ſuggrundis &
protectis plerumque hac fiunt, de his spe-
çialiter dieit: vt & ſupra de his qui de-
iec. l. ſi verô. S. prœtor. & que ſint hac,
habes infra de verbſigni. l. malum. S. j.
TVV * ſuperius edictum prospicit damno
nondum facto, ne quod à vicino fiat nobis
opere nouo: ita & hoc edictum, ne quod
nobis contingat ruina vicinarum adium, &
ex vtraque cauſa denuntiatio fit: ex illo
iuris noſtri conſeruandi cauſa vt diſceda-
tur ab opere; ex hoc damni depellendi cau-
ſa vtcaueatur damni infecti. cui nuntia-
tioni ſi non pareatur, nuntiator vice cau-
tionis mittitur in poſſeſſionem adium vitio-
ſurum ex decreto pratorus, vel praſidis, aut
magiſtratus municipalis: & ſi perſeueret
non cauere, etiam eas ades nuntiator poſ-
ſidere iubetur ſecundo decreto pratoris vel
praſidis. Primo decreto dominus non deij-
citur poſſeſſione, ſecundo deiicitur. Sed &
i qui ex priori edicto nuntiauit nouum o¬
pus, poteſt deſiderare ex hoc edicto caueri
ſibi damni infecti, id eſt, de damno vitio-
que futuri operis. qua poſtulatio actionem
imitatur, & dicitur etiam actio dam-
ni infecti. Stipulationis * hac fere formula
eſt, Quod dium tuarum, arborum lo-
ci, operisve vitio intra diem illum dã-
num mihi contigerit, ſiue quid ibi ruet,
ſiue ſeindetur, fodietur, œdificabitur,
eius rei nomine mihi heredive meo
ſucceſſorive eive ad quem ea res qua de
agitur pertinebit, quanti ea res erit,
tantam pecuniam dari. Proponun-
tur etiam hoc tit. actiones in factum in vi-
cinum qui prohibet iri in poſſeſſionem, in
magiſtratum municipalem qui non curat
caueri damni infecti, aut vice cautionis iri
in poſſeſſionem, & interdicta quadam.
Additur in h.t. Et de ſuggrundis &
protectionibus. quia eodem edicto de his
etim forte prator aliquid edixerat. vel
quiu ſtipulatio damni infecti, quam ad
omnia opera accommodari ait l. 3O.ad ſug-
grunda ergo etiam & protecta accommoda-
tur, ſi quod damnum acciderit eorum vi-
tio. Suggrunda dicimus tabulus circum
adificia à ſummo extenſas, qua ades tuen-
tur ab iniuria imbrium, atque etiam ſi la-
rigna fuerint, à periculo incendiorum, Pal-
ladio & Vit ruuio auctoribus, quorum vnus
in hac re commemoranda ſuggrunda dicit,
alter tabulas ſuffixas in fronte atque extre-
hoc caſu, licet h ſit mixti imperij: vt ibinec enim expreſsé ibi
dicit non poſſe delegari: ſed eo quod eſt mixti imperij, hoc col-
b
ligitur: vt S. de offic. eius cui man. eſt iuriſ. lj-jreep. & S fiſicut in
cauſa i in inte reſt. qua poteſt delegari, licèt ſit mixti imperii, fa-
uore pupillorum lvt Cvbi & apud quem. lfi in S. de tut.l.
muto.y. tutoris. Vel poteſt delegari habenti aliàs iuriſdictionem:
vt hic: non autem non habenti: vt ibi, & Inſt, de Att. tu. S. ſed
hoc iure. Vel ſo vt ibi. alia verô qu ſunt mixti imperij, nulli
demandantur.
Amnum. CASVS. Dicitur in hac lquid ſit dicere dam-
num infectum. & dicit quod damnum infectum eſt dam-
num nondum factum: timetur tamen ne fiat.
CVRS.
FRANC. A c¬
g Damnum. modô exponit quid ſit dicere, infectum.
Digeſtorum Liber xxxix. Tit. ij.
36
h Veremur. ideõque cautionem deſideramus interponi.
h J Veremur. Imô a magis debet dici infectum id quod nõ ve-
remur, cum hic non ſit ſpes: ſed hoc dicit vt hœc cautio locum
habeat: vt & j. el. in hac ſtipulatione. Pro lucro P autem quod ti-
metur amitti, non cauetur: vt & j ol. Proculus. Sed aliud quan-
mitate tectorum, qua collatio ſuggrunda
quid ſint plane declarat: ſie dicta forte quod
ſuggrediantur foras grunda, vt Italis hodie,
quod ades extragrediantur, & veteribus
gloſſis, Grunda, * sin j Dr oove
iéior, id eſt, tectum, & ſuper veſtibulum
emiſſum. nec ſine ratione Rutilius Geminus
qui paruula ſepulchra quaſi iuſtorum ſepul-
chrorum appendices, ſuggrundaria T vo-
cat. Melius (inquit) ſuggrundariã que-
reres, quam ſepulchruin. Protectà * ſunt
proiecta tecta, qua Graci ué. In indice
titulorum eſt, proiectionibus, non pro-
tectionibus. & latius proiectionum p no-
men. nam & mœniana complectitur, &
ſtillicidia, & porticus, & quacumque extra
des proiiciuntur. CVIAC.
Iubere de cauendo, poteſt fieri per
magiſtratus municipales, licet ſit de
mixto imperio: & talibus magiſtra-
tibus non competunt ea quæ ſunt im-
perij, ſed duntaxat ea qua ſunt ſim-
plicis iuriſdictionis: tamen fallit hoc
caſu propter periculum quod eſt in
mora. PAVL.
I. VLPIANVS libro primo
ad Edictum.
VM res damni in-
fecti celeritatem b
deſiderat, & pericu-
loſa dilatio prætori
videtur, ſi ex cauſas
ſibi iuriſdictionem d reſeruarete:
ideô magiſtratibus municipalib.
delegandum lhoc rectè putauit.
Cum l ſeq primô exponit quid eſt
dictum infectum: ſequens exponit
qui eſt dictum damnum. BART.
II. GAIVS libro vicenſinooctauo ad
Edictum Prouinciale.
DAmmun à iufectun eſt da-
num nondum factum, quod
futurum veremur.
III. PAVLVS libro quadragenſimoſe-
ptimo ad Edictum.
Amnum, & damnatio, ab
ademptione l & quaſi demi-
nutionel patrimonij dicta ſunt.
Si dies appoſitus finiatur, & dam
num adhuc timetur, tunc post diem
debet prorogari: & ſi eſt iam finitus,
debet ſtipulatio ſeu cautio renouari,
cauſa tamen cognita: & hoc fiet per
iudicem qui primam cautionem fecit
interponi: qui etiam poteſt committere
aliquem articulum neceſſarium infe-
riori abeo. PAVL. DE CASTR.
ſit propè illam domum, & ei committat
doq in interdi ne quid
in lopub. vt arg. contra.
ffne quid in lo. pu lij.S.
merito. & S. damnum.
Amnum. CASVS.
In hac l. dicitur
vnde dicatur damnum.
& certé damnum, ſiue
damnatio (quod idem
eſt) dicitur ab adem-
ptione & quaſi demi-
nutione patrimonij:
nam pro damno quod
quis timet in re patri-
monij ſui, & ſic per
conſequens timet de-
minui patrimonium
ſuum, petit ſibi caueri.
FRANO. ACCVRS.
i Damnum, aliàs in-
cipit lex: aliàs nec eſt
lex, necS.
i Damnum. Qu-
ſiuit aliquis à iuriſcon.
vnde dicatur damni?
ad quod dicit: vnde in-
uenies dici etymolo-
giam de deminutione,
inde dicitur damnum.
dicitur ergo damn, c
id eſt deminutio.
k Ademptione. id eſt
ablatione.
lDeminutione. me-
lius d dixiſſet, à perdi-
tione: vt ar. contra.S. de
pet. he.l. deperditum. non
ergo pro lucro e caue-
tur: vt dixi S. l. proxi.
ADIT. Dic ſecundum
Bar. quod licèt illa ſit
propria ſignificatio
que ibi ponitur, tamen
aſſumitur vnum pro
alio: ſicu tin l veteres.
S. de act. empt.
Ies.JCASVS. Tu
habes domu rui-
noſam iuxta meã do-
mum. cauiſti mihi de
dãno infecto intra cer
tum tempus: puta vſ-
que ad annum. ſi cum
ſumus prope finem, &
domus nondum ceci-
dit, vel aliquod dam-
num dedit, ego reuer-
tor ad pratorem, & pe-
to, vt prolonget tem-
pus illud: certé debet
prolongare cauſa co-
gnita. ſed ſi ſcire non
poſſit niſi vadat ad ip-
ſam domi ruinoſam,
& inſpiciat intra quã-
tum tempus poſſit ca-
deretunc poteſt com-
mittere alicui magi-
ae3
ſtratui municipali, qui
vices ſuas. Hæc eadem
dicas & ſi annus iam ſit finitus, & petam çaueri de nouoSS IN-
TRA DIE M.Cûm haberem domum ruinoſam, & peterem ca-
ueri mihi de damno infecto, prætor pracepit tibi vt caueres intra
x.dies. certé ſi non caues intra terminû, ego ero mittendus in poſ.
eius rei. & ſi eſt tota ruinoſa, tunc in totam: ſi pars, tunc in par-
tem. Sed pone quod non pateris intrare poſſeſſionem: an poteſt
cogere te re ipſa magiſtratus, puta pignoribus captis? Et dicitur
quod nonſed ego agã contra te act. in factucoram magiſtratu ad
intereſſe meum-hoc etiam locum habet ſi prator mitti prœcepit
me in poſſdomus tuæ, & tu non patiaris. nam act. in factum age-
re potero contra te. apparet ergo quod duo poteſt facere magi-
ſtratus. ſcilicet iubere mitti in poſ-Item ſi aduerſarius non patia-
tur me intrare:reddit ius ſuper act in fact qua conſequitur inter-
eſſe.
a Infectum-
damnum.
b Damni ſpe-
cies eſt quo-
ties lucrum a¬
mittitur:lucr
tamen ſi quis
metuat amit-
tere, cautionẽ
damni infecti
poſtulare non
poteſt. v hîc&
in l. 1.nf e niſi
lucrum ipſum
iam ſit verſum
in ſuum patri-
monium vtl.
1. ſi quis pro-
pter i tundatio-
nemanf-de tti-
nere actuque
priuats.
* Grida quid.
l Suggrunda-
ria ſepulchra.
Protecta
quid
Proiecta
quid.
c Damn pro
diminurone.
d Damnum
vnde veré di-
catur.
e Lucri amit-
tendi cauſa nõ
cauerur dam-
ni infecti.