DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0909
1779
Digeſtorum Liber l. Tit. xiij
quod ipſe opus promiſit ſed pecuniam ad hono rem, & ſic intelli¬ magiſtratus, & Cnoua vel fi.
gitur ſupr. de mu & ho., aſtimationem. Sj.Item quod dicit, ad rem-
pub habes idem ſupr-l.j S. ſed ſi non ipſe.AcCVRS.
VN priuatis.ICASVS. In opere meo priuato alius non poreſt ſta-
tuas ponere me inuito. Item quidam habilis honores ſuſcipe-
re, & opus promiſſum
facere: opus ſe factu-
rum promiſit cauſa
euitandi honores. dici-
tur quod honores co-
gitur ſuſcipere, & opus
promiſſum facere.ER.
AcCVRS.
a Operibus. aliàs ope-
ris: alias operibus. &
tune deficit infr ope-
ras.ACCVRS.
b 5 Aliis. id eſt ad
aliorum honorem. ſed
nec ipſe qui opus facit
inconſulto principe:vt
Cod. de ſtatuis & imagi.
lj. & facit Cod de operi.
pul ij. in fin. & l fin. S fi.
ACCVRS.
cCum quidam ha-
bilis: ſecus ſi inhabilis
eſſet: vt Cod. de condic.
ob tur. cau. l. quod eui-
tandi, p quod me cu l.
cum te de decu.l. non
tantum in prin. & facit
. de mune. & hon. l.aſti-
mationet.
d’ Honores. ſub. tam,
ſi non habes in text.vt
innuit ſequens quam.
punitur à ergo quia
ci, & eo non- voluit detrectare mu-
ne pecuniam nus a honorem: quod
dantis ea pe- eſt graue delictum: vt
na eſt, vt pecu- ſupr. de re militaril.qui
aan mnraas cun vno S qui poſt de-
onere graue- ſertionem.
tur. JMperatores.) CASVS.
Qui pollicetur rei-
pu. opis ſe facturum
propter honorë habẽ-
dú: cogitur illud opus
implere, non pecunias
pru co cogitur ſolue-
re. Item in donatione
facta reipu cõditio ap-
poſita ſeruida eſt ſi ſit
vtilis reip ſecus ſi dã-
noſa: vt ſi teſtator le-
gat creipub. & voluit
quod reſpubli. nõ exi-
geret vectigal quol
conſueta erat exigere,
nõ ſeruatur hec prohi-
bitio legantis. FR.Acc.
eJ Cogi. ad b quod ſu-
prà de mu. & hon l. aſti-
m vtionem in princip. &
de leg iij l. fideicommiſſa.
S. fi item ſupr. ſi certum
e Prſumitur ijSj ibi, aliud
veittas eſſe prolio,be.
aut continert, fS Si veülitatis. Eſt c
vbi damnu autem vtilitas co ipſo
non reperitur. quod nõ eſt damnum:
a llcira vel ve ſuprà eod l Seprieia.
ſunt ſeruana & de ſol. l. in pupillo. &
e Conſuerud facit ſuprà de decre. ab
ciuitatis non or fal penult.AccVRS.
ſemper ſeruã-
da.
f Defuncti vo-
Iuntas nõ ſem-
per ſeruatur.
* Vide Anto.
Aug. li, 4 emẽ.
cap. .
a Detrectantis
munus publi-
in ciuitate.
b Solui aliud
pro alio non
debet.
poſſe ius exi-
gendi vectigal
vel paſſagrum
hinc colligit
f-ſuprà de
blicani.
Conſuetudo.
g Non debere ſicut & quæ prorſus ſunt illicita, non dſunt ab ini-
to obſeruanda & ideo pecunia legata in alium vſum reip eſt cõ-
uertẽd: vé S de adm re.ad ci pert.l. legatum. & de vſuf-leg.l legatuR.
h Legata teipu alicuius ciuitatis.
R Praſcribi i J Exerceri. quod ex cõſuetudine exercebatur pro ciuitate vel
patr a vt Cnoua vec.j. & ſic legitimum:vt ſuprà de publ.l.licitatio.
Seorum multo minus ſi ipſi reipub. Romanorue go nonlom-
nis voluntas defuncti eſt ſeruan la vt ſuprà de leg.j. l. nemo poteſt.
Barto nie e & lſi quis inquilinos, S fi & facit ſuprà de relilat ſi quis. aquum.
publicanus. in & C de teſla.l.teſtandi. & tamen legatum hic valet vt Cde leg. lab
pu- adminiſtratione. & de vſufru. leg.l.quidam.. a.
ſic s. de decu.l non tantum S fin. & ad municil.
It. IDE libro vndecimo
Pandectarum.
priuatis operibus , inuitis
Lhis qui fecerunt, ſtatuas aliis
ponere non poſſumus: vt reſcri-
pto Diui Seueri continerur.
1. 5 Cum quidams, ne ho-
noribus fungeretur, opus pro-
miſiſſet, honores d *ſubire co-
gendum, quam operis inſtructio-
S
me concedendæ neceſſitate adfi-
citur. & hac Diuus Antoninus
conſtituit.
XV. VLPIANVS libro ſingula-
ri de officio curatoris
reipublicæ.
Nter liberos F nepotem quo-
que ex filia contineri, Diuus
Pius reſcripſit.
t
nem, Diuus Antoninus reſcri-
pſit.
XIII. PAPIRIVS IVSTYS libro
ſecundo de Conſtitu-
tionibus.
Mperatores Antoninus & Ve-
rus Auguſti reſcripſerunt opera
extruere debere eos qui pro ho-
nore polliciti ſunt: non pecunias
pro his inferre cogie.
1. Item reſcripſerunt con-
ditiones donationibus adpoſitas,
qu in rempublicam fiunt,ita de-
mum ratas eſſe, ſi vtilitatisf pu-
blicæ intereſt. quod ſi damnoſæ
ſint: obſeruari non debere 6: &
ideo non obſeruandum, quod de-
functus certa ſumma legata ve-
tuit vectigal exerceri: eſſe enim
tolerabilia, qua vetus conſuetu-
do comprobat.
XIV. POMPONIVS libro ſexto
Epiſtularum & variarum
lectionum.
I quis ſui alienive honoris
cauſa, opus facturum ſe in ali-
qua ciuitate promiſerit l:ad per-
ficiendum tam ipſe quam he-
res ex conſtitutione Diui Tra-
iani obligatus eſt P. Sed ſi quis
ob honorem , opus facturum
ſe ciuitate aliqua promiſerit,
arque inchoaueritP, & priuſ-
quam perficeret, deceſſerit: he-
res eius extraneus quidem ne-
ceſſe habet aut perficere id, aut
partem quintam patrimonij
relicti ſibi ab eo qui id opus fa¬¬
cere inſtituerat, ſi ita mallet, ci-
uitari in qua id opus fieri cœptum
eſt, dare. is autem qui ex nu-
mero liberorum eſt, ſi heres ex-
titit, non quinte partis, ſed deci-
DE* EXTRAORDINA-
RIIS COGNITIONI-
bus, & ſi iudex litem
ſuam feciſſe di-
cetur.
TITVLVS XIII.
Salaria qua diximus conſtitui decre-
to decurionum tit. ix. extra ordinem pe-
ti, id eſt per pratorem aut praſidem non
dato iudice ſpeciali hic titulus declarat,
non ea tantum, qua Reſp. debet libera-
lium artium profeſſoribus & medicis: ſed
& quacunque à quocunque ſalaria de-
bentur, honoraria mercede, etiam qua
debentur procuratoribus. l. 7. mand. l.
1. l. 17. Cod. cod. & debentur, vt
opinor, ex pollicitatione ſola, vt ex epi-
ſtola huiuſmodi: Veni & tibi praſtabo
ſalarium. l. vlt. de oblig. & actio. ſi
modô certa ſit pollicitatio. nam ex incor-
ta pollicitatione non eſt actio. d. l. 17. nec
ex voto incertæ pecuniæ apud Liuium
Xxx1. De municipibus & incolis eſt co-
gnitio praſidum extraordinaria, de qui-
bus dixit ante, l. pe. ad municip. atque
etiam de pollicitationibus, in municipia
factis. l. 8. ſuprà tit. proxi. & hac praci-
pua cauſa his adiungendis cognitionem de
ſalariis, atque etiam aliàs in l. 2. qua o¬
mnes ſere ad publicam vtilitatem ſpe-
ctant. Additur quoque de variis cognitio-
nibus ſumma diuiſio in l.5. vt ob eam rem
mihi placuerit magis iudicis ſcriptura. de
variis & extraordinariis cognitionibus.
nam & Iuſtinianus, de diuerſis cognitio-
nibus. Et quia inter munera publica iu-
dicis dati munus numeratum eſt. l. vlt. S.
iudicandi. de muner. & hon. l. pe. & de
vacar. mun. etiam non omnino male, re-
petitur plenius ex l. 5. de obligat. & act.
ordinaria actio quaſi ex maleficio qua ad-
uerſus eum iudicem qui perperam per im-
prudentiam iudicauit, concipitur in bonum
& aquum. Ex hac enim cauſa iudex li-
tem ſuam facit:
ſario in iudicem quuſi pollicente eo, is cu-
ius intereſt, vertere totam litem poſſit.
hoc enim eſt litem ſuam facere, vel cauſam
ſuam facere. vt in l. 2. C. Th. quor. app.
non rec. CVIAC.
adeo vt relicto aduer-
1780
Iquis ſui.CASVS. Titius prom iſir cuidam ciuitati opus ſe fa-
curum ob honorem habendum pr ſe vel pr copus le ta-
honorem habuit, reneur Titins & clus heres ilud opus pe-
re ſed ſi incepit Titius opus facert, & honorenonnonaaier &
. aLL,
antequam perficiat o¬
pus, deceſſit Titiushe-
res eius tenetur profi-
cere, debet autẽ quin-
tam partem bonorum
defuncti de
cui opus debebat per-
fici. ſi autem ex nume-
ro liberorum ſit is qui
heres extiterit, deci-
mam bonorum Titij
dare debet ciuitatiFr.
ACCVRS..
lare ciuitati
l Promiſerit, & hono-
rem receperit alias nõ
haberet locum quod
de herede dicitur, ſi di-
cas opus non inchoa-
tum à pollicente: vrS.
eod. l. ſi quis ob.J Et
not. quod quoad opus
non refert vtrum ob
ſuum vel alienum ho-
norem promittat: quia
vtrobique eſt inchoã-
dum.2. Vel die, ad per-
ficiendum tenetur. at
vbi pecunia, tune forte
diſtinguitur: vt not.S.
eod. lj & facit C.de ra-
tio, operum pu. lj. S. qui
verô.
m Perficiendum. & et-
iam inchoandum. vel
dic ad perficiendum, id
eſt faciendum.
n Obligatus eſt. Vide-
tur in primo caſu heres
teneri in ſolidu, quãdo
opus non fuit cœptu.
in ſecundo non in ſoli-
dum, quando fuit cœ-
ptum. Sed dices quod
in primo tenetur non
in ſolidum, ſi bona nõ
ſint ſoluendæ liberali-
tati. ſed tunc male ad-
uerſatur, ſecundum H.
vnde dic quod in pri-
mo accepit honorem,
in ſecundo non. ſed &
ſic etiam intelligitur
lex ſuprà eolex pollici-
tatione ij. & iij reſpon.
o S Ob honorem, idem
& ſi ſine cauſa: quia ex
tune tenetur ex quo
cœptum eſt: vr ſuprà
eod l.j.S & lex pollici-
tatione.
pInchoauerit nou ta-
men honorem ſuſce-
pit. aliàs heres tenetur
n ſolidum:vt ſuprà eo.
l.ex pollicitatione. ij re-
ſponſ. J Et ſie non ob-
ſtat vt ſuprà eodeml. ſi
quis ob quia ibi incepe-
rat: vnde heres com-
plere tenetur: vt argu-
S pro ſocl. heres ſocij. &
de here tutol.j. 2. Vel dic quod ibi pecunia oh honorem, hic opus
tantum erat promiſſum. AccVRS.
.1. 5 1 .. ..
Patrimonij. ſi bona liberalitati ſoluenda non ſunt: vt ſuprà
eol ex pollicitation.A CCVRS.
Inter liberos. facit ſuprà qui ſatiſda. cogap. l. ij.S.j. & de verbo.
ſig l cognoſcere. S. & l. liberorum. Sed arg-contra ſuprà de
iure immu Ljin fin.
DE VARIIS ETEXTRA-
ordinariis cognitioni-
bus, &c.
Praſes
Digeſtorum Liber l. Tit. xiij
quod ipſe opus promiſit ſed pecuniam ad hono rem, & ſic intelli¬ magiſtratus, & Cnoua vel fi.
gitur ſupr. de mu & ho., aſtimationem. Sj.Item quod dicit, ad rem-
pub habes idem ſupr-l.j S. ſed ſi non ipſe.AcCVRS.
VN priuatis.ICASVS. In opere meo priuato alius non poreſt ſta-
tuas ponere me inuito. Item quidam habilis honores ſuſcipe-
re, & opus promiſſum
facere: opus ſe factu-
rum promiſit cauſa
euitandi honores. dici-
tur quod honores co-
gitur ſuſcipere, & opus
promiſſum facere.ER.
AcCVRS.
a Operibus. aliàs ope-
ris: alias operibus. &
tune deficit infr ope-
ras.ACCVRS.
b 5 Aliis. id eſt ad
aliorum honorem. ſed
nec ipſe qui opus facit
inconſulto principe:vt
Cod. de ſtatuis & imagi.
lj. & facit Cod de operi.
pul ij. in fin. & l fin. S fi.
ACCVRS.
cCum quidam ha-
bilis: ſecus ſi inhabilis
eſſet: vt Cod. de condic.
ob tur. cau. l. quod eui-
tandi, p quod me cu l.
cum te de decu.l. non
tantum in prin. & facit
. de mune. & hon. l.aſti-
mationet.
d’ Honores. ſub. tam,
ſi non habes in text.vt
innuit ſequens quam.
punitur à ergo quia
ci, & eo non- voluit detrectare mu-
ne pecuniam nus a honorem: quod
dantis ea pe- eſt graue delictum: vt
na eſt, vt pecu- ſupr. de re militaril.qui
aan mnraas cun vno S qui poſt de-
onere graue- ſertionem.
tur. JMperatores.) CASVS.
Qui pollicetur rei-
pu. opis ſe facturum
propter honorë habẽ-
dú: cogitur illud opus
implere, non pecunias
pru co cogitur ſolue-
re. Item in donatione
facta reipu cõditio ap-
poſita ſeruida eſt ſi ſit
vtilis reip ſecus ſi dã-
noſa: vt ſi teſtator le-
gat creipub. & voluit
quod reſpubli. nõ exi-
geret vectigal quol
conſueta erat exigere,
nõ ſeruatur hec prohi-
bitio legantis. FR.Acc.
eJ Cogi. ad b quod ſu-
prà de mu. & hon l. aſti-
m vtionem in princip. &
de leg iij l. fideicommiſſa.
S. fi item ſupr. ſi certum
e Prſumitur ijSj ibi, aliud
veittas eſſe prolio,be.
aut continert, fS Si veülitatis. Eſt c
vbi damnu autem vtilitas co ipſo
non reperitur. quod nõ eſt damnum:
a llcira vel ve ſuprà eod l Seprieia.
ſunt ſeruana & de ſol. l. in pupillo. &
e Conſuerud facit ſuprà de decre. ab
ciuitatis non or fal penult.AccVRS.
ſemper ſeruã-
da.
f Defuncti vo-
Iuntas nõ ſem-
per ſeruatur.
* Vide Anto.
Aug. li, 4 emẽ.
cap. .
a Detrectantis
munus publi-
in ciuitate.
b Solui aliud
pro alio non
debet.
poſſe ius exi-
gendi vectigal
vel paſſagrum
hinc colligit
f-ſuprà de
blicani.
Conſuetudo.
g Non debere ſicut & quæ prorſus ſunt illicita, non dſunt ab ini-
to obſeruanda & ideo pecunia legata in alium vſum reip eſt cõ-
uertẽd: vé S de adm re.ad ci pert.l. legatum. & de vſuf-leg.l legatuR.
h Legata teipu alicuius ciuitatis.
R Praſcribi i J Exerceri. quod ex cõſuetudine exercebatur pro ciuitate vel
patr a vt Cnoua vec.j. & ſic legitimum:vt ſuprà de publ.l.licitatio.
Seorum multo minus ſi ipſi reipub. Romanorue go nonlom-
nis voluntas defuncti eſt ſeruan la vt ſuprà de leg.j. l. nemo poteſt.
Barto nie e & lſi quis inquilinos, S fi & facit ſuprà de relilat ſi quis. aquum.
publicanus. in & C de teſla.l.teſtandi. & tamen legatum hic valet vt Cde leg. lab
pu- adminiſtratione. & de vſufru. leg.l.quidam.. a.
ſic s. de decu.l non tantum S fin. & ad municil.
It. IDE libro vndecimo
Pandectarum.
priuatis operibus , inuitis
Lhis qui fecerunt, ſtatuas aliis
ponere non poſſumus: vt reſcri-
pto Diui Seueri continerur.
1. 5 Cum quidams, ne ho-
noribus fungeretur, opus pro-
miſiſſet, honores d *ſubire co-
gendum, quam operis inſtructio-
S
me concedendæ neceſſitate adfi-
citur. & hac Diuus Antoninus
conſtituit.
XV. VLPIANVS libro ſingula-
ri de officio curatoris
reipublicæ.
Nter liberos F nepotem quo-
que ex filia contineri, Diuus
Pius reſcripſit.
t
nem, Diuus Antoninus reſcri-
pſit.
XIII. PAPIRIVS IVSTYS libro
ſecundo de Conſtitu-
tionibus.
Mperatores Antoninus & Ve-
rus Auguſti reſcripſerunt opera
extruere debere eos qui pro ho-
nore polliciti ſunt: non pecunias
pro his inferre cogie.
1. Item reſcripſerunt con-
ditiones donationibus adpoſitas,
qu in rempublicam fiunt,ita de-
mum ratas eſſe, ſi vtilitatisf pu-
blicæ intereſt. quod ſi damnoſæ
ſint: obſeruari non debere 6: &
ideo non obſeruandum, quod de-
functus certa ſumma legata ve-
tuit vectigal exerceri: eſſe enim
tolerabilia, qua vetus conſuetu-
do comprobat.
XIV. POMPONIVS libro ſexto
Epiſtularum & variarum
lectionum.
I quis ſui alienive honoris
cauſa, opus facturum ſe in ali-
qua ciuitate promiſerit l:ad per-
ficiendum tam ipſe quam he-
res ex conſtitutione Diui Tra-
iani obligatus eſt P. Sed ſi quis
ob honorem , opus facturum
ſe ciuitate aliqua promiſerit,
arque inchoaueritP, & priuſ-
quam perficeret, deceſſerit: he-
res eius extraneus quidem ne-
ceſſe habet aut perficere id, aut
partem quintam patrimonij
relicti ſibi ab eo qui id opus fa¬¬
cere inſtituerat, ſi ita mallet, ci-
uitari in qua id opus fieri cœptum
eſt, dare. is autem qui ex nu-
mero liberorum eſt, ſi heres ex-
titit, non quinte partis, ſed deci-
DE* EXTRAORDINA-
RIIS COGNITIONI-
bus, & ſi iudex litem
ſuam feciſſe di-
cetur.
TITVLVS XIII.
Salaria qua diximus conſtitui decre-
to decurionum tit. ix. extra ordinem pe-
ti, id eſt per pratorem aut praſidem non
dato iudice ſpeciali hic titulus declarat,
non ea tantum, qua Reſp. debet libera-
lium artium profeſſoribus & medicis: ſed
& quacunque à quocunque ſalaria de-
bentur, honoraria mercede, etiam qua
debentur procuratoribus. l. 7. mand. l.
1. l. 17. Cod. cod. & debentur, vt
opinor, ex pollicitatione ſola, vt ex epi-
ſtola huiuſmodi: Veni & tibi praſtabo
ſalarium. l. vlt. de oblig. & actio. ſi
modô certa ſit pollicitatio. nam ex incor-
ta pollicitatione non eſt actio. d. l. 17. nec
ex voto incertæ pecuniæ apud Liuium
Xxx1. De municipibus & incolis eſt co-
gnitio praſidum extraordinaria, de qui-
bus dixit ante, l. pe. ad municip. atque
etiam de pollicitationibus, in municipia
factis. l. 8. ſuprà tit. proxi. & hac praci-
pua cauſa his adiungendis cognitionem de
ſalariis, atque etiam aliàs in l. 2. qua o¬
mnes ſere ad publicam vtilitatem ſpe-
ctant. Additur quoque de variis cognitio-
nibus ſumma diuiſio in l.5. vt ob eam rem
mihi placuerit magis iudicis ſcriptura. de
variis & extraordinariis cognitionibus.
nam & Iuſtinianus, de diuerſis cognitio-
nibus. Et quia inter munera publica iu-
dicis dati munus numeratum eſt. l. vlt. S.
iudicandi. de muner. & hon. l. pe. & de
vacar. mun. etiam non omnino male, re-
petitur plenius ex l. 5. de obligat. & act.
ordinaria actio quaſi ex maleficio qua ad-
uerſus eum iudicem qui perperam per im-
prudentiam iudicauit, concipitur in bonum
& aquum. Ex hac enim cauſa iudex li-
tem ſuam facit:
ſario in iudicem quuſi pollicente eo, is cu-
ius intereſt, vertere totam litem poſſit.
hoc enim eſt litem ſuam facere, vel cauſam
ſuam facere. vt in l. 2. C. Th. quor. app.
non rec. CVIAC.
adeo vt relicto aduer-
1780
Iquis ſui.CASVS. Titius prom iſir cuidam ciuitati opus ſe fa-
curum ob honorem habendum pr ſe vel pr copus le ta-
honorem habuit, reneur Titins & clus heres ilud opus pe-
re ſed ſi incepit Titius opus facert, & honorenonnonaaier &
. aLL,
antequam perficiat o¬
pus, deceſſit Titiushe-
res eius tenetur profi-
cere, debet autẽ quin-
tam partem bonorum
defuncti de
cui opus debebat per-
fici. ſi autem ex nume-
ro liberorum ſit is qui
heres extiterit, deci-
mam bonorum Titij
dare debet ciuitatiFr.
ACCVRS..
lare ciuitati
l Promiſerit, & hono-
rem receperit alias nõ
haberet locum quod
de herede dicitur, ſi di-
cas opus non inchoa-
tum à pollicente: vrS.
eod. l. ſi quis ob.J Et
not. quod quoad opus
non refert vtrum ob
ſuum vel alienum ho-
norem promittat: quia
vtrobique eſt inchoã-
dum.2. Vel die, ad per-
ficiendum tenetur. at
vbi pecunia, tune forte
diſtinguitur: vt not.S.
eod. lj & facit C.de ra-
tio, operum pu. lj. S. qui
verô.
m Perficiendum. & et-
iam inchoandum. vel
dic ad perficiendum, id
eſt faciendum.
n Obligatus eſt. Vide-
tur in primo caſu heres
teneri in ſolidu, quãdo
opus non fuit cœptu.
in ſecundo non in ſoli-
dum, quando fuit cœ-
ptum. Sed dices quod
in primo tenetur non
in ſolidum, ſi bona nõ
ſint ſoluendæ liberali-
tati. ſed tunc male ad-
uerſatur, ſecundum H.
vnde dic quod in pri-
mo accepit honorem,
in ſecundo non. ſed &
ſic etiam intelligitur
lex ſuprà eolex pollici-
tatione ij. & iij reſpon.
o S Ob honorem, idem
& ſi ſine cauſa: quia ex
tune tenetur ex quo
cœptum eſt: vr ſuprà
eod l.j.S & lex pollici-
tatione.
pInchoauerit nou ta-
men honorem ſuſce-
pit. aliàs heres tenetur
n ſolidum:vt ſuprà eo.
l.ex pollicitatione. ij re-
ſponſ. J Et ſie non ob-
ſtat vt ſuprà eodeml. ſi
quis ob quia ibi incepe-
rat: vnde heres com-
plere tenetur: vt argu-
S pro ſocl. heres ſocij. &
de here tutol.j. 2. Vel dic quod ibi pecunia oh honorem, hic opus
tantum erat promiſſum. AccVRS.
.1. 5 1 .. ..
Patrimonij. ſi bona liberalitati ſoluenda non ſunt: vt ſuprà
eol ex pollicitation.A CCVRS.
Inter liberos. facit ſuprà qui ſatiſda. cogap. l. ij.S.j. & de verbo.
ſig l cognoſcere. S. & l. liberorum. Sed arg-contra ſuprà de
iure immu Ljin fin.
DE VARIIS ETEXTRA-
ordinariis cognitioni-
bus, &c.
Praſes