Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0576
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Soluit, qui

ouat.

J Soluendi
verbû ad cre-
ditorem & ad

debitorem re¬:

fertur.

* Liberatio
pro naturali
preſtatione
eorú que de-
bentur, pro
confuſione &
cõpenſatione.

Solutionis &
liberationis
verbo omnes
modi tollenda
obligationls
continentur.

1139

DE SOLVTIONIBVS ET LIBERATIONIB.
Dixit de nouationibus qua? aquiualent ſolutionibus:vt S. rit.1. I.
ſi rem¬ in fin. Nunc generaliter de ſolut.Et eſt ſolutio rerum, & ita in
facto, liberatio eſt obligationum: & ita iuris tantum. largiſſime tamen

De ſolutionibus & liberationibus. 1140

ente, tune computatur in vſurariam tamquam in grauiorem: vt
J.eo.l ſi quid ex famoſa. Si autem eſt vna principalis & vſuraria:
neutro eligente ſolutum videtur in grauiorem cauſam.
Que t autem ſit grauior, dicunt quidam vſurariam: quia

ponitur aliàs ſolu. pro
qualibet liberatione: vt
J. eo. l. ſolutionis. ſed
quidam hic dicunt de
liberationib. illis, ſcilicet
vbi remanet obligatio:
vt aliquo deportato. quod
non placet. ſed de his di-
citur j de ſen paſ-& de
bonis damn. Dicitur er-
go hic generaliter de li-
berationibus obligation
tam de his qua ipſo iure
quam etiam qua pacto
contingunt: vt j. eo.l.
Stichum. S. naturalis.
& ſingulos caſus in hoc
titul. & Cinuenire, ma-
gis eſt laborioſum quam

ſubtile.

a Solutionibus. Eius
ſcilicet quod debetur.
Liberationibuslque ox
eis ſolutionib. debito-
ri liberaliter contingit
Vide notad init. tit. C.
de ſolut. & liberat. CV.
Ii Votiens CASVS.
L Debebã tibi cen-
tum aureos ex cauſa
venditionis fundi, &
ſine vſuris. item debe-
bam tibi alia c cauſa
mutui ſub vſuris. item
alia c. ſub maiori pe-
na quam ſint vſuræ.
Soluu tibi c. ſcuta, &
dico, ege volo quod
deducas mihi hoc de-
bitum quod ſoluo, in
illud debitum quod
debeo tibi ſub pœna.
tu dicis, ego nolo, ſed
volo tibi deducere in
debitum quod eſt ſine
vſuris. quæritur, quis
noſtrum eſt porius au-
diendus? Reſpon quod
ege debitor qui ſoluo.
Sed ponamus quod e¬
go ſum negligens in
eligendo in quod debi-
tum velim ſolutum
eſſe quid iuris? Reſp.
quod tu creditor pote-

ris eligere in quale de-

S

DE SOLVTIONIBVS
ET LIBERATIO-
nibus a.

TITVLVS III.

Superiore titulo duos expoſuit modos ſol-
uendarum omnium obligationum, Noua-
tionem & Delegationem. Sed & inducen-
darum,ita vt medius ille titul. hareat pro
be tam pracedentibus quam ſequentibus tit.
nam & nouatione obligor. idem ego vel ex-
promiſſor quem dedi, & liberor etiam ego.
Et delegatione is quem delegaui liberatur
à me, obligatur ali, ego liberor creditore meo.
Sequentes tituli duo non ſunt miſti, ſed de
ſoluendis tantum quibuſcunque obligationi-
bus. Soluendi verbum eſt multiplex. Solui

tur oblig. vel contractus. l. liiij. lxevS vlt.

lxcvij. Soluitur debitor. l. lxvij. xcj. Solui-
tur creditor. tam enim ſoluit debitor cre-
ditorem dando, quam creditor debitorem
accipiendo. Soluitur res vel pecunia. & hoc
poſtremo genere in hoc titu. ſolutio refertur
ad eam pecuniam emve rem qua in obli-
gatione eſt. liberatio ad obligationem. Ex
ſolutione liberatio contingit. Soluit debitor,
liberat creditor, ſoluitur creditori, liberatur
debitor.l. ciiij. ſi quidem ſoluitur recte. & ſe-
cundum regulas iuris ciuilis quod quemad-
modum fiat hic titulus docet. De ſolutioni-
bus & liberationibus, ld * eſt de naturali-
bus praſtationibus eorum qua debentur, &
de liberationibus qua ex eis ſolutionibus de-
bitori contingunt. Interea tamen ſub eo de
aliis quibuſdam liberationibus agitur que
ſpecie & iure ſolutionis cenſentur, veluti
confuſione & compenſatione. Alias vero
tam ſolutio vt dixi, quam liberatio om-
nem modum complectitur tollenda obliga-
tionis. etiamſi non ipſo iure, ſed per exce-
ptionem. CVIAC.

Debitor in diuerſis ſummis & ex
diuerſis cauſis, cum ſoluit vnam ſum-
mam, poteſt eligere in quam cauſam
velit eam cedere. & ſi hoc facit, &
creditor tacet, cedit in illam ſolam. ſi

autem contradicit, ſe inuicem impe-
diunt: quia creditor recipere non co-
gitur: & ſic in nullam cedit. ſi autem
non eligat, vel eligat, ſed non incon-
tinenti: creditor poteſt eligere in quam
cedat, dummodo eligat ſimiliter in-
continenti, & in illam cauſam in qua
veriſimiliter ipſe eligeret pro ſe ſi eſſet
debitor: ſcilicet in grauiorem. & ſi hoc
facit, & debitor tacet: ſimiliter cedit
in illam. ſi autem contradicit, in nul-
lam cedit: ſed cogitur reſtituere. ſi au-
tem nouiter eligat: cedit in cauſam
duriorem:& quæ ſit durior, hic decla-
ratur. ſed ſi neutra durior eſt, cedit in
antiquiorem. PAVL.

r. VLPIANVS libro quadragenſimo-
tertio ad Sabinum.

VOTIENS quis?
debitorlex pluribus
l cauſis b vnum de-
bitum ſoluit: eſt in
N arbitrio ſoluẽtis di-
, quod potius debitum vo-
luerit ſolutum: & quod dixerit,
id erit ſolurum. Poſſumus enim
certam legem dicere ei quod ſol-
uimus d.
Quotiens verô non dici-
mus: id quod ſolutum ſit, in ar-
bitrio eſt accipientis, cui po-
tius debito acceptum ferat, dum-
modo in id conſtituat ſolutum,
in quod ipſe ſi deberet, eſſet ſo-
luturus, quoque debito ſe exo-
neraturus eſſet, ſi deberet, id
eſt, in T id debitumf quod non
eſt in controuerſia : aut in illud
quod pro alio quis l fideiuſ-

ſerat: aut cuius dies nondum

tenaces debitores quando ſoluunt vſuras quas non receperunt,

videtur eis quod ſol-
uant lumina vel ocu-
los:ſed de ſorte non
ſic eis videtur, cum ip-
ſam acceperint. 2. A¬

lij dicunt quod ſors:

quia ſors parit vſuras:
ſed vſura non parit v¬
ſuras.
b J Cauſſis. prineipa-
libus: alas bcontra c:
vt C. eo. l. j. & de vſu-
ris. l. ſi vſuras, & dices
ſuprà eo. l-in his. S. Im-
perator. & eſt ratio di-
ct l. ſi vſuras .ADDt-
T 10. Dic iſtam glo.
eſſe veram, & bene di-
cere, quando folutio
eſt facta ſimpliciter e¬
lectione à nemine fa-
cta, ſecundûm Barto-
lum hic.
e JDicere. in ipſa ſo-
lutione. . Vel iuxta d
antè vel poſt: vt C. de
vſuris. l ſi vſuras.
d Soluimus. vt
ſuprà de pact. l. in tra-
ditionibus. & Ceod. l. j.
& infrà eo. l. Paulus. &
ſuprà de ſeruil. ſi cui.in
prin, & fac. C.de do. qua
ſub modo. l. perfecta. &
C. de dona. l. ſancimus.
S. ne autem. & ſuprà de
tranſactl. cum hi.s ſi ei-
dem. ACCVRS.
e 5 Quotiens vero. a¬
liàs quos ver. & aliàs,
uod ſi.
Te bitum. Hacf
exempla denotant ve-
riſimilitudinem, non
neceſſitatem. nam &
ſi in non grauiorem
cauſam conſtat per
confeſſionom partium
eum ſoluturum ſi de-
beret: in candem cau.
ſamhlc accepto feret,
ſecundûm Azo.In alio

quoque caſu prodeſt g

electio in continenti
facta:quia ſi plures eſ-
ſent pares cauſæ, ſi in

bitum illud accipias, dummodo ſtatim eligas, & in illam cauſam,
in quam ſi tu debitor eſſes, elgeres. & ponit textus multa exem-
pla: quæ vide per te. Sed ſi à neutro dictum ſit in quod debitum
ſoluatur: tunc intelligitur ſolutum in illud debitum cuius dies
vel conditio iam venit. h. d.hæc l.cum tribus ll. ſequentibus. FR.
AceVRs.
a J Quotiens quis. Vt plene liqueat articulus iſte, & intelligas
vſque ad . ſi duos. dic quod aut eſt cauſa principalis non vſura-
riaiaut eſt principalis vſuraria. In primo quando eſt principalis,
& non vſuraria: ſi debitor eligit dicendo: ego ſoluo in talem
cauſam, & creditor tacet, id erit ſolutum: quia pactum in tradi-
tione appoſitum eſt ſecundum. Præterea rei noſtræ certam poſ-
ſumus dicere legem: & ſie loquitur lex iſta in primo reſponſo.
ſed & ſi debitor dicit, ſoluo in talem cauſam: tamen creditor di-
cit, nolo in hanc cauſam: inuicem ſe impediunt:vt infrà laij. & li-

cet creditori non accipere, tamen cum damno ſuo:quia ſi deponi-

tur & conſignatur, denegabitur ei atio polea ipſoiure alas ope
exceptionis. Si autem debitor tacet, & creditor eligit, ſtatim id

crit ſolutum, dum tamen eligat in cauſam in quam ſi ipſe debitor

eſſet, ſolueret. Igitur ſi aliquid debebatur ſine controuerſia, ali-
quid non, &c. & ſic loquitur ſecundum reſponſum huius l Si autẽ
concordant creditor & debitor, planum eſt. ſi autem nullus eli-
git incontinenti, tunc recurritur ad iuris poteſtatem: vt l. ca-
terum, infrà. quæ eſt vt ſi in diem vel ſub conditione debetur, vi-
deatur id ſolurum cuius dies venit, & magis quod meo, &c. &
potius, &c. in his verô, &c. ſi autẽ nulla pragrauat, in antiquio-

rem erit ſolutum ſi autem vna eſt vſuraria, alia non, neutro eli fin.

)

vnam eligit ſolutionem, poteſt prodeſſe ei ſi forte in electa cau-
ſa non habet probationes in euidenti, ſecundûm Ioannem & A¬
20. Sed hoc non placet quibuſdam: vt iam dicam & ſi nunquam
eligit, vel ex interuallo, decedit de omnibus pro rata: vt infrà
eod. l. illud. & hoc cafu prodeſſet ci eligere. Item quod de ele-
ctione dicit, intellige cum creditor cligit, & debitor tacet, alio-
quin ſi conſentiat, non eſt opus diſcretione cauſa, vel ſi g diſ-
ſentiat, in continenti repetit: vt infrà eo. l ij. ſecundum
A20.
g Non eſt in controuerſia. id eſt, non debet conſtituere pro co
quod non eſt in controuerſia, ſed pre eo quod eſt in contro-
uerſia, vt ſic viretur controuerſia. & repetitur in ſequentibus
duobus exemplis haæc gloſ 2. Vel ſi intelligatur affirmatiuè,
id eſt, quod illud quodnon eſt in controuerſia, debeat ſolui.
qe d. certum, & liquidum: non autem id de quo dubium eſt per
controuerſiam, id h eſt per negationem, planum eſt. & ſequen-
tia legentur negatiuë, vt J.llii, & iiij. Vel dic haud, pro non. & eſt
lana.
Aut in illud. Ex mox; aut cuius. Hoc loco. Aut pro Haud
accipere debemus, nam & ſine H. & D. per T eum artſculum
veteres ſeripſiſſe, teſtis eſt Victorinus Afer niſi hoc ita acdipiatur,
pugnabit hac leum multis alis ciuſdem tituli, vt cum l. 4 &

l
j

97 J. e.CVIA...
h Quis. ſeilicet debitor qui non clegit, vt dictum eſt.

a Grauior cau
ſa an ſit vſura-
rum, an ver
ſortis.

b Solutum in
vſuras prius
quâm in ſorté
an & quande
intelligatur.
t id eſt, aliàs eſt
contra quoties
vna cauſa eſt
principalis, a¬
lia vſuraria. ve
hie. ſed dic hoc
tantum verum
eſſe quãdo ſo-
lutio facta eſt,
electione à ne.
mine facta.

d Iuxta qua
fit ſiue ante,
ſiue poſt, in ip-
ſo negotio fa-
cta eſſe viden-
tur:vt hc duo
paria inter ſe
videantur, in
ipſo actu ali-
quid facere &
iuxta actü:ſiue
ante, ſiue poſt,
iuxta tamen.
e Solutione ſeu
ſoluendo certã
legem dicere,
ſeu conſtitue-
re debitor po-
teſt.

fEligendi ius
creditori datii,
vt in quod ve-
lit debitum ſo-
lutionem ſibi
factam impu-
tet, an ei ali-
quid conferat,
an vero debe-
at eligere ſeu
imputare ſo¬¬
lutionem ſibi
factã in causã
rauiorem?
Græci hune
locum ita le-
gunt, id eſt, nõ
in id debitum
quod eſt in con-
trouerſia. ſic
enim Flo ſpe
particula non
prpoſteratur,
v. ſupr l7r. de
adqui. hered.
vt non irerum
ſeruus, pro nõ
vt iterum ſer-
uus.
g Solutum in
quod velit de-
bitum debitor
imputare incõ
tinenti poreſt.
Quid ſi diſſen-
tiat creditor?
ſolutum debi-
tor condicere
poreſt.
hDubia res ef-
ficitur per ne-
gationem.

Non autem dicas quis extrancus qui fideiuſſit pro debito-

re: quia illud eſſet grauius debitori: vt infrà eo. l. & magis. & l.

aNondum
 
Annotationen