DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0160
a Primum prn
meliori.
Vide de hac
l. lia Sentia
Angelum Po-
litia- mſſe. 84.
& Ale lib, di-
ſpun.2.c.21.
Mutus non
ſurdus, manu-
mittere po-
teſt.
Seruus an
relegari poſ-
ſit.
d An omnes
liberi, qui Ro-
ma ſunt.
315
Digeſtorum Liber xl. Tit ix.
316
2 5 Moriente emptore, ſic S. l.locatio. Sed arg contraj-de verb.iS Sub conditione vnuſquiſque enim ita videtur mihi legatus, ſi
velim: & ſic non poſſunt manumitti: vt J. eo. cum his. & S. de manu.
obliga centeſimis. S. fin.
b Prioremi. primam. vt & S de praſcri ver-l naturalis.S. at cum
do, qu ſtatim recipit interpretationem. Ioan. dicir primam i.?
meliorem. que illa ſit, dicit.
intra duos
menſes. Sic & in l. vlt.
C. de fideicom. liber. Vi-
de capit. 13. de praſcrip.
CVIAC.
QVIETA QVI-
bus manumiſſi, li-
beri non fiunt: & ad
legem Æliam Sen-
tiam.
Hic titulus quamdam
contrarietatem reſpicit
ad ſuperiorem: & ideo
hc ponitur.
c Eſus alias in-
cipit, vilita-
tis. & aliàs, Celſus.
d Surdum. Quidam
habent motus. Celſus.
& ſic de ſurdo tantum
dicit. alij habent mu-
tum, ſurdum, &c. & ſic
eſt contra. C. qui teſt.
fa. poſ l. diſcretis.j. re-
ſpon. Sol. hic ſepara-
tum P erat vitium: ibi
non. Vel hîc à principe
impetrauit: vtS de te-
ſtal ſi mutus. & facit S.
de teſta milil iij.
Eruo.J CASVS.
Iudex relegauit ſer-
uum propter delictum
ipſius ſerui. domi-
nus iſtum ſeruum ma-
numittit, non tenet
libertas. FRANc.
AccVRS.
e 5Libertas. poſt ſen-
tentiam ſeruum rele-
gatum, per ſententiam
iudicis dominus ma-
numiſit. non tenet li-
bertas:imô eſt ei poena
augenda: vt j. de pœ. l.
capitalium. S. in exuli-
bus. & facit J. de pœ. l.
fratres. Sed hc e pena
non videtur ſeruo con-
uenire: vt j. de accuſ. l.
bos accuſare. omnibus.
ux eſt contra Solu. de
ano hie iudex fecit.
Vel dic tenet quô ad
corporis cruciatum,
non quô ad ciuitatem,
cum non ſit ciuis. Vel
ſolue vt ibi. Item vide-
tur liber eo ipſo quodd
Romæ ſtat: vt S.de ſta.
homi.lin vrbe. quæ eſt
contra. Sol. vt ibi.
Ioptio.CASVS. Le-
Staueris mihi Fan-
ciſco vnum de ſeruis
tuis quem vellem. Vel
ſic: Simpliciter vnum
de ſeruis tuis ihi le-
gaueras, non expri-
mendo quem. interim
antequâm eligam, he-
res tuus non poteſt ali-
quem de illis ſeruis
moriente emptore? competit li-
bertas. ſi non appareat quid con-
uenerit, fauor priorem inducet
opinionem: id eſt, vt intra duos
menſes a, ſi ambo preſtô ſunt, tam
ſeruus quam emptor eius. Seruo
enim abſente, niſi emptor intra
quatuor menſes impoſuerit liber-
tatem, ex conſtitutionibus ad li-
bertatem eripitur.
QVIET AQVIBVS
manumiſſi liberi non fiunt:
[& Jad legem Eliam
Sentiam f.
TITVLVS IX.
Contrà manumiſſione liberi non fiunt
ſerui relegati ſi in vrbe morentur, & pi-
gnori dati, & qui à domino oxtorſerunt li-
bertatem, & qui teſtatoris vel venditoris
vel praſidis iuſſu prohibiti ſunt manumit-
ti, & ex lege Iulia manumiſſi à muliere
dimiſſa & adulteri rea intra ſexageſimum
diem, & ex lege Elia Sentia manumiſſi à
minore xx. annis oitra concilium, & ma-
numiſſi in fraudem creditorum vel patro-
norum. Sed & alia legis Eliæ Sentia ca-
pita notantur in hoc tit. vt ius patronatus
quod ex lege Iulia & Papia venit amitta-
tur, ſi patronus libertam iureiurando adi-
gat, vel ſi ſtipuletur ab ea ne nubat. idém-
que ſi libertum. vel ſi obligauerit ſibi liber-
tum aut libertam in hoc vt operarum
mercedem acciperet, vt ſit actio ingrati ad-
uerſus libertos. Quinque igitur ad ſum-
mam, & tria poſteriora repetita ex lib.37.
tit. pen. & vlt. Sed & magna pars huius
tituli repetita videtur ex primo, niſi quod
hic aliquando amplius explicatur, qui &
quibus ex cauſis manumittere non poſſunt.
CVIAC.
I.VLPFANVS libro primo ad
Sabinum.
Elſus libro duode-
cimo Digeſtorum
tus ſurdum ita na-
tum manumittere
I I. IDEM libro tertio ad
Sabinum.
Eruo competere non poteſt li-
bertas, ſi relegatus moratus ſit
in vrbe.
Electio data in teſtamento legata-
riis impedit libertatem dari ſeruis.
manumittere, cum ſinguli videantur mihi legati ſub conditione.
FRANCACCVRS.
5 Si optio. Legatum generaliter relictum hic vt & alibi ſpe)
comparatur legato optionis, tamen in multis differunt. Vide
ſcript.ad l.5.S. de leg.ICVIAC.„..
f Indistinct. i in genere, quo etiam caſu habet electionem le-
gatarius: vt Inſt de leg. ſi generaliter.
J Euertere. manumittendo omnes.
t Jamuere manumitendo omnes vel quoſdan.
lſeruum. Item nota differentiam à inter
nem à teſtante, & eum qui habet à lege:lic
notatur S. de optio leg.li.in princ. ACCVR
II1. GAIVS libro ſecundo de legatis ad
Edictum vrbicum.
Ioptio hominis data ſit, vel
indiſtincte f homo legatus
ſit: non poteſt heres quoſdam
ſeruos vel omnes manumitten-
do, aut euertere aut minuere
ius electionis. Nam optione ſiue
vtilitatis gratia mo-
electione ſerui data, quodammo-
do ſinguli ſub conditione! legati
videntur.
VI. VLPIANVS libro tertio
Diſputationum.
Eruum pignori datum manu-
mittere non poſſumus.
v. IVLIANVS libro ſexagenſimoquarto
Digestorum.
Vm hereditas ſoluendo non
eſt, quamuis heres locuples!
exiſtat, libertas P ex teſtamento
non) competit. ſi autem is qui
ſoluendo non eſt, hoc modo liber-
tatem dederit: Si creditoribus meis
ſolidum ſolutum fuerit, Stichus liber
esto: non poteſt videri fraudando-
rum creditorum *liberos eſſe
iuſſiſſe.
2. Si Titius nihil ampliûs in
bonis quam Stichum & Pamphi-
lum habeat, coſque ſtipulanti
Muio ita promiſerit8, Stichum
aut Pamphilum dare ſpondes? dein-
de cum aliumP creditorem non
haberet, Stichum manumiſerit:
libertas per legem liam Sen-
tiam reſcinditur . Quamuis enim
fuit in poreſtate Titij, vt Pamphi-
lum daret: tamen quamdiu eum
non dederit, quia interim mori
poſſit , non ſine fraude ſtipula-
toris Stichum manumiſit. Quod
ſi ſolum Pamphilum dari promi-
ſiſſer, non dubitarem quin Stichus
ad libertatem perueniret: quam-
uis ſimiliter Pamphilus mori poſ-
ſit. Multum enim intereſt, conti-
neatur ipſa ſtipulatione is qui
manumittitur? an extra obliga-
tionem ſit. Nam & qui ob aureos
quinque Stichum & Pamphi-
lum pignori dederit, cum vter-
que eorum quinüm aureorum
numiſſionem interuenerit re ipſa fraus:vt
Jl, proximaAcCCVRS.
in prin. & dixi S. de conſti pecun. laillud.
eum qui habet optio¬ a piinnn
et hac lex parificet: vt eſtatore
s. lege hMon
l Seumſddepa & dlent.
eſt nobis licentia a louniu
manumittendi alias le bis ai
ge, vt in minore: aliàs lege,& vou
noſtra voluntate ei. ate.
ciente vt hic. Azoõ. S.
de manu. l. iij. & C. de
ſer pig da. l. iij, & J. de
pœl fratresin fi.
Cnbereditas lca-
ASvs. Debitor plu-
rium exiſtens non ſol-
uendo in fraudé credi-
torſ non poreſt relin-
quere libertatem ſeruis
ſuis, licet quendã diui-
tem heredé ſibi faciat.
ſed ſi ſic relinquat, ſer-
ui mei ſint liberi cum
creditoribus me is erit
ſatisfactum:bene tenet.
r TITIVS. JPromiſi-
ſti mihi Stichum aut
Pamphilum. aliquem
corum non potes inte-
rim manumittere: licet
ſi ſolueris vnum, alium
bene poteris manumit-
tere:ſecus ſi vnum tan-
tum promiſeris. puta
Pamphilum. nam Sti-
chum bene poteris ma-
numittere. ſic & ſi
obligaſſes mihi Stichi
& Pamphil pro quin-
que qu mihi debebas.
nam interim nullum
corum poteris manu-
mittere. & hœc ſunt ve¬* Subaus
ra de debitore qui ni- gratia.
hil aliud in bonis ha-
bebat.ſi autem alia bo-
na prater iſtos ſeruos
habebat: tunc vnum de
his poterit manumitte-
re: cú & vno de ſeruis
mortuo vel manumiſ-
ſo, ſoluẽdo ſit. nec ad-
uẽtitij caſus ſpectandi
ſunt. nã ſi ſpectares, iã
qui de ſeruis ſuis vnum
incertu promiſiſſet, nõ
poſſet manumittere a¬
liquem de ſeruis. quod
eſt falſum. & hdhic5.
cum lege ſeq. FR.Acc.
l Locuples. ex aliis
propriis ſuis bonis.
m Libertas in frau-
dem creditorum reli-
cta. & facit C.de tema.
lain fraudem. & j.eol ſi
mortis. in princ. & S.j
n CreditorumvtS.
de manumiſſis teſtaml ſi
quis locuples. in fi. vbi
plené dixi.
0 Promiſerit ſtipu-
lanti Stichum, &c.
p 5Alium. ſ quam
iſtum ſtipulatorem.
q 5 Reſcinditur. ſpe-
ciale: quia ambo ſunt
in obligatione: & quia
alter facile poteſt mori:aliàs contrà, cum nec prius, nec poſt ma-
J.eo.l.in fraudem.
r Poſſit. Nota debere c inſpici quod eſt ex præſenti, non quod PP
ex futuro ſie S quod metus cauſa l. metum autempraſentem & j-qu
vi aut clàm.l ſi alius. S. eſt autem. & de re iudicata. l ſi quis ab alio.
7
raſentit
od futura in du
ut bio inſpir
mus.
TLL. dAltematnr
IS Stipulatoris. No vtrumque d alternatiuorum eſſe in obliga- runm vui
tione. ſic j.de fideiuſl. Grace.S. ſi quis Stichum & S. de mino & l ſi ſine. eſt in oblig
tionc.
a Neuter