DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0053
IOl
a
b
aliquod inter
l ſubaudi illud.
Qua Qudam duas domos habebat ſeparatas, ita quod
ſtitium ſiue interuallum erat inter vtramque do-
mum, & in eo ſpatio conclaue erat: & de vtraque domo iter erat
d conclaue. poſtea dominus clauſit vnum oſtium conclauis: &
De aqua, & aque pluuiæ arcendæ.
102
y Habeat. hlc conſtituitur ſeruitus..
2 Superpoſita.Ex hoc apparet quod alicui connexa erat Sed
quid ſi aditum habeat aliunde? Reſp. adhuc idem, ſi a modô ſit a Duas domos
connexum domui vendit. & facit j. vti poſſil ſi duo.S. Labeo. &
S. ſed & ſi. & S.ad l. Aquill.quemadmodum. Arg. contra j de acqu.
totum conclaue con-
uertit ad vſum alterius
domus. cõclaue totum
erit illius domus ad
cuius vſum conuerſum
eſt.R. Et dicitur cõcla-
ue a, locus quidam ſe-
cretior in domo vel
extra domum, vt hîc
erat conſtructus: ad
quem non niſi per plu-
res claues peruenitur.
& ideô conclaue dici-
tur œdium, quia de e0
conclaui iter erat ad
vtramque domum.
c Binarum. Quidã
habebat duas ades, in
medio quar erat cu-
ria, cuius vſus erat cõ-
munis vtriuſque do-
mus. dominus vertit
vſum conclauis ad vnã
domum tantum, & re-
cluſit ita, quod nõ po-
teſt ex alia habere adi-
tum. poſtea forté ven-
Vod a conclaue P bina-
rum e dium dominus ex
aliis edibus in aliarum vſum con-
uertit: non ſolûm ſi contignatio
qua id ſubſtinebitur, orietur ex
parte earum ædium in quarum
vſum cõuerſum erit, earum fiete:
ſed etiam ſi tranſuerſa contigna-
tio a tota in aliarum ædium pa-
rieribus ſedebit. Sed & Labeo in
libris poſteriorum ſcribit b, bina-
rum dium dominum vtriſque l
porticum ſuperpoſuiſſe , inque
eam l aditu ex alteris dibusl
dato, alteras œdes ſeruitute
oneris porticus ſeruand P im-
poſita ? vendidiſſe. totamP por-
ticum earum dium eſſe quas re-
tinuiſſet, cum per lõgitudinem
vtriuſque domus extenſa F eſſet
tranſuerſæ contignationi qu ab
mus qua veniſſet , ſuſtineretur.
Nec tamen conſequens eſt, vt ſu-
perior pars ædificij, qua nulli?
coniuncta ſit, neque aditum aliü-
de habeat I, alterius ſit quã cuius
eſt id cui ſuperpoſita * eſt.
Domus non poteſt demoliri cauſa
negotiandi, ſed cauſa concedendi ad
opus publicum. BART.
XLVIII.MARCIANVS libro ſin-
gulari de Delatoribus .
I quis ad demoliendum ne-
Igotiandi cauſa vendidiſſe do-
mum, partémve domus, fuerit
conuictus: vt emptor & vendi-
tor, ſinguli pretium quo domus
diſtracta eſt, preſtent v, conſti-
tutum eſt ?. ad opus autem pu-
blicum d ſi transferat marmo-
ra, vel columnas, licitoS iure
L.inter eos.
habeo cõmuni
pariete diſtin-
cas. Vnam vẽ-
i.
rer. do l.adeo. S inſula. & do, paries fiet
ADDIT. commnnis. v.
Dic ſecõdûm Bart poſt Capolam de
Dyn. quod id operatur ſerut. vrbanorã.
hc c conuerſio vſus in
vnam dom facta per
parietem:arg.l. quod in
rerum. S. fi.S. de leg.j. &
l pradiis. S balneas.S. de
lega.ij. & l. Seiæ. S. Ty-
ranna. de fun. inſtruct.
qEt iſta lex poteſt in-
duci ad iſtam quſtio-
nem. Habebã domum
c. 44.
b Connexoru
cadẽ eſt ratio.
e Conuerſio
ſeu mutatio v¬
ſus quid ope-
retur.
Pariſiis, in qua ex vna
parte erat de parœcia
S. Benedicti, & ab alia
de parœcia S. Seuerini:
& habito in illa domo:
quœritur cuius parœ-
cianus ſum?Doctor di-
cunt quod d egodicor
eſſe de illa parecia ex
qua aditum habeo. per
hãcl. & l ſi cui ades. S. de
leg ii & dicto S. balneas.
I quis ad demolien-
dum) CASVS. Si
didit vnam domum.
quœritur cuius debeat
eſſe conclaue? Reſpon.
quod eſt illius domus, ad cuius vſum eſt conuerſum conclaue. i.
camera. & hoc eſt verum, ſiue ſuſtineatur ab ea domo in cuius v¬
ſum eſt cõuerſum, ſiue totum ab alia, ſiue pro parte ab vna, & pro
parte ab alia. hoc autem probatur tali ſimili quod inducit Labeo
in libro poſteriorum. Ecce Quidam duas domos habebat que ali-
quantulum diſtabant; vtriſque ſuperimpoſuit porticumita quod
erat in confinlo illarum. poſt incluſit aditionem illius domus:ita
quod non poterat iri ad porticum ex ea vendidit domum que nõ
habebat aditum ad porticum, & impoſuit ſeruitutem venditæ do-
mui, vt deberet ſuſtinere onus porticus prædict. quæritur cuius
ſit porticus? Reſpon quodeſt illius domus quam retinuit. ſ. quæ
habet aditum ad porticum. hec autem portieus extenſa erat per
longitudinem vtriuſque, & ſuſtinebatur ad vtraque etiam in pa-
rietibus domus que veniſſet. ſi tamen domus vendita habeat ſupe-
riorem partem à porticu ſ. qu non eſt connexa cum porticu, eſt
illius cuius & ſolum, id eſt, emptoris: & hoc verum eſt ſi non ha-
beat ex aliqua parte aditum. Si autem quaratur ad quid poſita fue-
rit hæc lex:reſpon, quia expedit ſcire quis eſſet dominus.
d JId. ſcilicet conclaue.
e Earum fiet. in quarum vſum ſpecialiter eſt conuerſum.
f Contignatio.. conclaue. qu ided dicitur tranſuerſa: quia
licèt conclaue porrigatur in longum, tamen tigna ponuntur ex
tranſuerſo, non in directum, licet ſecus ſit in quibuſdam ſubtili-
bus lignis, ſicut quotidie in domibus fieri videmus quas appellant
lambricas b. 5 Sed quid ad hunc titulum? Reſp. quia hic tit tra-
ctat de ſuggrundis: vnde ad vltimam partem rubric ſpectat.
2. Vel melius, quia ille per cuius domum camera inferior habet
aditum, nomine cameræ. i. conclauis ruentis, de damno infecto
cauere debet vicino, eidémque emptori alterius domus cuius o¬
ſtium eſt clauſum. & facit S. de ſeruit vrb. pradi. l. Olympico. & S. de
leg. ij-l pradiis. S. pen-in fin
a 5 Si contignatio Vide l.ſi cui adesS. de leg.3.cuius ſpecies huic
ſimilis eſt, niſi quod agitur de conclaui poſito ſuper contignatio-
ne: in illa, de poſito ſuper concameratione. CVIAC.
Scribit. narrando factum, & ſoluendo quaeſtionem.
h. J Vtriſque. dibus.
Superpoſuiſſe.i. ſupra terram extra domum conſtruxiſſe ex
arte: quæ porticus dicitur Mœnianum.
Eam, porticum.
Edibus. ſ quas retinebat: & ſubaudi, tantum.
Alteras. quas vendebat.
Seruandæ. i. ſuſtinend.
Impoſita. eis ædibus quas hc vendebat.
Totam. nunc reſpondet.
Cum. id eſt, quamuis.
Extenſa. ſcilicet porticus.
J Parte. ſ. ſux porticus, hoc eſt ſuperiori & inferiori.hoc eſt
le vno capite ad aliud.
Domus. illius tantûm.
u J Veniſſet. ſcilicet porticus.
x Nullii neque domui non venditæ, neque porticui. eſt tamẽ
connexa domui vendite, & ſuperpoſita:vt in fine legis diciturnec
enim in aëre ſtare poſſet hoc ſuperpoſitum.
ff. Nouum.
vtraque parte? parietibus do-
ar
t ea
na
D0 e
e4LAA
e t
facit. quis vendat domum e¬
menti cauſa deſtruen-
di eã, & reuendendi ſingulas eius partes, & vendens hoc ſciebat:
vterque punitur. ſed ſi deſtruat cauſa vendendi marmora qua ibi
ſunt, vel columnas ad opus publicum faciendum, & vendat: bene
poteſt. FRANC. ACCVRS.
De delatoribus. delatores ſunt, qui fiſco deferunt caduca.
CVIAC.
2 Praſtent. fiſco ſeilicet. CVIAC.
a Conſtitutum eſt. vt C. de adi-pri l.iij. &S de legat j.l catera. Sed
contra S. de contra empt.l. ſenatus. vbi dicit emptorem teneri in du-
plum: hic in ſimplum tantum. Sol. ibi e praſtat emptor duplum
œrario, & à venditore exigitur ſimplum. ſ.pretium quod dedit. &
ſic ſinguli pretium quo domus diſtracta eſt, preſtant, ſecundu Ro.
2. Vel hic vterque ſciebat illicitum contractum:ibi emptor tan-
tûm. 3. Vel hic emptor ideô emit, vt his lapidibus emptis nego-
tiaretur & veditorideo vendidit,yt de pretis quuo ſuſtepir ſfni-
liter negotiareturquod quidem facere non licet. & vterque penã
patitur ſupra veri tantin empror in delico deprehenditur. M.
4. Vel verius hic non erat res tradita emptori adhuc.
J Ad opus publicum. Vide ſcripta ad l catera.S. de leg.j & ad l.
ij. C. de adific. priuat. CVIAc.
b Tansferat. id eſt, vendat.....
c Licito vt &S. de leg.jl. catera. S. ſi duobus.
DE AQVA, ET AQVE PLVVIE, &c.
Id eſt aqua pluuiali arcenda. Et nota quod quidam ita habent
rubricam: De aqua, & aqua pluuia arcenda. ſic enim Ro. ſcripſit j. ſi
prius. in prin. & s. placuit. vbi tractatur de alia aqua quam de plu-
uiali. & tractatur ibi de aqua non pluuiali arcenda, quando & quib.
& à quibus & qualiter ſit concedenda: quod dic vt j.eo. l. ſi prius.
vſque in finem legis. & l.in concedendo. & l.in diem. & lſi auté.
vſque in finem legis. Item qui poſſunt experiri hac actione aqua plu-
uiæ arcenda: & contra quos. Item quod ſit iudicis officium: quod dic vt
J. e...2. S. Caſſius. vſque in fi. legis. ACCVRS.
Icui.JCASVS. Si opus in fundo tuo feciſti propter
d Domicilium-
in ea parœcia
habere dici-
mur ad quam
aditum ex æ¬
dibus noſtris,
magis cõmu-
nem & vſitatſi
habemus.
e Pœna dom
demolientis &
vendentis ne-
goriãdi cauſa.
i quod aqua pluuialis det in rebus meis damnum, age-
re poſſum ego contra te actione aquæ pluuiæ arcend vt auer-
tatur aqua. Secundô dicit quid ſit aqua pluuia. Tertiô dicit quod
hc actio locum habet damno nondum dato, opere tamen iam
facto ex quo timeo damnum. TOTIENS. Tunc habet lo-
cum hæc actio, quando feciſti opus in fundo tuo, per quod
aqua pluuialis aliter fluit quâm ex natura ſoleret: & dat mihi
damnum quod ante non faciebat. & ponit exempla qualiter dat
damnum. ſi enim & ante hoc opus idem damnum habebam,
non habet locum hec actio. (NERATIVS. Inter meum &
tuum pradium erat palus, veniebat aqua in meumagrum: & ſic
longiſſimis temporibus ſuſtinui. tandem ego feci fortem ripam
meo pradio, & ſic palude creſcente ex aqua pluuiali, aqua non
poterat intrare meum prædium vt ſolebat.intrauit pradium tuum.
& aliorum vicinorum. Dicitur quod tu & vicini poſſunt agere
contra me act. aquæ pluui arcende, per quam compellar de-
D 2 ſtruere
a
b
aliquod inter
l ſubaudi illud.
Qua Qudam duas domos habebat ſeparatas, ita quod
ſtitium ſiue interuallum erat inter vtramque do-
mum, & in eo ſpatio conclaue erat: & de vtraque domo iter erat
d conclaue. poſtea dominus clauſit vnum oſtium conclauis: &
De aqua, & aque pluuiæ arcendæ.
102
y Habeat. hlc conſtituitur ſeruitus..
2 Superpoſita.Ex hoc apparet quod alicui connexa erat Sed
quid ſi aditum habeat aliunde? Reſp. adhuc idem, ſi a modô ſit a Duas domos
connexum domui vendit. & facit j. vti poſſil ſi duo.S. Labeo. &
S. ſed & ſi. & S.ad l. Aquill.quemadmodum. Arg. contra j de acqu.
totum conclaue con-
uertit ad vſum alterius
domus. cõclaue totum
erit illius domus ad
cuius vſum conuerſum
eſt.R. Et dicitur cõcla-
ue a, locus quidam ſe-
cretior in domo vel
extra domum, vt hîc
erat conſtructus: ad
quem non niſi per plu-
res claues peruenitur.
& ideô conclaue dici-
tur œdium, quia de e0
conclaui iter erat ad
vtramque domum.
c Binarum. Quidã
habebat duas ades, in
medio quar erat cu-
ria, cuius vſus erat cõ-
munis vtriuſque do-
mus. dominus vertit
vſum conclauis ad vnã
domum tantum, & re-
cluſit ita, quod nõ po-
teſt ex alia habere adi-
tum. poſtea forté ven-
Vod a conclaue P bina-
rum e dium dominus ex
aliis edibus in aliarum vſum con-
uertit: non ſolûm ſi contignatio
qua id ſubſtinebitur, orietur ex
parte earum ædium in quarum
vſum cõuerſum erit, earum fiete:
ſed etiam ſi tranſuerſa contigna-
tio a tota in aliarum ædium pa-
rieribus ſedebit. Sed & Labeo in
libris poſteriorum ſcribit b, bina-
rum dium dominum vtriſque l
porticum ſuperpoſuiſſe , inque
eam l aditu ex alteris dibusl
dato, alteras œdes ſeruitute
oneris porticus ſeruand P im-
poſita ? vendidiſſe. totamP por-
ticum earum dium eſſe quas re-
tinuiſſet, cum per lõgitudinem
vtriuſque domus extenſa F eſſet
tranſuerſæ contignationi qu ab
mus qua veniſſet , ſuſtineretur.
Nec tamen conſequens eſt, vt ſu-
perior pars ædificij, qua nulli?
coniuncta ſit, neque aditum aliü-
de habeat I, alterius ſit quã cuius
eſt id cui ſuperpoſita * eſt.
Domus non poteſt demoliri cauſa
negotiandi, ſed cauſa concedendi ad
opus publicum. BART.
XLVIII.MARCIANVS libro ſin-
gulari de Delatoribus .
I quis ad demoliendum ne-
Igotiandi cauſa vendidiſſe do-
mum, partémve domus, fuerit
conuictus: vt emptor & vendi-
tor, ſinguli pretium quo domus
diſtracta eſt, preſtent v, conſti-
tutum eſt ?. ad opus autem pu-
blicum d ſi transferat marmo-
ra, vel columnas, licitoS iure
L.inter eos.
habeo cõmuni
pariete diſtin-
cas. Vnam vẽ-
i.
rer. do l.adeo. S inſula. & do, paries fiet
ADDIT. commnnis. v.
Dic ſecõdûm Bart poſt Capolam de
Dyn. quod id operatur ſerut. vrbanorã.
hc c conuerſio vſus in
vnam dom facta per
parietem:arg.l. quod in
rerum. S. fi.S. de leg.j. &
l pradiis. S balneas.S. de
lega.ij. & l. Seiæ. S. Ty-
ranna. de fun. inſtruct.
qEt iſta lex poteſt in-
duci ad iſtam quſtio-
nem. Habebã domum
c. 44.
b Connexoru
cadẽ eſt ratio.
e Conuerſio
ſeu mutatio v¬
ſus quid ope-
retur.
Pariſiis, in qua ex vna
parte erat de parœcia
S. Benedicti, & ab alia
de parœcia S. Seuerini:
& habito in illa domo:
quœritur cuius parœ-
cianus ſum?Doctor di-
cunt quod d egodicor
eſſe de illa parecia ex
qua aditum habeo. per
hãcl. & l ſi cui ades. S. de
leg ii & dicto S. balneas.
I quis ad demolien-
dum) CASVS. Si
didit vnam domum.
quœritur cuius debeat
eſſe conclaue? Reſpon.
quod eſt illius domus, ad cuius vſum eſt conuerſum conclaue. i.
camera. & hoc eſt verum, ſiue ſuſtineatur ab ea domo in cuius v¬
ſum eſt cõuerſum, ſiue totum ab alia, ſiue pro parte ab vna, & pro
parte ab alia. hoc autem probatur tali ſimili quod inducit Labeo
in libro poſteriorum. Ecce Quidam duas domos habebat que ali-
quantulum diſtabant; vtriſque ſuperimpoſuit porticumita quod
erat in confinlo illarum. poſt incluſit aditionem illius domus:ita
quod non poterat iri ad porticum ex ea vendidit domum que nõ
habebat aditum ad porticum, & impoſuit ſeruitutem venditæ do-
mui, vt deberet ſuſtinere onus porticus prædict. quæritur cuius
ſit porticus? Reſpon quodeſt illius domus quam retinuit. ſ. quæ
habet aditum ad porticum. hec autem portieus extenſa erat per
longitudinem vtriuſque, & ſuſtinebatur ad vtraque etiam in pa-
rietibus domus que veniſſet. ſi tamen domus vendita habeat ſupe-
riorem partem à porticu ſ. qu non eſt connexa cum porticu, eſt
illius cuius & ſolum, id eſt, emptoris: & hoc verum eſt ſi non ha-
beat ex aliqua parte aditum. Si autem quaratur ad quid poſita fue-
rit hæc lex:reſpon, quia expedit ſcire quis eſſet dominus.
d JId. ſcilicet conclaue.
e Earum fiet. in quarum vſum ſpecialiter eſt conuerſum.
f Contignatio.. conclaue. qu ided dicitur tranſuerſa: quia
licèt conclaue porrigatur in longum, tamen tigna ponuntur ex
tranſuerſo, non in directum, licet ſecus ſit in quibuſdam ſubtili-
bus lignis, ſicut quotidie in domibus fieri videmus quas appellant
lambricas b. 5 Sed quid ad hunc titulum? Reſp. quia hic tit tra-
ctat de ſuggrundis: vnde ad vltimam partem rubric ſpectat.
2. Vel melius, quia ille per cuius domum camera inferior habet
aditum, nomine cameræ. i. conclauis ruentis, de damno infecto
cauere debet vicino, eidémque emptori alterius domus cuius o¬
ſtium eſt clauſum. & facit S. de ſeruit vrb. pradi. l. Olympico. & S. de
leg. ij-l pradiis. S. pen-in fin
a 5 Si contignatio Vide l.ſi cui adesS. de leg.3.cuius ſpecies huic
ſimilis eſt, niſi quod agitur de conclaui poſito ſuper contignatio-
ne: in illa, de poſito ſuper concameratione. CVIAC.
Scribit. narrando factum, & ſoluendo quaeſtionem.
h. J Vtriſque. dibus.
Superpoſuiſſe.i. ſupra terram extra domum conſtruxiſſe ex
arte: quæ porticus dicitur Mœnianum.
Eam, porticum.
Edibus. ſ quas retinebat: & ſubaudi, tantum.
Alteras. quas vendebat.
Seruandæ. i. ſuſtinend.
Impoſita. eis ædibus quas hc vendebat.
Totam. nunc reſpondet.
Cum. id eſt, quamuis.
Extenſa. ſcilicet porticus.
J Parte. ſ. ſux porticus, hoc eſt ſuperiori & inferiori.hoc eſt
le vno capite ad aliud.
Domus. illius tantûm.
u J Veniſſet. ſcilicet porticus.
x Nullii neque domui non venditæ, neque porticui. eſt tamẽ
connexa domui vendite, & ſuperpoſita:vt in fine legis diciturnec
enim in aëre ſtare poſſet hoc ſuperpoſitum.
ff. Nouum.
vtraque parte? parietibus do-
ar
t ea
na
D0 e
e4LAA
e t
facit. quis vendat domum e¬
menti cauſa deſtruen-
di eã, & reuendendi ſingulas eius partes, & vendens hoc ſciebat:
vterque punitur. ſed ſi deſtruat cauſa vendendi marmora qua ibi
ſunt, vel columnas ad opus publicum faciendum, & vendat: bene
poteſt. FRANC. ACCVRS.
De delatoribus. delatores ſunt, qui fiſco deferunt caduca.
CVIAC.
2 Praſtent. fiſco ſeilicet. CVIAC.
a Conſtitutum eſt. vt C. de adi-pri l.iij. &S de legat j.l catera. Sed
contra S. de contra empt.l. ſenatus. vbi dicit emptorem teneri in du-
plum: hic in ſimplum tantum. Sol. ibi e praſtat emptor duplum
œrario, & à venditore exigitur ſimplum. ſ.pretium quod dedit. &
ſic ſinguli pretium quo domus diſtracta eſt, preſtant, ſecundu Ro.
2. Vel hic vterque ſciebat illicitum contractum:ibi emptor tan-
tûm. 3. Vel hic emptor ideô emit, vt his lapidibus emptis nego-
tiaretur & veditorideo vendidit,yt de pretis quuo ſuſtepir ſfni-
liter negotiareturquod quidem facere non licet. & vterque penã
patitur ſupra veri tantin empror in delico deprehenditur. M.
4. Vel verius hic non erat res tradita emptori adhuc.
J Ad opus publicum. Vide ſcripta ad l catera.S. de leg.j & ad l.
ij. C. de adific. priuat. CVIAc.
b Tansferat. id eſt, vendat.....
c Licito vt &S. de leg.jl. catera. S. ſi duobus.
DE AQVA, ET AQVE PLVVIE, &c.
Id eſt aqua pluuiali arcenda. Et nota quod quidam ita habent
rubricam: De aqua, & aqua pluuia arcenda. ſic enim Ro. ſcripſit j. ſi
prius. in prin. & s. placuit. vbi tractatur de alia aqua quam de plu-
uiali. & tractatur ibi de aqua non pluuiali arcenda, quando & quib.
& à quibus & qualiter ſit concedenda: quod dic vt j.eo. l. ſi prius.
vſque in finem legis. & l.in concedendo. & l.in diem. & lſi auté.
vſque in finem legis. Item qui poſſunt experiri hac actione aqua plu-
uiæ arcenda: & contra quos. Item quod ſit iudicis officium: quod dic vt
J. e...2. S. Caſſius. vſque in fi. legis. ACCVRS.
Icui.JCASVS. Si opus in fundo tuo feciſti propter
d Domicilium-
in ea parœcia
habere dici-
mur ad quam
aditum ex æ¬
dibus noſtris,
magis cõmu-
nem & vſitatſi
habemus.
e Pœna dom
demolientis &
vendentis ne-
goriãdi cauſa.
i quod aqua pluuialis det in rebus meis damnum, age-
re poſſum ego contra te actione aquæ pluuiæ arcend vt auer-
tatur aqua. Secundô dicit quid ſit aqua pluuia. Tertiô dicit quod
hc actio locum habet damno nondum dato, opere tamen iam
facto ex quo timeo damnum. TOTIENS. Tunc habet lo-
cum hæc actio, quando feciſti opus in fundo tuo, per quod
aqua pluuialis aliter fluit quâm ex natura ſoleret: & dat mihi
damnum quod ante non faciebat. & ponit exempla qualiter dat
damnum. ſi enim & ante hoc opus idem damnum habebam,
non habet locum hec actio. (NERATIVS. Inter meum &
tuum pradium erat palus, veniebat aqua in meumagrum: & ſic
longiſſimis temporibus ſuſtinui. tandem ego feci fortem ripam
meo pradio, & ſic palude creſcente ex aqua pluuiali, aqua non
poterat intrare meum prædium vt ſolebat.intrauit pradium tuum.
& aliorum vicinorum. Dicitur quod tu & vicini poſſunt agere
contra me act. aquæ pluui arcende, per quam compellar de-
D 2 ſtruere