DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0089
guitur.
Ceſſio non
expirat morte
cedentis.
e Procurator
in rem
morte conſti-
tuentis nõ re-
uocatur.
ſuam
173
aS In nominibus id eſt, actionibus.
In numerato, in pecunia. AcCVRS.
e 5
d
finitur: vt Cod.
de aſ & obl l ſ quidé
S. de pecu. l. ſi Sticho.
ſ s d peuſent ceſa,
& ſic facta procuratios
in rem ſuã: vt C de do-
na.lillã. vnde cautè di-
cit concedere d, nõ ce-
dere. & ſic no concedo,
ſed non cedo, ſecúdum
d Concedere? Bul. Vel ſi diceres hic
& cedere dif-
ferunt.
Ceſſio eſt lo-
co traditionis.
Donatio fit
hodie eriã nu-
do pactoolim
interueniente
ſtipulatione
vel traditione.
g Tradi pro-
prié non poſ-
fuiſſe ceſſionem: dices
nõ finiri morte, & quod
dicit in fi. dic ſtricto
iure. ſecus de quitate,
ſecundû Ir. per dl. illã.
& quia nõ eſt traditio,
ſed ceſſio e eſſet loco
traditionis:non dicitur
nulla, quaſi nudo pacto
facta. Ité eſt ſecuda ra-
tio:quia tempore l hu-
ius legis non fiebat do-
natio nudo pacto, ſed
ita, ſi interueniret ſti-
pulatio, vel traditio:
quæ traditiog in nomi-
nibus fieri nõ poterat:
ſunt nomina vt j. de adqui poſll poſſi-
& incorpora-
lia.
h Nomen pro
debitore ipſo.
à Donans rem
donatam ante
eius traditio-
nem poteſt al-
teri obligare.
4 Donatione
facta licet res
donata oblige-
tur, non tamen
reuocatur do-
natio.
lDonatio qua
ab initin te-
nuit, per obli-
gatione m rerû
ipſarum non
reuocatur.
m Qua ab ini-
tio non tenue-
runt facilius
reuocãtur, quã
qu tenuerut.
n Preteriti na-
ti & poſthumi
differentia eſt.
Priore caſu,
ipſo iure non
valet teſtamẽ-
ti ita vt prete-
rito moriente
in vita patris
teſtamentum
ipſum nõ con-
ualeſcat: po-
ſteriore, valet,
licet natiuita-
te poſthumi
rupatur-Quin
natiuitate po-
deri in princ. ſed corpo-
ralium ſic:que videtur
fieri etiã ſi apud libertũ
erant res tépore emiſſa
epiſtolœ: vt j. de adqui.
redo. l.qua ratione. S.in-
terdum. & S e.labſenti.
quod nõ ſic eſſe poteſt
in corporalib. hodie
auté hec ſecunda ratio
non obeſſet: vt C.e.l. ſi
quis argentum. S. pe. Itẽ
non eſt contra quod ſi-
gnatur C.de iur. dot. l.ij.
uia ibi donatarius eſt
ſtipulatus à nomine h,
i.à debitore.AcCVRS.
e Donauit quantum
ad deſtinatioem.
f Obligauit. quod vt
pote dominus facere
potuit iſte donans.
g Perfectã. maximè
ea ratione quia poſtea
ini vacuã poſſeſſioné
induxit. ſed & idem di-
cã & ſi hoc nõ feciſſet.
nã donatione facta,
licet poſtea obliget, nõ
reuocat eã per hoc: vt
arg. C. de leg. l. iij. Inſt.
de leg. S. ſi rem ſuam.
ſed perſonaliter tãtum
ageretur: vt C. de dona.
lſi quis argenti. S pe. &
C. de rei vind. l. ſeruum.
Sed videtur l reuocari
per obligationẽ: vtS.
de dona. inter virum &
vxor. l cum hic ſtatus.S.
ſi maritus. & C. de do-
ſthumi rumpi- nat.inter vir. & vxo.l ſi
tur vr poſthu-
mo patre viuo
moriente te-
ſtamẽtum re-
conualeſcat.
* Donati
cauſa mortis
quid.
* Donatio
admodum cõ-
Paretur.
maritus que ſunt cõtra.
Sol. illa odioſa, hæc fa-
uorabilis, quod nõ pla-
cet, quod illa ſit odioſa:
vt S. de do inter vi. &
An vtriſque. id eſt vtrique...
Portionibus ſ.in nominib. non enim per talem epiſtolã alr-
uid fuit quaſit liberto in nominib. & eſt ratio:quia huius mã-
aMandatum datuma per epiſtolam
morte extin- morte
XxxV. SCAVOLA libro trigenſimo-
primo Digestorum.
Deum quem manumiſerat,
epiſtulam miſit in hæc ver-
ba: Titius Sticho liberto ſuo ſalutem.
Cùm te manumiſerim: peculium quo-
que tuum omne, quidquid habes tam
in nominibus , quam in rebus mo-
uentibus, ſiue in numerato P, nec ti-
bi concedere, hac epistola manu mea
ſcripta notum tibi facio. Eundem li-
bertum teſtamento ex beſſe ſcri-
pſit heredem, Sempronium ex
triente: nec peculium Sticho le-
gauit, nec actiones preſtari iuſſit.
queſitum eſt, vtrum in aſſem Sti-
cho actio detur eorundem nomi-
num que in peculio habuit: an
vtriſque heredibus pro portio-
nibus hereditariis. Reſpondit, ſe-
cundum ea que proponerentur,
vtriſque heredibus pro heredita-
riis portionibus d competere.
Per ignoratia non reuocatur dona-
tioſed res tranſit cu ſua cauſa. BAR.
1. Lucius Titius fundum
Mœuiæ donauit, & ante tradi-
tionem eundẽ fundum poſt dies
paucos Seio pignori obligauitf,
& intra dies triginta Mœuiam in
vacuam poſſeſſionem eiuſdẽ fun-
di induxit quaro an donatio per-
fecta ſit. Reſpondit, ſecundum
ea que proponerentur, perfe-
ctam B eſſe: verum creditorem
firmam pignoris obligationem
habere h.
Conuentio per quam abſenti quæ-
ritur actio, perficit donationem ſicut
traditio.BART.
2. Auia ſub nomine Labeo-
nis nepotis ſui mutuã pecuniam
dedit i: & vſuras ſemper cepit:
& inſtrumenta debitorum à La-
beone l recepit, quæ in heredi-
tate eius l inuenta ſunt. quro,
an donatio perfecta eſſe videa-
tur. Reſpondit, cum debitor La-
beoni obligatus eſſet, perfe-
ctam donationem eſſe.
DE MORTIS CAVSA
DONATIONIBVS, ET
capionibus.
TITVLVS VI.
Donatio cauſa mortis eſt liberalitas qua
ita fit vt non niſi morte donatoris confir-
metur*. qua de cauſa T legata compara-
tur, & donatario res ita donata mortuo
vxo.l. ſi id quodS ſi quas. Sed illa eſt ſol quia haec tenuit ab initio,
illa nõ:vnde facilius m illa reuocatur quam hac: ſic poteſt notari
cauſa mortis ex duabus legibus. Nã prterito nato, id eſt illo qui iã eſt natus,
legato quem- ipſo iure nõ tener teſtamentum, & etiam ſi decedat viuo patre, nõ
confirmatur. Sed prœterito poſthumo valet teſtamentum: & licèt
eius natiuitate rumpatur:ſi viuo patre decederet, reconualeſcit: vt
ff. Nouum.
De mortis cauſa donat. & capio.
174
Insti. de exhe. libe in prin. & S. de iniusto testa.l posthumus.
h
Habere. quia tranſiuit cum ſua cauſa: & S.de pigno, actiol.
ſi conuenerit ſi fundus. & C. de distr pig. l ſi debitor. & C. de donat.
inter vi. & vxol ſi quidem. AcCVRS.
i 4 Pecuniam dedit. ſ.nomine eius: & ſic quſiuit certi condict.
donatore ipſo iure adquiritur etiam ſi tra-
dita à defuncto non fuerit. l. ij. de publ. in
rem act. & pœnitentia reuocatur. ſicut le-
gatum, & l. Falcidia minuitur, & ſi res tra-
dita non ſit à donatore, interdicto Quod
légatorum continetur. Continetur etiam
actione Fabiana. Mortis * cauſa capio le-
gato non comparatur. i.adquiſitio qua pro-
pter mortem alterius obueniens alio nomine
non appellatur, vt ſi moriens legauerit Titio
fundum ſub conditione ſi dederit Gaio de-
cem, eam pecuniam Gaius capit mortis
cauſa, non iure legati vel fideicommiſſi vel
donatione mortis cauſa, hac enim peti poſ-
ſunt mortis cauſa capionis petitio nõ eſt, &
ex his Falcidia detrahitur, non ex mortis
cauſa capione, atque ideo male in l. in
quartam, ad l. Fal. Sed & quod implenda
conditionis cauſa fideicommiſſum heredi
datur, &c. Diuerſa enim hac ſunt, Fidei-
commiſſum & mortis cauſu capio, nec ca-
dere ſimul in eandem ſpeciem poſſunt, ac
praterea verſus ille npiſopos eſt. Cv-
IAC.
Nota quod ille qui donat cauſa
mortis, vult quod donatio non habeat
effectum ſe viuente, ſed demum eo
mortuo viuente donatario. PAV. DE
CAST.
1. MARCIANVS lib. 9. Inſtitutionum.
Ortis cauſa dona-
tio eſt, cù quis ha-
bere ſe vultt, quam
, eum cui donat: ma-
giſque eum cui do-
nat, quàm heredem ſuumP.
1. 5 Sic & apud Homerum
Telemachus donat Piræo .
Licet ista lex ponit tres ſpecies
donationis: poſſunt tamen reduci
ad duas principales. PAVL. DE
CAST.
II. VLPIANVS lib. 32. ad Sabinum.
Vlianus libro ſeptimodecimo
IDiteſtorn tres eſſe ſpecies
mortis cauſa donationú ait. Vnã,
cum quis nullo praſentis periculi
metu conterritus, ſed ſola co-
gitatione * mortalitatis donatP.
Aliam eſſe ſpeciem mortis cauſa
donationum ait, cum quis immi-
nente periculo commotus ita do-
nat, vt ſtatim fiat accipientisP.
Tertium genus eſſe donationis
ait, ſi quis periculo motus non ſic
det, vt ſtatim faciat accipientis:
ſed tunc demum , cum mors
fuerit inſecuta.
Ista lex cum ſequentibus declarat
ſecundam ſpeciem donationis, de
qua in l. præcedenti. PAVLVS
DE CASTR.
directam:vt S, ſi cer. pe-
ta. l. certi condictio. S. ſi
nummos.
ALabeone. aliàs
ad Labeonem. i.ad La-
beonis vtilitatem, &
eius nomine, vt dixi,
animo donandi.
l Eius aui, vel La-
beonis.
m 5 Perfectam. vt S.
eol ſi pater. in princ. &
l. donationes S ſpecies. &
arg.j.tit.j. l. mortis cau-
ſa. S. Titia chirographa.
& S. de negot.geſt. l. Ne-
ſennius circa fin. vbi di-
cit, maximé ſi etiam in
ratione, &c. Sed argu.
contra. S.eo.l nuda. Sed
hîc non eſt nuda. Acc.
DE MORTIS
CAVSA DONAT.
& capionibus.
Dixit de donatione
inter viuos, nunc de ea
qua fit cauſa mortis.
MOrtiseauſalla.
SVS. Donatio
cauſa mortis dicitur,
quando id quod dono,
volo magis habere pro
me, quam eum cui do-
no: & magis eú quam
heredé meum. FRANC.
AccVR.
n Quàm heredem
ſuumvt & j. e. l. ſena-
tus.S.j. & Inſt. de don.S.
j. Sed nonne hoc
idé eſt in legato? Cer-
te ſic:vt S.de condit. &
demon. l.ſi quis eum. vn-
de vt hicadifferat à le-
gato, dic tradendo in
vita, vel obligando-ſe
legatario nam tunc eſt
donatio cauſa mortis.
at quãdo nullum iſto-
rum eſt, dicitur legati:
ne attenta ratione hu-
iusl non differat à le-
gato: vt plene not. jeol.
Marcellus. S. Paulus.
OVVianus. J. Mortali-
tatis donat. & hœc
ſecundum P. non re-
uocatur.
p S Accipientis. ſed re-
uocatur eo conualeſ-
cente: vt & S. tit jl. j.
S.item cum ipſe.
q Tunc demum. Sic
ergo actus morientis
pendet, & ſic eſt cõtra.
S. commu. prad. l.fi.in fi.
Soline lire pendet na
ſtatim tenet donatio,
ſed dominij tranſlatio
ſuſpenditur: vt & S.tit.
j.lijS.ſi pecuniã. At ibi
non pendet teneat vel
non. ex quo enim ce-
dit dies legatæ ſeruitu-
tis, ſtatim certum eſt cedat vtiliter, vel non:vtile ſit legatum, vel
non:quod non eſt ſi vnus ſocius imponat inter viuos ſeruitutem
rei communi: vt in princ. lLreceptum & ideô ibi dicit actum b vi-
uentium ſuſpendi, & non actum defunctorum.
Ortis cauſa. CASVS. Ille dicitur donare cauſa mortis, qui
Meinore inerniraris & per coſequens mortis donat vei qui
4 timet
* Mortis cauſa
capio quid, &
quemadmodû
a legato, mor-
tis cauſa do-
natione & fi-
deicommiſſo
differat, adde
l.38. inf-eod.
* Subaudi ma-
gis-idque Græ-
co dicendi ge-
nere. Aug. li. 4.
emend cap.8.
t Odyſſez ſci-
licet 17. circa
princ. verſ.77.
cum inquit,
moui S
iu, &c. vſ-
que ibi, i
é ù mit
pôvoo ne pu-
Tvou, &c.
id eſt, ipſum te
qui hac habes
ſui potius volo,
quã horũ quẽ-
uis, ſi ſorte his
ego mortẽ ma-
chinauero.
Suſpicione In-
ftit eo. S. que
opponitur
metui. l.meti.
ſuprà quod me-
tus cauſa.
a Mortis cauſa
donatio in
quibus diffe-
rat à legato &
fideicõmiſſo.
V glo.in l.2.
ſuprà de leg.
& ibid. Bald.
vbi inter cœte-
ra notat mor-
tis cau ſa do-
nationem, or-
dinatione ſua,
magis accede-
re contractui
quam vltim
voluntati: cõ-
fir matione,
ſubſiſtere ſine
aditione, & in
eo ſuperare
legata: effica-
cia, à legatis
ſuperari, cú ex
mortis cauſa
donatione nõ
cõpetat actio
ex teſtament
& hypotheca-
ria, licet tran-
ſeat dominii
recta via in
donatariû: in
iure vero ac-
creſcendi cõ-
parari legatis,
non meris cõ-
tractibus in
quibus cõiun-
ctio non parit
ius accreſcen-
di, niſi in vſu-
fructu. Hie ad-
de Manticam
Iltimarũ vo-
lunt. 12. vbi
tradit dona-
tionem cauſa
mortis differ-
re à teſtamen-
to, eſſe tamen
ſpeciẽ vltima
voluntatis, &
deſiderare
quinque te-
ſtes.
b Actus viuen-
tium ſuſpendi
poſſunt, non
morientium.
Ceſſio non
expirat morte
cedentis.
e Procurator
in rem
morte conſti-
tuentis nõ re-
uocatur.
ſuam
173
aS In nominibus id eſt, actionibus.
In numerato, in pecunia. AcCVRS.
e 5
d
finitur: vt Cod.
de aſ & obl l ſ quidé
S. de pecu. l. ſi Sticho.
ſ s d peuſent ceſa,
& ſic facta procuratios
in rem ſuã: vt C de do-
na.lillã. vnde cautè di-
cit concedere d, nõ ce-
dere. & ſic no concedo,
ſed non cedo, ſecúdum
d Concedere? Bul. Vel ſi diceres hic
& cedere dif-
ferunt.
Ceſſio eſt lo-
co traditionis.
Donatio fit
hodie eriã nu-
do pactoolim
interueniente
ſtipulatione
vel traditione.
g Tradi pro-
prié non poſ-
fuiſſe ceſſionem: dices
nõ finiri morte, & quod
dicit in fi. dic ſtricto
iure. ſecus de quitate,
ſecundû Ir. per dl. illã.
& quia nõ eſt traditio,
ſed ceſſio e eſſet loco
traditionis:non dicitur
nulla, quaſi nudo pacto
facta. Ité eſt ſecuda ra-
tio:quia tempore l hu-
ius legis non fiebat do-
natio nudo pacto, ſed
ita, ſi interueniret ſti-
pulatio, vel traditio:
quæ traditiog in nomi-
nibus fieri nõ poterat:
ſunt nomina vt j. de adqui poſll poſſi-
& incorpora-
lia.
h Nomen pro
debitore ipſo.
à Donans rem
donatam ante
eius traditio-
nem poteſt al-
teri obligare.
4 Donatione
facta licet res
donata oblige-
tur, non tamen
reuocatur do-
natio.
lDonatio qua
ab initin te-
nuit, per obli-
gatione m rerû
ipſarum non
reuocatur.
m Qua ab ini-
tio non tenue-
runt facilius
reuocãtur, quã
qu tenuerut.
n Preteriti na-
ti & poſthumi
differentia eſt.
Priore caſu,
ipſo iure non
valet teſtamẽ-
ti ita vt prete-
rito moriente
in vita patris
teſtamentum
ipſum nõ con-
ualeſcat: po-
ſteriore, valet,
licet natiuita-
te poſthumi
rupatur-Quin
natiuitate po-
deri in princ. ſed corpo-
ralium ſic:que videtur
fieri etiã ſi apud libertũ
erant res tépore emiſſa
epiſtolœ: vt j. de adqui.
redo. l.qua ratione. S.in-
terdum. & S e.labſenti.
quod nõ ſic eſſe poteſt
in corporalib. hodie
auté hec ſecunda ratio
non obeſſet: vt C.e.l. ſi
quis argentum. S. pe. Itẽ
non eſt contra quod ſi-
gnatur C.de iur. dot. l.ij.
uia ibi donatarius eſt
ſtipulatus à nomine h,
i.à debitore.AcCVRS.
e Donauit quantum
ad deſtinatioem.
f Obligauit. quod vt
pote dominus facere
potuit iſte donans.
g Perfectã. maximè
ea ratione quia poſtea
ini vacuã poſſeſſioné
induxit. ſed & idem di-
cã & ſi hoc nõ feciſſet.
nã donatione facta,
licet poſtea obliget, nõ
reuocat eã per hoc: vt
arg. C. de leg. l. iij. Inſt.
de leg. S. ſi rem ſuam.
ſed perſonaliter tãtum
ageretur: vt C. de dona.
lſi quis argenti. S pe. &
C. de rei vind. l. ſeruum.
Sed videtur l reuocari
per obligationẽ: vtS.
de dona. inter virum &
vxor. l cum hic ſtatus.S.
ſi maritus. & C. de do-
ſthumi rumpi- nat.inter vir. & vxo.l ſi
tur vr poſthu-
mo patre viuo
moriente te-
ſtamẽtum re-
conualeſcat.
* Donati
cauſa mortis
quid.
* Donatio
admodum cõ-
Paretur.
maritus que ſunt cõtra.
Sol. illa odioſa, hæc fa-
uorabilis, quod nõ pla-
cet, quod illa ſit odioſa:
vt S. de do inter vi. &
An vtriſque. id eſt vtrique...
Portionibus ſ.in nominib. non enim per talem epiſtolã alr-
uid fuit quaſit liberto in nominib. & eſt ratio:quia huius mã-
aMandatum datuma per epiſtolam
morte extin- morte
XxxV. SCAVOLA libro trigenſimo-
primo Digestorum.
Deum quem manumiſerat,
epiſtulam miſit in hæc ver-
ba: Titius Sticho liberto ſuo ſalutem.
Cùm te manumiſerim: peculium quo-
que tuum omne, quidquid habes tam
in nominibus , quam in rebus mo-
uentibus, ſiue in numerato P, nec ti-
bi concedere, hac epistola manu mea
ſcripta notum tibi facio. Eundem li-
bertum teſtamento ex beſſe ſcri-
pſit heredem, Sempronium ex
triente: nec peculium Sticho le-
gauit, nec actiones preſtari iuſſit.
queſitum eſt, vtrum in aſſem Sti-
cho actio detur eorundem nomi-
num que in peculio habuit: an
vtriſque heredibus pro portio-
nibus hereditariis. Reſpondit, ſe-
cundum ea que proponerentur,
vtriſque heredibus pro heredita-
riis portionibus d competere.
Per ignoratia non reuocatur dona-
tioſed res tranſit cu ſua cauſa. BAR.
1. Lucius Titius fundum
Mœuiæ donauit, & ante tradi-
tionem eundẽ fundum poſt dies
paucos Seio pignori obligauitf,
& intra dies triginta Mœuiam in
vacuam poſſeſſionem eiuſdẽ fun-
di induxit quaro an donatio per-
fecta ſit. Reſpondit, ſecundum
ea que proponerentur, perfe-
ctam B eſſe: verum creditorem
firmam pignoris obligationem
habere h.
Conuentio per quam abſenti quæ-
ritur actio, perficit donationem ſicut
traditio.BART.
2. Auia ſub nomine Labeo-
nis nepotis ſui mutuã pecuniam
dedit i: & vſuras ſemper cepit:
& inſtrumenta debitorum à La-
beone l recepit, quæ in heredi-
tate eius l inuenta ſunt. quro,
an donatio perfecta eſſe videa-
tur. Reſpondit, cum debitor La-
beoni obligatus eſſet, perfe-
ctam donationem eſſe.
DE MORTIS CAVSA
DONATIONIBVS, ET
capionibus.
TITVLVS VI.
Donatio cauſa mortis eſt liberalitas qua
ita fit vt non niſi morte donatoris confir-
metur*. qua de cauſa T legata compara-
tur, & donatario res ita donata mortuo
vxo.l. ſi id quodS ſi quas. Sed illa eſt ſol quia haec tenuit ab initio,
illa nõ:vnde facilius m illa reuocatur quam hac: ſic poteſt notari
cauſa mortis ex duabus legibus. Nã prterito nato, id eſt illo qui iã eſt natus,
legato quem- ipſo iure nõ tener teſtamentum, & etiam ſi decedat viuo patre, nõ
confirmatur. Sed prœterito poſthumo valet teſtamentum: & licèt
eius natiuitate rumpatur:ſi viuo patre decederet, reconualeſcit: vt
ff. Nouum.
De mortis cauſa donat. & capio.
174
Insti. de exhe. libe in prin. & S. de iniusto testa.l posthumus.
h
Habere. quia tranſiuit cum ſua cauſa: & S.de pigno, actiol.
ſi conuenerit ſi fundus. & C. de distr pig. l ſi debitor. & C. de donat.
inter vi. & vxol ſi quidem. AcCVRS.
i 4 Pecuniam dedit. ſ.nomine eius: & ſic quſiuit certi condict.
donatore ipſo iure adquiritur etiam ſi tra-
dita à defuncto non fuerit. l. ij. de publ. in
rem act. & pœnitentia reuocatur. ſicut le-
gatum, & l. Falcidia minuitur, & ſi res tra-
dita non ſit à donatore, interdicto Quod
légatorum continetur. Continetur etiam
actione Fabiana. Mortis * cauſa capio le-
gato non comparatur. i.adquiſitio qua pro-
pter mortem alterius obueniens alio nomine
non appellatur, vt ſi moriens legauerit Titio
fundum ſub conditione ſi dederit Gaio de-
cem, eam pecuniam Gaius capit mortis
cauſa, non iure legati vel fideicommiſſi vel
donatione mortis cauſa, hac enim peti poſ-
ſunt mortis cauſa capionis petitio nõ eſt, &
ex his Falcidia detrahitur, non ex mortis
cauſa capione, atque ideo male in l. in
quartam, ad l. Fal. Sed & quod implenda
conditionis cauſa fideicommiſſum heredi
datur, &c. Diuerſa enim hac ſunt, Fidei-
commiſſum & mortis cauſu capio, nec ca-
dere ſimul in eandem ſpeciem poſſunt, ac
praterea verſus ille npiſopos eſt. Cv-
IAC.
Nota quod ille qui donat cauſa
mortis, vult quod donatio non habeat
effectum ſe viuente, ſed demum eo
mortuo viuente donatario. PAV. DE
CAST.
1. MARCIANVS lib. 9. Inſtitutionum.
Ortis cauſa dona-
tio eſt, cù quis ha-
bere ſe vultt, quam
, eum cui donat: ma-
giſque eum cui do-
nat, quàm heredem ſuumP.
1. 5 Sic & apud Homerum
Telemachus donat Piræo .
Licet ista lex ponit tres ſpecies
donationis: poſſunt tamen reduci
ad duas principales. PAVL. DE
CAST.
II. VLPIANVS lib. 32. ad Sabinum.
Vlianus libro ſeptimodecimo
IDiteſtorn tres eſſe ſpecies
mortis cauſa donationú ait. Vnã,
cum quis nullo praſentis periculi
metu conterritus, ſed ſola co-
gitatione * mortalitatis donatP.
Aliam eſſe ſpeciem mortis cauſa
donationum ait, cum quis immi-
nente periculo commotus ita do-
nat, vt ſtatim fiat accipientisP.
Tertium genus eſſe donationis
ait, ſi quis periculo motus non ſic
det, vt ſtatim faciat accipientis:
ſed tunc demum , cum mors
fuerit inſecuta.
Ista lex cum ſequentibus declarat
ſecundam ſpeciem donationis, de
qua in l. præcedenti. PAVLVS
DE CASTR.
directam:vt S, ſi cer. pe-
ta. l. certi condictio. S. ſi
nummos.
ALabeone. aliàs
ad Labeonem. i.ad La-
beonis vtilitatem, &
eius nomine, vt dixi,
animo donandi.
l Eius aui, vel La-
beonis.
m 5 Perfectam. vt S.
eol ſi pater. in princ. &
l. donationes S ſpecies. &
arg.j.tit.j. l. mortis cau-
ſa. S. Titia chirographa.
& S. de negot.geſt. l. Ne-
ſennius circa fin. vbi di-
cit, maximé ſi etiam in
ratione, &c. Sed argu.
contra. S.eo.l nuda. Sed
hîc non eſt nuda. Acc.
DE MORTIS
CAVSA DONAT.
& capionibus.
Dixit de donatione
inter viuos, nunc de ea
qua fit cauſa mortis.
MOrtiseauſalla.
SVS. Donatio
cauſa mortis dicitur,
quando id quod dono,
volo magis habere pro
me, quam eum cui do-
no: & magis eú quam
heredé meum. FRANC.
AccVR.
n Quàm heredem
ſuumvt & j. e. l. ſena-
tus.S.j. & Inſt. de don.S.
j. Sed nonne hoc
idé eſt in legato? Cer-
te ſic:vt S.de condit. &
demon. l.ſi quis eum. vn-
de vt hicadifferat à le-
gato, dic tradendo in
vita, vel obligando-ſe
legatario nam tunc eſt
donatio cauſa mortis.
at quãdo nullum iſto-
rum eſt, dicitur legati:
ne attenta ratione hu-
iusl non differat à le-
gato: vt plene not. jeol.
Marcellus. S. Paulus.
OVVianus. J. Mortali-
tatis donat. & hœc
ſecundum P. non re-
uocatur.
p S Accipientis. ſed re-
uocatur eo conualeſ-
cente: vt & S. tit jl. j.
S.item cum ipſe.
q Tunc demum. Sic
ergo actus morientis
pendet, & ſic eſt cõtra.
S. commu. prad. l.fi.in fi.
Soline lire pendet na
ſtatim tenet donatio,
ſed dominij tranſlatio
ſuſpenditur: vt & S.tit.
j.lijS.ſi pecuniã. At ibi
non pendet teneat vel
non. ex quo enim ce-
dit dies legatæ ſeruitu-
tis, ſtatim certum eſt cedat vtiliter, vel non:vtile ſit legatum, vel
non:quod non eſt ſi vnus ſocius imponat inter viuos ſeruitutem
rei communi: vt in princ. lLreceptum & ideô ibi dicit actum b vi-
uentium ſuſpendi, & non actum defunctorum.
Ortis cauſa. CASVS. Ille dicitur donare cauſa mortis, qui
Meinore inerniraris & per coſequens mortis donat vei qui
4 timet
* Mortis cauſa
capio quid, &
quemadmodû
a legato, mor-
tis cauſa do-
natione & fi-
deicommiſſo
differat, adde
l.38. inf-eod.
* Subaudi ma-
gis-idque Græ-
co dicendi ge-
nere. Aug. li. 4.
emend cap.8.
t Odyſſez ſci-
licet 17. circa
princ. verſ.77.
cum inquit,
moui S
iu, &c. vſ-
que ibi, i
é ù mit
pôvoo ne pu-
Tvou, &c.
id eſt, ipſum te
qui hac habes
ſui potius volo,
quã horũ quẽ-
uis, ſi ſorte his
ego mortẽ ma-
chinauero.
Suſpicione In-
ftit eo. S. que
opponitur
metui. l.meti.
ſuprà quod me-
tus cauſa.
a Mortis cauſa
donatio in
quibus diffe-
rat à legato &
fideicõmiſſo.
V glo.in l.2.
ſuprà de leg.
& ibid. Bald.
vbi inter cœte-
ra notat mor-
tis cau ſa do-
nationem, or-
dinatione ſua,
magis accede-
re contractui
quam vltim
voluntati: cõ-
fir matione,
ſubſiſtere ſine
aditione, & in
eo ſuperare
legata: effica-
cia, à legatis
ſuperari, cú ex
mortis cauſa
donatione nõ
cõpetat actio
ex teſtament
& hypotheca-
ria, licet tran-
ſeat dominii
recta via in
donatariû: in
iure vero ac-
creſcendi cõ-
parari legatis,
non meris cõ-
tractibus in
quibus cõiun-
ctio non parit
ius accreſcen-
di, niſi in vſu-
fructu. Hie ad-
de Manticam
Iltimarũ vo-
lunt. 12. vbi
tradit dona-
tionem cauſa
mortis differ-
re à teſtamen-
to, eſſe tamen
ſpeciẽ vltima
voluntatis, &
deſiderare
quinque te-
ſtes.
b Actus viuen-
tium ſuſpendi
poſſunt, non
morientium.