Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0366
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
727 Digeſtorum Liberxl

a2 JIter. id eſt riuus per quem duceret aquam. AcevRs.
B Quacumque.
c Aquaductum. mutãdo per locõ ſeruientẽ ab eo loco vbi pri-

a Tacité qua
dam in ſermo-
ne excipiüitur.

. r-as-

DE RIVIS.

mô fuerat:vt s.de ſeruil ſi cui. & fa. S.e.l. hoc iure.S.j. & S.is qui. Acc.
d Interuertat. Nam qudam tacite a in ſermone excipruntur.

Pari prodeſſet ius aqua VIII. SCAVOLA libro ſingulari ver.

4 Limiebis de qua S. S. dixniſi
bane l, periexi. liceret purgare riuum.
in l.i. in prine. ideo de hoc dicit:vt j
& ſit qui par l.fi S.& J...1.Sj.
ta, ſupr ne quid
in flu.pu. ſniſi e
cum vicino-
rum iniuria

dicatur. tuum, vel ſpecum; vel

ſepta, duxi aquam
priore eſtate non vi,

non clam, non preca-

rio: & nunc volo refi-
cere: prator prohibet
vim fieri quo minus

reficiam vel purgem.

Poſtea loquitur Vlpia.
& dicit quis ſit riuus,
& ſpecus, & ſepta, &
uid ſit incile, & quid
riuis & de iti¬ ſit reficere & purgare:
nere actûque & intelligas de refe-
differentia. ctione qu fit cauſa a
que ducend. nec eſt
vis habeam ſerui du-
cendi, an non, ſed ſuffi-
cit me fuiſſe vſum du-
ctione aque nõ vi, non
clâm, non precario. Sr
QVIS TERRENVM. Jli-
uum terreſtrẽ volo fa-
cere lapideü, num poſ-
ſum. idem ſi per alium
locum quam per con-
ſuctum volo ducere a¬
quam, nõ poſſum-idem
ſi riuum vellem depri-
mere, vel extollere, vel
dilatare, vel apertum
cooperire, vel econtra:
non poſſum & hoc di-
rit Ophilius. Vlpianus
autem predicta confir-
mat, excepto co qui a¬
perit riuum prius coo-
perrum, vel econtra nã
hoc poreſt facere, niſi
dominus fundi ex hoc
lœdatur: vt quia oues
ſuas erat cõſuetus mã-
dare ad bibendum in
iſto riuo, nút non poſ-
ſet ſi cooperiretur. Idẽ
ſi ſimile damnu habeat
dominus. & hoc etiam
dixit Labeo: & etiam
Pomponio non placer,
quia per hoe dominus
ſoli perdat. & expone
hanc literamvt in glo.
Seruius autẽ dixit non
poſſe me aperire coo-
pertum riuum, & ecõ-
tra, ſi maiorem vtilita
tem dominus oſtẽdat,
niſi cauſa aque con-
ſeruandæ, ne defluat
vltra riuum, fac’am. &
hoc dictum Seruij con-

J Interdicti de

* nſui.

id eſt à fluẽ-
do vide Alcia.
lb. prater ahot

iſoti:.

firmat Vip.& hal-hicS.

cu leg. ſeq. & prin, ſeq.

Pi ain c
le svs. Si perriuu

Cy per fundun t iter a aqua

debetur: quacumque vult
in eo riuum faciat licet: dum ne
aquæductum interuertar d.

DE RIVIS.
TITVLVS XXI.

Vt de itinere & actu & miſta ex vtro-

que via reficienda propoſitum eſt interdi-

ctum prohibitorium ſupra ſtatim poſt in-
terdictum de retinendo vſu itineris actûſ-
que: ita poſt interdictum de retinendo vſu

aqua, ſubiicitur aliud de reficiendo riuo, per

quem aqua ducitur, quod tamen in hoc di-
ſtat t ab illo de reficlendo itinere actuque,
quia in illo de iure quaritur eundi agendi, in
hoc non quaritur de iure aqua ducenda, pro-

pterea quod celeritatem maiorem deſiderat

refectio riuorum quam itinerum. Quod ſi a¬
qua publica ducatur ex caſtello, de reficien-
do ſimile interdictum dari prator ſatis de
monſtrat tit. ſuperiore, cum dato interdicto
de aqua caſtellaria, ſubiicit, Quandocum-
que de opere faciendo interdiclum erit, dam-
ni infecti caueri iubebo. qua cautio exigi ſo-
let ab iis omnibus qui de reficiendo vel ope-
re faciendo, aliquo experiuntur interdicto.
CVIAC.

Diuiditur in quatuor partes. Pri-
mo ponitur edictum. Secundo commẽ-
datio edicti. Tertio explanatio ipſius
edicti. Quario aptantur quaſtiones ad
ipſum edictum. ſecunda ibi, hoc in-
terdictum. tertia ibi, ait ergo præ-
tor, quarta ibi, hoc interdictum
competit. vide bene text.

1. VLPIANVS libro ſexagenſimo-
ſeptime ad Edictum.

Rætor ait: Ruos,
a ſpecus, ſepta reficere,
purgare aquæ ducen-
da cauſa, quô minus
liceat illi, dum ne ali-
ter aquam ducat quam vii priore
aſtate non vi, non clam, non precario
à te duxit, vim fieri veto.
1. 4 Hoc interdictum vti-
liſſimum eſt. Nam niſi permitta-
tur alicui reficere, alia ratione v¬
ſu * incommodabitur.
2. Ait ergo prætorP, Riuos,
ſpecusi. Riuus eſt locus per lon-
gitudinem depreſſus, quo aqua de-
currat: cui nomen eſt ô T pa .
3. 5 Specus autem locus eſt,
ex quo deſpicitur : inde ſpecta-
cula ſunt dicta.

e J Riuos. hoc exponitur ſtatim. AcCVRS.

f
t

vi. id eſt ſicur. Accvs.111..:.
Hoc interdicti, & facit S comm præd-refectionis. in prin. & S.j.
J Ait ergo prator. quia vtiliſſimumtcrgo proponendumAz o.
i Specus in declinabile nomen, imô inuenio ſpecü:vt jeo l. Ser-

BSpecus varix uius. in prine. & eſt b ſpecus locus altus ſupra terram ædificatus.

ſignificatio-
ces.

ex quo ducitur aqua:vt jeo.l. Seruius. 2. Quandoque tamẽ ponitur
pro feſſa qua recipitur & colligitur aquavt S. de aqua plu.arcen.

l. ſupra.3. Item ſie & in auctoribus ponitur quandoque loco vim

broſo & tenebroſo ſolis, ſecundumA z o. H. dicit ſpecus eſe vt ſi

y

1

11j.

poſſit proſp

E2
quis faciat foueam, & ſic vndique locum eminentiorem, vnde
ici aqua in fundo collecta:vt ponitur d. l. ſuprà. alias

728

pro ſubterraneo meatu: vt j.l. Seruius. in prin. &Sj.
s jj, Sie Feſtus, riuus vugu apelatur tenuis faur


aqu nõ ſpecu incilive factus, ſed naturali

4. J Septa ſunt, qua ad inci-
le l opponuntur aqua deriuandæ
compellendave ex flumine cauſa:
ſiue ea lignea ſunt, ſiue lapidea, ſi-
ue qualibet alia materia ſint ad
continendam tranſmittendamque
aquam excogirata .
5. J Incile eſt autein locus de-
preſſus ad latus fluminis:ex eo di-
ctus, quod incidatur. Inciditur e¬
nim vel lapis vel terra, vnde pri-
mum aqua ex flumine agi poſſit.
Sed & foſſa & putei hoc interdi-
cto continenture.
6. 5 Deinde ait pretor: refi-
cere, purgare. Reficere eſt, quod
corruptum eſt in priſtinum ſtat
reſtaurare. Verbo reficiendi, tege-
reP, ſubſtruere , ſarcire!, ædifi-
care, item aduehere, adporta-
réque ea qu ad eamdem rem
opus eſſent, continentur.
7. JPurgandi verbum plerique
quidem putant ad eum riuu perti-
nere, qui integer eſt: & palam eſt,
& ad eum pertinere, qui refectio-
ne indiget *. Plerúque enim & re-
fectione & purgatione indigent.
8. Aquæ, inquit , ducẽdæ cau-
ſa. Merito hoc additur, vt ei de-
mum permittatur & reficere &
purgare riuum, qui aqu ducendæ
cauſa id fecit.
9. Hoc interdictum compe-
tit etiam ei qui ius aquæ ducendæ
non habete: ſi modô aut priore ¬
ſtate, aut eodem anno aquam du-
xerit: cûm ſufficiat non vi, non
clam, non precario duxiſſe.
10. J Si quis terrenum riuum
ſigninum?, id eſt lapideum, face-
re velit, videri eum non rectè hoc
interdicto vti. Non enim reficit
qui hoc facit: & ita Ophilio vide-
tur.
I1. Proinde & ſi per alium
locum velit ducere: impunè pro-
hibetur. ſed & ſi eumdem riuum
deprimat, vel adtollats, aut dila-
tet, vel extendat, vel operiat aper-
tum, vel contrà . Ego cæterosS
quidem impuné prohiberi puto:
at enim eum qui operiat apertum,
vel cõtrà, eum non puto prohibẽ-
dum: niſi ſi quã maiorem vtilita-
tem ſuam aduerſarlus S oſtendat.

o impetu.Sclegend.
non vt vulgô ſpe conſi-
liôve factoCViAc.
J Deſpictur. id eſt
deorſum aſpiertur.
l Ad incile. hoc
exponitur infrà proxi-
moS.
mExcogitata. qua
appellamus ſcluſam-
n 5 Ex flumine agi.
i. duci.
0 Continentur. cum
& in his hauſtus ſerui-
tus imponi poſſit: ve
ſuprà tit. j. l.j.S. quam-
quam.
p ſTegere. ſupra a¬
quam.
q 5 Subſtruere. id eſt
ſubtus aquam ſtruere. t Facere vel
r Sarcire. collapſa. reficere, quo
ſ5Edificare. de no¬ a quid. ude
u0. Bild. nl. ſi e
t S Aduehere a plau¬Lonu . de
ſtro, vel aſino. Ac. a Aduehere&
CVRSIVS. adportare dif-
u J Adportare. dorſo. ferunt, ve
& fact ſuprà de ise¬ & Gl prorin.
re actuque priua. l. ve-
teres. & l. iij 9. pen. &
infrà eodem. l. Seruius.
S. fin.
x Indiget riuus.
y 5 Inquit. ſclicet
prætor:vt ſuprà in prin-
cipio l.
2 Non habet. reſi-
cit ergo etiam qui de
iure ſeruitutis nõ pro-
bar. & ſic eſt contra S.
de itine. actûque pri. lLii.
S. hoc autem. ſed ſpe-
ciale in riuo, & aliud
in itinere. vt j lfi.Ace.
a J Signinumb de ter¬ b Signinun
reno ſiiicinum, ſiue la¬ opus confici-
tur lracis te-
pdeum. Sed contra. J. ſtis contuſis
l. Seruius. 5. j. Sol. hic addita calce.
lapid: bus puta codalis Pl;;nyns
vel ſimilibus inordina-¬ ſſ..2.
te compoſitis prohi-
bet: ibi cœmentitium
permittit. Vel ibi facit
muru ad latus vt aqua
non vagerur. ſi autem
fundum riui velitde
terreno lapideum fa-
cere, non poteſt:vt hie.
AcCVRS.
b Alium locum. i. ſi
alium locumnu ſer-
uientem velit reficere,
vel per alum locui
non ſeru entem oucar
aquam: bene porerit
prohiberi.
c Vel adtollat. i ex-
altet.
d Vel contra. repe-
te, impunè prohibe-
tur. & facit infrà tit iij-

l iij. S. penult. Sed con-

tra ſuprà tommunia

pradi l. refectionis. S. j. ibi, depreſſurum vel alleuaturum, &c. Sol.
ibi magna vtiliratem conſequebatur ſi deprimebat riuum, vel
alleuabat, hîc non. Vel ſolu. vt ibi. & facit S. ne quid in lo publil.
ij S. reſtituus. & ſupra ne quid in flum. publ. l. j. S. quod autem ait.

ACCVRS.

e Cateros. qui dila ant, vel extendunt, & omnes prædictos pr-

ter operientem vel aperientem.
f J Impune. i. ſine pena.

r




g J Aduerſariusi dominus ſoli: & per conſequens ſi fiat u¬
ſed ſecundum Azo.hc ratio non valetvt j l proxi. Sed certe imô

e ihinlt

ſ nuis rie
1.ſup ſi quis ri-

l.
damn. uos ſup. de l
nout nuullle

cont! d,
 
Annotationen