DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.37590#0123
'kASlhiololismus L ut is
tx patet; radiare id posset in toram circum-
feriam: Verbo, omne pundum, sive luci-
dum , sive visibile, ad omnia illa medii pun-
da radiat, ad qux linea reda duci potest.
Quam radiationem elegantersane more suo
deseribit Lucretius, dum canit.
Ilanc agere incipiam tibi quae vehementer ad
has res
Attinet, esse ex qua rerum simulacra voca-
mus:
Quae quasi membranee summo de corpore re-
rum
Decerptae volitant ultro citroque per auras.
Et alibi : Nunc ea, quae dico rerum simulacra
seruntur
Undique, & in cunilas jaciuntur didita par-
tes •
Usque adeo omnibus a rebus res quoque ssuen-
ter
fertur, in cunilas dimittitur undique par-
tes.
Fieri autem hanc radiationem secundum
opticam figuram, vulgo notum est. Cum
enim quodlibet pundum visibilis radiet,
consequenter latitudo tota visibilis in quo-
libet visibilis medii pundo pyramidem effi-
cit totlaterum,quot basisfuerit angulorum.
Si itaque radians visibile fuerit circulus, &
pundum medii fuerit in radio ex centro cir-
culi normaliter prossuente, constituet tota
radiatio conum perfedum; si vero pundum
fuerit in linea centrali obliqua, conum obli-
quum formabit: si vero vifibile fuerit qua-
dratum radiatio constituet pyramidem te-
traendram : si pentagonum , pyramidem
pentaendram, & sic in infinitum. Nam ut
rede Vitellio demonstrat, optic? figurae, sive
pyramides illuminatis mutuis basibus, &
verticibus, innumerabiles figurantur inter
radians, & radiatum. Verum, ut solidius in
hac materia progrediamur, quae circa #-
God*# sive radiationem didasunt, illa eadem
brevibus facillimisque propositionibus con-
firmanda duximus.
Q It lucidum corpus A, foramen B C, quod
^ trajiciat radiosa lucis prossuentia in pla-
num sibi parallelum, quod sit DE, dico hanc
lucidam proj eduram circulum esse: cum
enim, si uti in conicis dicetur, conus plano
basi parallelo secetur, ledio sit circulus: ei-
gocum circulus sit BC, etiam ipsam Z>£,se-
dionemipsi CB, parallelam, circulum esse
necesseest. Idem de umbra dicendum: si
enim BC, circulussolidus foret, projedio
umbrae in planum D E, circulus foret.
Propositio II.
Quandocunque Vero lucidum corpus per fo-
ramen trilaterum transit in plano fibi pa-
rallelo, lucem projiciet majorem quidem,
fedfigura foraminis prorfusfimilem.
Olt Iticidum
^corpus A; B
C D, foramen
triangulare; EF
G planum; dico
lucem proje-
dam EFG', si-
milem esse ipsi
foraminis sigu-
rae BCD,c tsi ma-
jor eadem; pro-
dudis enim tri-
bus radiis ABF,
ACE, & ADG,
patebit per 16.
ii. & z. 6. ele-
mentorum Eu-
clid. verum esse
quod proponi-
tur : si vero B C
D,opacum fue-
rit, erit umbra
FE6, similis fi-
^ gur£ opaci BCD
Conseciarium /.
Propositio. I.
Quandocunque Sol soramen circulare ingres*
sa in parallelum soramini planum inci-
dit, in eo lucem projicit circularem.
TTInc patet, fieri posse, utlttx per foramen
-Mngrediensnon aequilaterum, aequilate-
ram tamen in opposito pariete lucem effi-
giet. Sit pyramis, radiosa ABC D, in prae-
cedente figura, cujus basis sit BC D,ibce-
turque ipla pyramis plano ad basim obli-
quo, quod sit EFG, erit-
que jam triangulum non
aequilaterum; si ergo in-
telligatur per triangulum
EFG, lucidum corpus A,
radiare, erit adinobolis-
mi basis BCD, triangu-
lum videlicet icquilate-
rum. Idem de umbra di-
cendum. Con-
tx patet; radiare id posset in toram circum-
feriam: Verbo, omne pundum, sive luci-
dum , sive visibile, ad omnia illa medii pun-
da radiat, ad qux linea reda duci potest.
Quam radiationem elegantersane more suo
deseribit Lucretius, dum canit.
Ilanc agere incipiam tibi quae vehementer ad
has res
Attinet, esse ex qua rerum simulacra voca-
mus:
Quae quasi membranee summo de corpore re-
rum
Decerptae volitant ultro citroque per auras.
Et alibi : Nunc ea, quae dico rerum simulacra
seruntur
Undique, & in cunilas jaciuntur didita par-
tes •
Usque adeo omnibus a rebus res quoque ssuen-
ter
fertur, in cunilas dimittitur undique par-
tes.
Fieri autem hanc radiationem secundum
opticam figuram, vulgo notum est. Cum
enim quodlibet pundum visibilis radiet,
consequenter latitudo tota visibilis in quo-
libet visibilis medii pundo pyramidem effi-
cit totlaterum,quot basisfuerit angulorum.
Si itaque radians visibile fuerit circulus, &
pundum medii fuerit in radio ex centro cir-
culi normaliter prossuente, constituet tota
radiatio conum perfedum; si vero pundum
fuerit in linea centrali obliqua, conum obli-
quum formabit: si vero vifibile fuerit qua-
dratum radiatio constituet pyramidem te-
traendram : si pentagonum , pyramidem
pentaendram, & sic in infinitum. Nam ut
rede Vitellio demonstrat, optic? figurae, sive
pyramides illuminatis mutuis basibus, &
verticibus, innumerabiles figurantur inter
radians, & radiatum. Verum, ut solidius in
hac materia progrediamur, quae circa #-
God*# sive radiationem didasunt, illa eadem
brevibus facillimisque propositionibus con-
firmanda duximus.
Q It lucidum corpus A, foramen B C, quod
^ trajiciat radiosa lucis prossuentia in pla-
num sibi parallelum, quod sit DE, dico hanc
lucidam proj eduram circulum esse: cum
enim, si uti in conicis dicetur, conus plano
basi parallelo secetur, ledio sit circulus: ei-
gocum circulus sit BC, etiam ipsam Z>£,se-
dionemipsi CB, parallelam, circulum esse
necesseest. Idem de umbra dicendum: si
enim BC, circulussolidus foret, projedio
umbrae in planum D E, circulus foret.
Propositio II.
Quandocunque Vero lucidum corpus per fo-
ramen trilaterum transit in plano fibi pa-
rallelo, lucem projiciet majorem quidem,
fedfigura foraminis prorfusfimilem.
Olt Iticidum
^corpus A; B
C D, foramen
triangulare; EF
G planum; dico
lucem proje-
dam EFG', si-
milem esse ipsi
foraminis sigu-
rae BCD,c tsi ma-
jor eadem; pro-
dudis enim tri-
bus radiis ABF,
ACE, & ADG,
patebit per 16.
ii. & z. 6. ele-
mentorum Eu-
clid. verum esse
quod proponi-
tur : si vero B C
D,opacum fue-
rit, erit umbra
FE6, similis fi-
^ gur£ opaci BCD
Conseciarium /.
Propositio. I.
Quandocunque Sol soramen circulare ingres*
sa in parallelum soramini planum inci-
dit, in eo lucem projicit circularem.
TTInc patet, fieri posse, utlttx per foramen
-Mngrediensnon aequilaterum, aequilate-
ram tamen in opposito pariete lucem effi-
giet. Sit pyramis, radiosa ABC D, in prae-
cedente figura, cujus basis sit BC D,ibce-
turque ipla pyramis plano ad basim obli-
quo, quod sit EFG, erit-
que jam triangulum non
aequilaterum; si ergo in-
telligatur per triangulum
EFG, lucidum corpus A,
radiare, erit adinobolis-
mi basis BCD, triangu-
lum videlicet icquilate-
rum. Idem de umbra di-
cendum. Con-