Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0231
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Tertia. ſeil pars lueri, & damni-
E JTiit ſee m ppueatio he ita expedita fat, vr luerum

in vna re, in alia verô damnum contigerit: vt ſi deducto omni
damno lucrum ſupereſt: vnus in duas partes, alius in tertiam
partem admiteatur eius lucri.Si verô tantûm damnum ſupereſt,

De ſocietate. Tit. xxvj.

414

in damno, qua & in lucro eſt expreſſa, & cconuersô hoc
dicit.
h SSruari. Not eandem eſſe rationem contrariorum. ſie ff de a Contrarlonſ
leg iu- lſi & fffam arciſlſi fiia. S. Papinaauus. Arg. contrà, t de eade eſt ratio
lib. & poſthul comodiſſimé & flilocals lege. j reſp &ffde neg geſt.

is qui duas partes dam-
ni ferre debet, in rebus
qu ſuperſunt, tant
minus quam alter acci-
piat, quãtum faciat ter-
tia pars damni, ve ff-eol.
Mutius.
c J Seruius. hîc Seruius
ſibimet contradicere vi-
detur:vt ffeod. l. Mutius.
Sed non eſt verum nam
ibi dicit de facto hoc eſ-
ſe non poſſe: ſcilicet vt
damnum, & lucrum ſit
in eadem ſocietate?cum
a Damnum lu, damnum? lucro, & e¬
cro deducto contrà lucrum b dam-
intelligitur. no deducto intelliga-
Lucrum dã. turevt ibi dicitur, & in-
no deducto in
telgitur. frà, eod, verſie. & a¬
deo.
a J Quia ſape. Celſus
ait in l.cum duobus. S. ſi
in coëunda. ffapro ſoc. pre-
tium operz artis el
velamentum. que ver-

pertineant; ad alium tertia?.

Valet conuentio inter ſocios, vt
maiorem partem lucri ferat alter
quam damni, & econtra: & etiam
quod lucrum participet alter, &
damnum nõ ſentiat. Et lucrũ quod
ſupereſt omni dãno deducto.ARET.

2. JDe illa ſane conuentio-
ne queſitum eſt: ſi Titius, & Se-
ius inter ſe pacti ſunt, vt ad Ti-
tium P lucri duæ partes perti-
neant, damni tertia: ad Seium
dua partes damni, lucri tertia:
an rata debeat haberi conuen-
tio. Quintus Murius contra na-
turam ſocietatis talem pactio-
nem eſſe exiſtimauit; & ob id
non eſſe ratam habendam. Ser-
uius Sulpitius (cuius ſenten-

ba obſeura ſunt crela ia prtualit l contrà ſenſit quia

Celſum dixiſſe nar .
uvror, Petrum enim
operæ artis, quomodo
& pleraque alia in Pan-
dectis, prœſertim Eth-
ruſcis ſeripta ſunt. Ve-
lamontum autem (vt in
aliis plurimûm dictio-
nibus accidere oſtendi
in titu. de ſeruitu ſuprà.)
præpoſtero literarum
ordine ſcriptum, pro
leuamentum, atque in
vetuſtiſſ. Codice pror-
ſus ita ſe legiſſe mihi
confirmauit Arnold.
Ferronius ſenator Bur-
degalenſis, cûm iuris
ciuilis, tum omnium di-
ſciplinarum cognitio-
ne eruditiſſimus, proin-
de hic erit ſenſus: in ea
etiam ſocietate quam
quis ita contraxit, vt ip-
ſe pecuniam, alter artem

læpè a quorundã ita pretioſa eſt
opera in ſocietate, vt eos iuſtum
ſit cõditione meliori in ſocieta-
tem admitti. Nam & ita coiri
poſſe ſocietatẽ nõ dubitatur, vt
alter pecuniam conferat, alter
non conferat, & tamen lucrum
inter eos commune ſit; quia ſ¬
pè opera alicuius pro pecunia
valet. Et adeô d contra Quinti
Mutij ſententiam obtinuit, vt
illud quoque conſtiterit poſſe
conuenire, vt quis lucri partẽ
ferat, de damno non teneatur:
quod & ipſumt Seruius con-
uenienter ſibi fieri exiſtima-
uit . Quod tamen ita intelligi
oportet, vt ſi in alia lucrum,
in alia damnum illarum ſit;

compenſatione facta, ſolum
quod ſupereſt, intelligatur lu-
cro eſſe.

Pars in lucro adiectu, in dam-

no quoque adiectu videtur, & é
diuerſo.

3. JIllud expeditum eſt, ſi in
vna cauſa pars fuerit expreſſa,
veluti in ſolo lucro, vel in ſolo
damno, in altera verô omiſſa: in
eo quoque quod prætermiſſum
eſt, eandem partem ſeruari .

Renunciatione ſoluitur ſocietas,
quô fit vt quæ poſt renunciationem
obuenêre, communicanda non ſint:
niſi callide quis ſocietati ideô re-
nunciarit, vt ſolus expectatum lu-
crum conſequeretur.
4. J Manet autem ſocietas
eouſque donec in eodem con-
ſenſu perſeuerauerint. At cûm
aliquis renunciaueriti ſocieta-
ti, ſoluitur ſocietas. Sed plane ſi
quis callide l in hoc renuncia-

uerit ſocietati, vt obueniens ali-

quod lucrum ſolus habeat; ve-
luti fl totoruml bonorum ſo-
cius, cum ab aliquo hœres eſſet
relictus, in hoc renunciauerit
ſocietati, vt hreditatem ſolus
lucrifaceret, cogitur hoc lucrum
communicare. Si quid ver
aliud lucrifaciat quod non ca-
ptauerit ay , ad ipſum ſolum
pertinet. Ei verô cui renuncia-
tum eſt, quicquid omnino poſt
renunciatam ſocietatem acqui-
ritur, ſoli concediture.

l ſi quis negotia.
Manct autom. JCa-
SVS. Suprà dictum eſt
qualiter ſocietas con-
trahitur, reſtat nunc vi-
dere, qualiter diſſolui-
tur. Dicit ergo Iuſtini.
quod ſocietas inter a¬
liquos tamdiu manetr
quamdiu perſeueraue-
rit in eodem conſenſu:
cûm autem alter eo-
rum ſocietati renun-
ciauerit, diſſoluitur ſo-
cietas. ſi autem callidé
renunciauerit ſocietn-
ti, ad hoc quod ipſe ſo-
lus aliquod lucrum ſen-
tiat, illud lucrum ſolus
non habebit, ſed tene-
tur illud lucrum ſocio
ſuo communicare: ſi
autem aliquod lucrum
aliunde ſenſerit, quam
ſibi ſperabat, ſeilicet
quando ſocietati re-
nunciauit, id eſt, ex in-
ſperato ſioi euenit, in
totu habebit. quicqu id
autem lucratus fuerit
ille cui renunciatum
eſt, poſt renunciatio-
nem illi ſoli acquiri-
tur.
i Renunciauerit. præ-
ſenti ſocio , non ab-
ſentiut fi col ſed & ſo non tenet niſi
ciu Sſi abſenti. in praiudici
t Callide. idem & ſi renunciantit,
intempeſtiuè renúciet: Ang.
item & ſi expediat non
renuneiari: vt ffeodem.
l. actione. S. Labeo. & l.
ſed & ſi ſocius. Sfi.
IJ Totorum id eſt, om-
nium, hoc expreſſo: vt
ff. codem. Liy. S. j. aliàs
contrà: vtffaodemdnec eſt banditiis
adiecit. quibuſdam, ac
m S Si quid vero. aliàs illebris, ob-
ſi quidem, ſie ff ex quit. ſequiſque, &
cau. in poſſ eat. l. Fues- laudatonibus

bVel eilus pro
curatori: aliàs

t Captare hoc
loco accipitur
pro eo quod

venari, vt ſic

operamve conferret, ab ipſo culpam praeſtari: quôd ſtimatio,
ſiue pretium artis, vel operæ eiſit leuamentum. i. examen, ſiue
ſacoina: Vſus eſt cadem voce Vlpian. l. 3.S. vltff ſi famil furt fec.
dic. CVIACIVS.
dEt ades. Hæc pacta inæqualia tune demum locum habent,
quando alter plus contulit operæ, vel induſtria, quâm alter: vt
f eodem. l. ſi non fuerint. in princip. ibi, ſi placuerit. ſecundum Azo.
cum ſocietas ſit fraternitatis ius: vi ffeod l.-veriem. in fin, j reſpon.
2. Ioan contrà. & ſubaudit in l-illa, ſi non fuerint, maximé. 3. Alij
idem quod Ioan ſed tali ratione, quia iure conuentionis valent,
non ſocietatis ſffde pollil j.S ſi conuenerit, ACCVRS. ADDIT10.
Iſta communiter approbantur: vt per Chriſtoph. hic. Et hæc
vera intellige, quando vel de vtroque, vel de altero tantûm ali-
quid inter partes conuentum eſt. Si verô nihil: ſed ſimpliciter
tId eſt, ſi non tantum ſit contracta ſocieras: dic vt per Ang. hîc.
habito reſpe-e J Partem. non totum, alias eſſet leonina c: vt dicitur in fabu-
ctu ad lucrum la Aniani, vel ſopi, & ffeo.l ſi non fuerint. .fin. & l. ſi vnus.
de cera quant s ſed ſi pretiumin fi.
titate cautum r LP,eE.. c.......e n.¬
ſit: puta volo f’ Quod& ipſum. ſe dictum hoc prorimo caſu..
x. annuatim: g Conuenienter ſibi. i. conueniens ſu ſententiæ, quam dixit
etiam ſi con¬ ſuprà eod S.de illa.
cedes pecunià ſ Conuenionter fieri exiſtimauit. Omn. vet cod. conuenienter ſibi
ien ſe perireui eiiimauit quod Greco more dictun eſt, vr ir l’ul de bon.
cundunn Ang dam. l. in ration. S. ſi filio. ad leg. Faleid. & apud M. Tullium
d’iniquiſſimi conuenienter nature viuere, uoivs cavl, duofue tonſ.
enim genus ſo CVIAC.
cietatis e, Iud expeditum JCASVv. Pon. Duo mercatores ſocietatem
qun quadeea adinuicem contrarerunt, & ſuper hoc literas confici fecerunt,
Iucru ſpecnt in quibus continebatur, quod lucrum, ſi quod inter eos contin-
vt ibi dicitur. geret, diuideretur, & nulla fuit facta mentio de damno, quid
Eg.Perr. iuris in hoc caſu? Reſpond, quod eadem eſt ratio obſeruanda

nius. S quod ſi aduerſus ſic ffeodem. l. actiono. diximus. dixerim. Hinc
n S Non captauerit, inon pracogitauerit. & captatoriz
7 Quod non captauerit. Captatoria renunciatio non valet. inſtitutiones.
Captatoriæ ſeripture non valent. denique vix eſt vt capta¬ ſfde bere inſtll
torium quicquam iure noſtro ſuſtineatur. Captatoria ſeri- S arvrtine
ptura defnitio ab Socino primum explieata eſt, quem deni¬ & captada ha
que plerique omnes ſecuti ſunt, nondum tamen quiſquam, terſae ſte
quod in mentem tibi venit, P. Faber animaduertiſle videtur iores. & apud
circa lilla.ffde hare. instit quod hoc in loco, etſi alienus videa¬ Horat lib 2.ſer
tur, adnotare non pigebit. Supeteſt, vt ais in leilla, vor Mr s ot n
uius. Nam & ſi in futurum ita concepta ſit inſtitutio, Que ex Teſtamun,
parte me Titius haredem inftituerit, ex ea parte Mauius hares rtamenta
esto, certe captatoria inſtitutio non eſt. l.clemens. S. vltimff. de
hared. inſt. mirariſque e Conſtantino Ant. Auguſtinum exe-
miſſe vocem ua, & vocem Mauius retinuiſſe in l. ille,
quod tamen melius explicat Obſer. xvi. Etiam illud adiungis,
perperam Conſtantino eum addidiſſe ro épporras. ſiquidem
in eo Conſtantini loco de articulus di nà eſt, ve.
apud Ariſtotelem, & ſPlatonem pe: quod perſpicuum eſt.
CVIACIVS...1
o Conceditur. Not. S hie quinque modos ſoluenda ſocieta-
tis: & ſequentibus quatuor ss ſunt & alij duo, vt interemptio-
ne rerum naturali, vel ciuili: vt infrà, ff. codem.l. verum pen.
incipit, ſocietas. Item cûm ab alio ſtipulor animo nouandi, vel
iudicium cum aliquo dicto animo nouandi:vt ffaodem. l.actio-
ne jrespon. ACCVRS.
Soluitur adhue.) CASVS. Non ſolûm per renunciationem,
de qua dicitur ſuprà, ſoluitur ſocietas, ſed & morte. vnde non
ſuccedet ſocio ſuperſtiti hares in ſocierate, niſi hoc placuerit
ipſi ſocio ſuperſtiti: & tune etiam dicitur contrahi ſocietas, &
ſi plures contrarerunt adinuicem ſocietatem; ſi vnus illorum
deceſſerit

cSocietas mul
tis modis ſoi-
uitur.
 
Annotationen