Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus (Lyon, 1627)

a v.ßiumnARBORVM a FVRTIM CESARVM.
Et de hoc quedam ſunt ſpecialia.
In hoc titulo proponitur ad ſimilitudinem furti actio ciuilis ex xij. ta-
bul. hodie redacta in duplum, aduerss eum qui furtim, id eſt clam arbo-

prox,tit. Arbo-

rum ſurtim ca-

Jarum.59.

1333

res cacidit, licet earum

furtum non fecerit, cum

J Vide Plin.li.
17.a. 1nã fuit
& arborſi cura
legibus priſcis,
cautumque eſt
in 12. tab. vt
qui iniuria ce-
cidiſſet alie-

nas, lueret in

ſingulas ris
25.
Vinearum &
agror depo-
pulatores de-
ent puniri
pœna capitali,
ſieut latrones:
& huiuſmodi
perſonæ poſ-
ſunt capi pro-
pria autorita-
te, ſecundû Bar.
in lextat. ſupra
quod me. cau, &
etiam poſſunt
impuné occi-
di. per cum
ibi ple. no. C.
quando li. vni.
ſine iudi. ſe
vind.
J ex reliquo.



* egerint.

qua communis eſt actio
legis Aquiliæ, ſed ill eſt
grauior: CVIAC.
Se lfurtim arbores
CASVS. Arbo-
res meas furtim
ccidiſti teneris legis
Aquiliæ actione & ar-
borum furtim caſaru:
& vna acta tollitur al-
ter a in eo quo concur-
runt. Pores etiã accuſa-
ri criminaliter tanquã
latto, & maxime habet
locum hoc in vitibus
ſucciſis: & appellatione
arboris cõtinẽtur etiã
vites, & hedera, arudo,
item ſalictum quod iã
radices immiſerat. Sed
in ſaligneis virgis, id
eſt in plantationibus
quas plantaui, ſi ante-
quam imponant radi-
ces, aliquis incidit: non
tenetur hac actione, cu
nõ dicatur arbor. Quid
autem ſi arborem meã

cum radicibus euulſi,

& eam cum radicibus

in alio loco plantaui,
licèt nondum cõpre-
hendit terrã? ſi aliquis
talem arborem incidit,
habet locû hc actio.
Item habet locum in
arbore cuius radices
deſiccantur: quia ſi ali-
quis eam incidit, tene-

tur hac actione. Item
habet locum hc actio
in arbore vento deie-
cta, quæ in fundo iace-
bat cauſa replantandi.
Item ſtirpes oleæ di-
cuntur arbores, & no-
mine omnium . dicta-
rum arborum poteſt
agi hac actione. Id au-
tem quod ita eſt tene-
rum, vt ſir loco herbae,
nõ continetur arboris
appellatione. & hoc di-
cit hæc lex, & tres ſeq.
FR. ACCVRS.

dines, arbores non malè dicentur.

ARBORVM FVRTIM7

cœſarum.

TITVLVS VII.

1. PAVLVS libro nono ad Sabinum.

I furtim * arbores
cæ ſint, & ex lege
Aquilia, & ex
duodecim tabularu
o dandam actionem
b Labeo ait: ſed Trebatius ita
vtrãque dandã, vt iudex in poſte-
riore deducatS id quod ex prima
conſecutus ſit. & reliquo con-

demnet .

I1. GAIVS libro primo ad legem duo-
decim Tabularum.

Ciendum eſt autem, eos qui
arbores, & maximè vites cœci-
derint, etiam tanquam latrones
puniri.
II1. VLPIANVS libro quadragenſi-
moſecundo ad Sabinum.

Vten arboris appellatione

contineri plerique veterum
exiſtimaueruntf.
1. JEderæ quoque & arun-

2. Idem de ſaliceto dicen-
dum eſt.
3. Sed ſi quis ſaligneas! vir-
gas inſtituendi ſalicti cauſa de-
fixerit l, heque antequam radices
coëgerint *, ſuçcidantur aut euel-
lantur: recte Pomponius ſeripſit
non poſſe agi de arboribus ſuc-
ciſis: cûm nulla arbor proprie di-
catur, que radicem non concepe-
ritP.
4. JQuod ſi quis ex ſeminario
O, id eſt ſtirpitus arborem tranſtu-
lerit Peam, quamuis nõdum com-
prehenderit terram, arborem ta-

Digeſtorum Lib xlvij. Tit. vij.
q Videri.vt habeat locum hæc actio. Sed contra S proxr.

ibi in virgis plantatis, hic de his que cum radicibus planta
r J Quamuis. hoc quamuis, non aduerſatur ad il.

tur: ſed ad illud, viuere. AcCVRS.

1334
eſp. Sed

ntur.
llud verbum vide-



ſ Reponi poſſit. licèt adhuc non ſit poſita. ſecus ſi iam eſt ſicca,vt
5

men videri Pomponius libro no-
no decimo ad Sabinum probat.
5. J Ideo ea quoque arbor eſſe
viderur, cuius radices deſinent
viuere, quamuis adhuc terra con-¬
tineatur quam ſententiam Labeo
quoque probat.
6. Labeo etiam eam arborem
recte dici putat, qu ſubuerſa à ra-
dicibus, etiam nunc reponi po-
teſt: aut qu ita tranſlata eſt, vt
poni poſſit?.
7. Stirpes ole tarbores eſſe
magis eſt, ſiue iam egerunt radi-
ces, ſiue nondum.
8. Omnium igitur harum ar-
borum quas enumerauimus, no-
mine agi porerit.
IV. GAIVS libro ad legem duode-
cim Tabularum.
Erte non dubitatur, ſi adhuc
adeô tenerum ſit, vt herbæ
loco ſit: non debere arboris nu-
mero haberi.
V. PAVLVS libro nono ad Sabinum.
Ædere eſt non ſolum ſucci-
dere, ſed etiam ferire cæ-
dendi * cauſa. Cingere eſt degla-
brare?5. Subſecare eſt ſubſecuiſ-

ſe Y. Non enim? poterat cecidiſ-

ſe intellegi, qui ſerra ſecuiſſet.

1. Eius actionis eadem cauſa
eſt, quæ eſt legis Aquili?.
2. Is cuius vſusfructus eſt in
fundo, hanc actionem nõ habetP.
3. 5Qui autem fundû vectiga-
lem habet, hanc actionẽ habet: ſi-
cut aquæ pluui arcendæ actio-
nem, & finium regundorum.

VI. POMPONIVS libro vigenſimo
ad Sabinum.

Sl plures eanden abore furtim
cciderint: cum ſingulis in ſo-
lidum agetur. 1. 5At ſi eadẽ ar-

reponi non proficiat.
quia tunc ligni appel-
latione continetur: vt
S. de leg. iil ligni.
t Stirpes olea vel ſyl-
ueſtris, vel domeſticæ.
& e contra. S. eoS. ſed
ſi quis. A20. Solſpe-
ciale in oleis. 2. Vel ve-
rius aliud in tranſlatis
cum radicibus, vt hie
& ſuperioribus re-
ſponſis: & aliud in vir-

gis plantatis:vt ibi.

Edere. CASVS.
Nunc exponit
verbum cedere, quod
erat in edicto, cuius
mens eſt poſita S.l.j. &
dicit: cædere dicitur
non ſolûm qui ſucci-
dit, ita vt cadat arbor,
ſed etiam qui percutit
arborem, puta cum ſe-
curi, animo cdendi:
licèt non celat. Cinge-
re autem dicitur, id eſt
deglabrare. quod ex-
pone vt in Gloſſ do-
mini mei Accurſ Item
verbum ſubſecare, quod
erat in edicto, expone,
id eſt ſubſecuiſſe: quod
expone vt in Gloſſ do-
mini mei Accur. Ervs
ACTIONIS. Ex ea
cauſa datur hc act. ex
qua datur Aquil ſc ex
damno. Item hæc acto
non datur vſufructua-
rio fundi ei autem qui
habet fundum vecti-

galẽ, bene datur, ſicut

& actio aquæ pluu. ar-
cen. omnes hac act. te-
nentur, & quilibet in
ſolidum. ſi autem plu-
rium arbor eſt inciſa,
omnibus dominis da-
tur vna actio, & vna
pena praſtabitur. Vl-
timô dicit: ſi arbor mea
extendat radices in tuu
prædium, non potes
eas incidere, ſed denú-
tiare vt tollã, & agere
ad hoc. & licèt alatur

& beſtiis obii-

a Aquilia ſdandam actionem. AcCVRS.
b Actionem ſcilicet arborum furtim cſarum.
e Deducat.i. extrahat de poſterioribus.
dJ Condemnet ſicut fit in cteris concurrentibus:vt j eotitl.i. &
n0. nau cau l. & ita.Sfi. & fa. Seollſi colonus & l.pen. & S. de euict
lcum fundus. & S. de adil edict. l quod ſi nolit. S. ſi quis egerit. & de
act. empt. ex empto.Setiam ſi ignorans. & S. de noxa. l. quod ait pra
tor & de act. & obl l. cum ex vno. & l plura. Sed hec videtur contrà,
ſed non eſt: quia ſecundûm prædicta eſt intelligenda. AcCVRS.
e Ciendum.Latrones criminaliter:ſecus ſi cruiliter:-vt patet j

8 Propter e¬
norme delictû

etiam nobilis

furcis ſuſpẽdi bor:ſed ex interpretatione, & in vulgari dicitur helera, & inhœret
plerumque arboribus. AcCVRS.
h De ſaliceto. quando iam radices immiſit.

ci.de quo vide
Grammaticu

deciſione 56. i


l Defixerit.nLLeuaa¬.
m q Non poſſe agiſcilicet l. Aquil.
n
O

p

cidit tranſlatã, que nondum radices immiſerat. ille ne hac actione

deinde beſtiis ſubiiciuntur:vt j de pœnis. l. capitalium. ACCVRS.
poteſt quis fJ liom IPriſtimauerunt vt & ſupra eod l jin fin i reſpon.

eo. l. faciendo. in princ. Latrones P enim furcis ſuſpenduntur:

g Edera.hæc edera, huius ederæ, improprie dicitur ar-

Saligneas.i. virgas de ſalicibus, quas appellamus plantones.

S Salicti. à ſalice....111.1
Defixerit.i detraxerit incidendo vel euellendo:vt ſubiicit.

5 Non conceperit contra J eo.S ſtirpem Sol.vt ibi.
J Quod ſi quis ex ſeminarioexponit ſeipſu...A
J Tranſtulerit de loco alieno in ſuum fundu aliúſque poſtea ce-

tenetur, ſed non is qui trãſtulit, ſed Aquil.vt j.eo l furtim.Sj. A20.

hœc arbor ex radicibus qua ſunt in tuo fundo, tamen hc arbor
mea durat & hoc dicit hic.cum l. ſeq. FR. ACCVRS.
u Succidere.ita vt cadat, & caput à pede ſeparetur.
x Deglabrare id eſt putare ramos, & vltra modum excorticare,
& corticem auferre. vt cortices qui remanent, quaſi arboris cin-

gulum videantur.
y J Secuiſſe Sed qualis eſt hæc expoſitio? Reſpon. bona ſic enim

lnpmi.

* Sic, octidiſſe
videtur, qui fe.
rit alium ani-
mo occidendi?
ſecus ſi anin
tantum iniu-
riz inferenda.
l..Sdiuus. m¬
fra deſitanis.
J delibrar.

A

prætor forté dixit qui ſecat arborem alienam, ſoluat tantum, vel

teneatur act. arborum fur cæſ in duplum. conuentus enim dice-
batnon ſeco, ſed ſecui. Sed certè prætor intelligebat in praſenti,
etiam tempus præteriti a pluſquam perfeel ecare, quia ſub
L Non enim. bene enim notauit prator ſeorſum ſecare, quia lu
primo verbo cdere non propriè accipietur qui ſecat ſſer
a S Eſt legis Aquilie. ſ damnum datum.Et dic quandoque cOt
runt pro eodem delicto: vt jeodlj. quandoque non concurruut:
vt j.ool furtim S.j & l facienda S fin.
J Non habet, vt S ad lAquil litem Mela S-ſi cun abe de
dem cauſa dentur vt s prox resp Et hanc habet vrile rt
aqua pluarcen. l. apudS. fi. Quid ergo differt b ab emphyteuta, de
quo ſubiicit aliud eſſe? Reſpon. Ille habet directamc cum
vtile dominium, ſed fructuarius vtilem, vt dixl , l. & l.
c5 Aqua pluuie vtilemvt dixis de aqua plu ar l.apud S fin. & lſi
vſusfructus. c
dJ Finium regundorum.vt & S. firegun. l ſed & loci. ffiiuu.
eS’lures l’ie ſolidun agerur ad poerani dumtarat:v&& s

il l ſi ita vunerautuin fi n de furl. vulgarisS ſi duo.
Aquill ſi it vi nernitus in fi& de firl vugaris Sſtr gemel

A hit Bar&
Alberitum.

Emphyteuta
& fruduarl

e Emphyteul?

rei vtile doml

nium habel.
ale l. ſed &

prttas. ſipl
adl. pr yulin

ad lA